1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

درگذشت آخرین وزیر دادگستری ایران در دوره پهلوی

MM۱۳۹۱ بهمن ۱۲, پنجشنبه

یحیی صادق‌وزیری، وزیر دادگستری دولت دکتر شاپور بختیار، آخرین وزیر دادگستری در دوره پهلوی و آخرین وزیر سنی‌مذهب ایران در سن صدو یک سالگی در تهران درگذشت. او اهل سنندج و عضوی از خانواده‌ی بزرگ وزیری‌های این شهر بود.

https://p.dw.com/p/17VC9
عکس: didnews

یحیی صادق‌وزیری روز چهارشنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۱ در سن یکصد و یک سالگی در بیمارستا دی تهران درگذشت. او فرزند میرزا محمودخان، ۱۸ مهر ۱۲۹۰ خورشیدی در خسروآباد سنندج متولد شد. اعضای خاندان صادق‌وزیری در حکومت قاجارها دارای مقام‌های دولتی مختلفی بودند.  یکی از آنها، میرزا عبدالله دوم، سفیر ایران در دربار روسیه تزاری بود. حضور این خاندان در دستگاه دولتی ایران با آمدن رضا شاه پایان یافت.

یحیی صادق‌وزیری در سال ۱۳۰۶ وارد دبیرستان شد و در سال ۱۳۱۳ به دارالفنون راه یافت. سپس وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد. پس از انجام خدمت وظیفه، کار خود در تشکیلات قضایی ایران را از مهرماه سال ۱۳۱۸ با سمت دادیار در شهر تبریز آغاز کرد. در سال ۱۳۳۷ به دادستانى دیوان کیفر منصوب شد و در سال ۱۳۴۰ دادستان انتظامى قضات شد.

اواخر تیر ۱۳۴۱ در دوره نخست‌وزیری اسدالله علم، حکم مدیریت بازرسی کل کشور به او ابلاغ شد اما صادق‌وزیری از پذیرش آن امتناع کرد. اواخر سال ۱۳۴۱ در زمانی که دکتر محمد باهری به وزارت دادگستری منسوب شده بود، صادق وزیری به عنوان اعتراض باز هم از پذیرش پست قضایی ابلاغ شده از سوی باهری خودداری کرد.

یحیی صادق‌وزیری در مصاحبه‌ای که در سال ۱۳۹۰ با وبسایت کردی - فارسی "دیدگاه" داشت به آخرین گفت‌وگویش با محمد باهری، وزیر دادگستری اشاره کرده است. او می‌گوید: «[به باهری گفتم]  من هیچ علاقه‌ای ندارم که پشت میز بنشینم و فرمانبر اوامر شاه باشم، من کارم قضاوت است. تا زمانی که مربوط به قضاوت باشد، کارم را در نهایت دقت انجام می‌دهم و از کسی باکی ندارم. و بعد از هم جدا شدیم و به فاصله دو ساعت من مشغول نهار خوردن بودم، ابلاغی برایم آوردند از دادستانی دادسرای انتظامی قضات به سمت بازرس قضایی منصوب شدم... گفتم این ابلاغ را به این صورت قبول ندارم. و دیگر اصلاً به دادگستری نرفتم.»

او در سال ۱۳۵۱ به عنوان کارمند دادگستری ایران بازنشسته شد.

اول دی ۱۳۵۷ دکتر شاپور بختیار از او برای پذیرش وزارت دادگستری دعوت به عمل ‌آورد. صادق وزیری با تماس‌های مکرر بختیار و درخواست قضات و دوستانش از جمله احمد حاج سیدجوادی، نورالدین الموتی، دکتر باقر عاملی، فتح‌الله بنی‌صدر و... روبه‌رو ‌شد و به این درخواست پاسخ مثبت داد و در روز معارفه کابینه به محمدرضا پهلوی حضور یافت.

پس از رای اعتماد مجلس به دولت دکتر بختیار و خروج محمدرضا پهلوی از ایران،‌ صادق وزیری از وزارت استعفا داد.

در ماه‌های پس از انقلاب ۱۳۵۷ با شروع ناآرامی‌های کردستان او عضوی از هیات صلح دولت مهندس بازرگان بود. سپس در شورای تدوین قانون اساسی شرکت کرد. پس از آن پیشنهاد استانداری کردستان را نپذیرفت و به کلی از صحنه اجرایی و سیاسی کنار رفت.

در مرداد ۱۳۸۴ جمعی از همشهریان، همکاران و دوستان صادق‌وزیری مراسمی در بزرگداشت او به عنوان قاضی پیشکسوت برگزار کردند که چهر‌هایی چون صدر حاج سیدجوادی، محمدرضا جلالی نائینی و ابراهیم یونسی و جمعی دیگر در آن سخنرانی داشتند و لوح تقدیری توسط رشیدیان و بهاالدین ادب، نماینده سنندج در مجلس ششم به صادق وزیری اهدا شد.

صادق‌وزیری منزل پدری خود در سنندج را به آموزش و پرورش هدیه کرد. خودش در این باره می‌گوید: «مربوط به پدر مرحومم بود. من به وکالت از برادرانم به شرطی که به نام "محمود صادق‌وزیری" باشد تبدیل به دبیرستان یا هنرستان بشود، آن را به آموزش و پرورش هدیه کردم.»