خشونت در عراق و رسانه‌هاى آلمانى
۱۳۸۵ شهریور ۱۵, چهارشنبه
برخى از كارشناسان بين‌المللى، حتا رقم كشته‌شدگان در عراق را از آغاز جنگ تا كنون بين ۴۵ تا ۷۵ هزار تن برآورد مى‌كنند. در ميان كشته‌شدگان حدودا ۲۳۰۰ سرباز آمريكايى نيز وجود داشته‌اند.
بسيارى از رسانه‌هاى بين‌المللى و نيز آلمانى در مقابل اين معضل قرار گرفته‌اند كه چگونه مى‌توان مستمر و اطلاع‌رسان درباره‌ى منازعه‌اى در يك كشور گزارش داد كه روزانه در آن همان تراژدى‌هاى سنگين تكرار مى‌شود، بدون اينكه اساسا چيز تازه‌اى در آن رخ دهد؟
اصولا تا چه حد مى‌توان به گزارش‌هاى ژورناليستى در مورد عراق اعتماد كرد، در حاليكه از بسيارى از كشورها و از جمله از آلمان به ندرت گزارشگرى واقعی و دراز مدت در عراق حضور دارد؟
همه چيز بستگى به چشم‌انداز مشاهده‌گر دارد. روز دوشنبه ۴ سپتامبر «بى‌بى‌سى» بريتانيا گزارش داد كه در كابل يك سرباز بريتانيايى كشته شده است. همين رخداد از طرف تلويزيون ايران به اين صورت گزارش شد كه: «سربازان بريتانيا چهار افغانى را كشتند». البته هر دو خبر درست است، اما هر طرف فقط آن بخش از خبر را گزارش داد كه برايش مهم است. آنچه كه در مورد افغانستان اتفاق مى‌افتد براى ساير رسانه‌ها در سراسر مناطق بحرانى و متشنج جهان نيز اعتبار دارد.
رسانه‌هاى آلمان نيز اخبار ترورها و ده‌ها كشته در عراق را بصورت گزارش‌هاى كوتاه بازتاب مى‌دهند و تحليلى در مورد آن‌ها ارائه نمى‌دهند. اين استنباط ايجاد مى‌شود كه زندگى روزمره در عراق چنين است و گزارش‌دهى از زندگى روزمره اهميتى ندارد.
به نظر مى‌رسد كه رسانه‌ها تسليم شده و خود را متوجه رويدادهاى ديگر كرده‌اند. در مورد رسانه‌هاى آلمانى بايد گفت كه يك دليل آن نبود گزارشگران مستقيم از محل است. كدام فرستنده‌اى حاضر است خطر كند و گزارشگر خود را به عراق گسيل نمايد كه شايد بتواند از هتلى در بغداد گزارش بفرستد؟
وضع رسانه‌هاى آمريكايى و بريتانيايى متفاوت است. آن‌ها در بغداد حضور دارند و از ساير نقاط عراق نيز گزارش تهيه مى‌كنند. اما آن‌ها وظايف ديگرى نيز برعهده دارند. خوانندگان، شنوندگان و بينندگان آن‌ها در كشورشان مى‌خواهند بدانند كه سربازان آن‌ها در عراق در چه وضعيتى هستند. آنان مى‌خواهند در رويدادها به گونه‌اى سهيم باشند، حتا اگر نمونه‌هايى چون زندان ابوغريب نتواند مايه‌ى مباهات آن‌ها باشد.
يك مشكل ديگر، كوته‌عمرى خبرهاست. ممكن است گرسنگى در شرق آفريقا سال‌ها ادامه داشته باشد، اما خبر آن يك بار در سال عناوين مهم خبرى را به خود اختصاص مى‌دهد. در نمونه‌ى كنفرانس اخير كشورهاى كمك كننده در استكهلم ديديم كه سرنوشت لبنان چگونه مشكلات دراز مدت فلسطينى‌ها و از جمله درگيرىهاى اخير در نوار غزه را به حاشيه راند.
خود رسانه‌ها نيز گاهى رويدادى را به يك موضوع تبديل مى‌كنند و سپس مى‌گذراند كه به سرعت بميرد. اين امر نيز دستكارى آگاهانه و هدفمند نيست، بلكه بيشتر نشانگر كوته‌عمرى در رسانه‌هاى مدرن الكترونيكى است كه در ظرف چند ثانيه مى‌توانند در مورد رويدادها از سراسر جهان گزارش دهند.