خامنه‌ای: عربستان از امت اسلامی عذرخواهی کند
۱۳۹۴ مهر ۵, یکشنبه
آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، روز یکشنبه پنج مهر (۲۷ سپتامبر) در ابتدای جلسه درس حوزوی خود درباره حادثه پیش‌آمده در مکه گفت: «دنیای اسلام سؤالات زیادی در این خصوص دارد و حکام عربستان به‌جای فرافکنی، باید با عذرخواهی از امت اسلامی و خانواده‌های داغدار، مسئولیت خود را در این حادثه سنگین بپذیرند و به لوازم آن عمل کنند.»
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، خامنه‌ای در سخنانش تاکید کرد که "این حادثه کوچکی نیست و نمی‌شود لحظه‌ای از آن غافل ماند". رهبر جمهوری اسلامی ایران همچنین تاکید کرد که "جهان اسلام" این مسئله را فراموش نمی‌کند و در پی یافتن پرسش‌های خود است.
حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران نیز در دیدار با بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل درباره حادثه مکه گفت: «متاسفانه دولت عربستان همکاری لازم را برای رسیدگی به وضع مفقودین، انتقال اجساد و مجروحان انجام نمی‌دهد و ضروری است که دبیر کل سازمان ملل وظایف قانونی و انسانی دولت ریاض را در این زمینه متذکر شود.»
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی ایران روز یکشنبه ۵ مهر در نطق پیش از دستور مجلس، سعودی‌ها را متهم به غفلت و سوءمدیریت کرد.
لاریجانی با اشاره به گزارش وزیر کشور، وزیر ارشاد و معاون عربی آفریقایی وزیر خارجه در جلسه غیرعلنی مجلس گفت: «این گزارش نشان می‌داد دولت سعودی در این ماجرا مقصر واقعی است و در کار خود برای یک عمل عبادی مهم در عالم اسلام دچار غفلت و سوءمدیریت بوده است و متاسفانه همه ابعاد قضیه وقتی مطالعه می‌شود، نشان می‌دهد که در انجام این امر هم سهل‌انگاری داشتند و به موقع خدمات‌رسانی نکردند، یا به موقع خدمات‌رسانی بعد از حادثه نداشتند.»
لاریجانی اظهارات بعدی مسئولان سعودی را مانند "نمک پاشیدن روی زخم" دانست و گفت "دولت سعودی باید تنبه پیدا کند".
رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد که بعد از حادثه مکه هیأتی از طرف رهبر جمهوری اسلامی ایران برای شناسایی کشته‌شدگان با مسئولان عربستان تماس گرفته‌اند اما آنها همکاری نکرده‌اند. او این رفتار سعودی‌ها را "عناد" دانسته است.
علی لاریجانی تاکید کرده که این رفتارها از ذهن مردم ایران و مسلمانان پاک نخواهد شد.
وزیر خارجه عربستان اما با رد تمامی این اتهامات از مقامات ایرانی خواسته تا از حادثه پیش‌آمده "استفاده سیاسی" نکنند.
کوتاهی در صدور روادید برای هیأت ایرانی
حسین امیرعبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه ایران در یک گفت‌وگوی تلویزیونی اظهار داشت که مسئولان سعودی در صدور روادید برای هیأت ایرانی به سرپرستی وزیر ارشاد تعلل کردهاند.
به گفته معاون وزارت امور خارجه، کاردار سفارت عربستان در تهران تا کنون سه بار در رابطه با این موضوع احضار شده و به او گوشزد شده که کوتاهی در این مسئله پذیرفته نیست و صدور ویزا برای هیأت ایرانی باید در سریع‌ترین زمان ممکن صورت پذیرد.
تیمی به سرپرستی علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای بررسی ابعاد حادثه مکه قصد سفر به عربستان را دارند اما هنوز برای آنها ویزا صادر نشده است.
معاون وزارت امور خارجه گفته است: «مسئولان سعودی به جای فرافکنی و توجیهات بی اساس، شجاعانه مسئولیت این حادثه را بپذیرند و به عنوان اقدامی انسانی و اسلامی همه تلاش خود را برای شناسایی مفقودان و مجروحان و انتقال آنان به کشور بکار گیرند.»
به گفته امیر عبداللهیان، سفیر سابق ایران در لبنان و دو تن از مدیران ارشد وزارت خارجه جزو مفقودشدگان حادثه منا هستند. همچنین یکی از مدیران ارشد امور خارجه نیز در این حادثه کشته شده است.
رد درخواست دیدار ظریف از سوی وزیر خارجه عربستان
مسئولان عربستان سعودی همچنان از صدور ویزا برای هیأت ایرانی به سرپرستی وزیر ارشاد خودداری می‌کنند. برای روشن شدن علت این موضوع، محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران که در نیویورک به سر می‌برد، تقاضای دیدار با همتای عربستانی خود را مطرح کرده است.
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن اعلام این خبر به خبرگزاری مهر گفته که درخواست ظریف با "سردی و عدم موافقت این مقام سعودی مواجه شده است".
جنتی با تاکید بر اینکه رفتارهای مقامات سعودی حاکی از آن است که عمدا اجازه ورود به مقامات ایرانی به عربستان را نمی دهند، افزود: «با این حال ممکن است تنها سید حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت و درمان کشور تنها برای اقدامات پزشکی اجازه ورود به عربستان را داشته باشد. ظاهرا با حضور وزیر بهداشت در عربستان موافقت کردهاند».
وزیر ارشاد البته تاکید کرده که او و هیأت همراهش تلاش خود را برای گرفتن ویزا و سفر به عربستان ادامه خواهند داد.
مقامات عربستان پیشتر اعلام کرده بودند که علت بروز حادثه منا تغییر مسیر زائران ایرانی بوده و آنها بر خلاف جهت بقیه زائران حرکت می‌کرده‌اند و به همین دلیل این حادثه پیش آمده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اما این موضوع را رد کرد و گفت: «این شایعه را عربستان می‌سازد، به نمایندگان هم توضیح دادم که چند مسیر به جمرات منتهی می‌شود اما سعودی‌ها همه مسیرها را جز یک مسیر بسته بودند و در این مسیر نیز به دلیل جمعیت زیاد و فشار، زوار زیر دست و پا افتادند و بسیاری به دلیل تنگی نفس کشته شدند.»
تعداد کشته‌های ایرانی به ۱۵۵ نفر رسید
حمید محمدی، معاون امور حج سازمان حج و زیارت تعداد ایرانیان کشته‌شده در حادثه منا را تا ظهر روز یکشنبه پنج مهر ۱۵۵ نفر اعلام کرد. به گفته او ۱۰۳ ایرانی مجروح نیز در بیمارستان به سر می‌برند و ۳۲۱ نفر مفقود شده‌اند.
بسیج دانشجویی دانشگاه‌های سراسر ایران اعلام کرده بود که روز یکشنبه پنجم مهر تجمعی اعتراضی را در برابر سفارت عربستان در تهران برگزار خواهد کرد.
این تجمع اما به دلیل عدم کسب مجوز از سوی وزارت کشور برگزار نشد. وزیر کشور در توضیح دلیل عدم صدور مجوز برای این تجمع گفته است: «برای خروج حجاج و بازگرداندن پیکر مطهر کشته شدگان حادثه منا به آرامش نیاز داریم.»
روز پنجشنبه (۲ مهر/ ۲۴ سپتامبر) هم‌زمان با روز عید قربان و هنگام حرکت زائران برای "رمی جمرات" در منا ازدحام و تنش ناگهانی در یکی از چهارراه‌ها موجب ایجاد سراسیمگی در میان جمعیت انبوه شد و شمار زیادی از زائران زیر دست‌وپا ماندند.
به گفته مقامات عربستان تا کنون در جریان این حادثه ۷۶۹ نفر کشته شده‌اند که ۱۵۵ نفر آنها ایرانی بودند (بیشترین تعداد کشته‌شدگان) همچنین به گفته مقامات ایرانی ۳۲۱ ایرانی تا کنون مفقود هستند.