حملات گسترده سایبری بر ضد وب‌سایت مشهور روسی
۱۳۹۰ فروردین ۱۹, جمعه
دیمیتری مدودف که خود از کاربران فعال لایو ژورنال (LiveJournal.ru) است، از مدیران سرویس‌هایی که هدف حملات قرار گرفته‌اند خواست که بررسی دقیق و پیگیری حقوقی عاملان حملات سایبری اخیر را آغاز کنند. مدودف این نکات راروز گذشته (پنج‌شنبه ۱۸ فروردین، ۷ آوریل) در صفحه شخصی خود در لایو ژورنال منتشر کرده است.
برخی متخصصان می‌گویند این حملات نوعی «بمباران گسترده و نامتقارن آنلاین» بوده که اهداف بسیاری را، دست‌کم برای چندین ساعت، از دسترس خارج کرده است. اظهار نظر درباره اهداف این عملیات گسترده دشوار است، چون این نخستین باری است که هکرها کل فضای وبلاگستان روسی‌‌زبان را هدف قرار داده‌اند. برخی از متخصصان امنیت سایبری می‌گویند وبلاگ‌های متعلق به مخالفان حکومت روسیه، هدف اصلی این حملات بوده‌اند.
حملات سایبری علیه «لایو ژورنال» از نوع حملات «DDoS» بوده‌اند که با ایجاد ترافیک سنگین مجازی برای سرورها، موجب پرشدن ظرفیت سرویس‌دهی شبکه و اختلال در فعالیت آن می‌شود. هنوز هیچ گروهی مسئولیت این حملات را بر عهده نگرفته است، اما بررسی‌هایی که تا کنون انجام شده نشان می‌دهد که هزاران سیستم آلوده از چین، اروپا و آمریکا، خواسته یا ناخواسته در این حملات مشارکت کرده‌اند؛ حملاتی که موج اول آن از هفته آخر ماه مارس آغاز شد و تنها کند شدن فعالیت برخی از وب‌سایت‌ها و وبلاگ‌ها را در پی داشت، اما در روزهای اخیر بسیاری از آنها را از دسترس خارج کرده است.
کرملین در مظان اتهام
لایو ژورنال یک وب‌سایت محبوب در روسیه است و علاوه بر این‌که از مهم‌ترین سرویسدهندههای وبلاگ است، معمولا مکان شناخته‌شده و دنجی برای بحث‌های سیاسی در فضای مجازی است. نزدیک به ۵ میلیون کاربر وب در روسیه در وب‌سایت لایو ژورنال حساب کاربری دارند و هر ماه بیش از ۳۰ میلیون نفر از آن بازدید می‌کنند.
برخی متخصصان امنیت اطلاعات در روسیه، در گفت‌وگو با بخش انگلیسی دویچه‌وله گفته‌اند که ممکن است هدف اصلی این حملات، وبلاگ الکسی نوالنی باشد که در هفته‌های گذشته مورد توجه بسیاری از ناظران بین‌المللی قرار گرفته است. او در وبلاگش از فساد گسترده سیاسی و اقتصادی در روسیه می‌نویسد و در چند هفته گذشته یادداشت‌هایی را در روزنامه نیویورک‌تایمز و مجله نیویورکر نیز منتشر کرده است.
یکی از مدیران کمپانی امنیتی کسپرسکی، مستقر در مسکو، در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز تایید کرده است که «نوایا گازتا»، از معدود روزنامه‌های اپوزیسیون روسیه نیز از جمله اهداف هکرها در حملات گسترده اخیر بوده است. مسئولان این روزنامه، تلاش کارکنان آن برای راه‌اندازی یک «پارلمان آنلاین» برای بحث و تبادل نظر درباره مسائل اجتماعی و سیاسی را علت این حملات سایبری می‌دانند.
دولت روسیه همواره از سیستم‌های منظم سایبری برای نبرد با مخالفان داخلی و خارجی خود بهره گرفته و گفته می‌شود این کشور یکی از منظم‌ترین ارتش‌های سایبری دنیا را سازمان داده است که به اعتقاد برخی از متخصصان، با همتاهای خود در کشورهایی نظیر ایران نیز ارتباط ارگانیک دارند. روسیه در زمان جنگ با گرجستان در سال ۲۰۰۸ از نیروهای سایبری خود برای حمله به وب‌سایت‌ها و آژانس‌های خبری آنها بهره گرفت و بخش‌هایی از سرویس‌های بانکی و خدمات آنلاین دولت استونی را هم در سال ۲۰۰۷ از کار انداخت.
هدف: از بین بردن بستر بحث‌های آزاد سیاسی
با وجود محدودیت‌های موجود در روسیه و نقض آزادی مطبوعات و تهدیدات پرشمار پیش‌روی فعالان تاثیرگذار سیاسی و رسانه‌ای، اینترنت به مهم‌ترین بستر تقویت آزادی بیان در این کشور بدل شده است. به همین خاطر گروه‌های مدافع آزادی بیان نیز با محکوم کردن این حملات، آن را اقدامی دانستند که منجر به فرسایش این بستر قدرتمند دفاع از آزادی بیان خواهد شد.
اگرچه هنوز دلیل ایدئولوژیک روشنی را در پس این حملات نمی‌توان یافت، اما گرایش روزافزون به سرویس‌های آنلاین برای ابراز عقاید و توان بالقوه آنها در سازماندهی سیاسی مخالفان، ممکن است بخش‌هایی از دولت روسیه را نگران و ترغیب به تخریب آن کرده باشد. کارشناسان می‌گویند این تنوع و تضارب آرا، در جامعه‌ای که ابراز عقاید در سپهر عمومی ممکن است پیامدهای پیش‌بینی‌ناپذیری داشته باشد، منشا نگرانی مقامات کرملین است.
انتخابات پارلمانی در روسیه، دسامبر سال جاری برگزار می‌شود و انتخابات حساس ریاست‌جمهوری در ماه مارس سال ۲۰۱۲ برگزار خواهد شد. برخی از تحلیلگران سیاسی در روسیه معتقدند که حملات سایبری تا آن زمان ادامه خواهد یافت و حتی ممکن است با شدت و جدیت بیشتری دنبال شود.
احسان نوروزی
تحریریه: مصطفی ملکان