حمایت حزب اپوزیسیون ترکیه از دولت بر سر منابع نفت و گاز قبرس

اکتشاف نفت و گاز در دریای مدیترانه بیش از پیش به یکی از چالش‌های مهم ترکیه با اتحادیه اروپا تبدیل می‌شود و هم‌زمان دولت و بزرگ‌ترین حزب اپوزیسیون این کشور را به یکدیگر نزدیک می‌کند.

روز جمعه، ۲۸ تیر (۱۹ ژوئیه) کمال قیلیچ‌داراوغلو، رهبر حزب جمهوری خلق ترکیه ضمن انتقاد از اتحادیه اروپا اعلام کرد که این حزب از سیاست دولت رجب طیب اردوغان در رابطه حفر گاز و نفت در آب‌های قبرس حمایت می‌کند.

هم‌زمان دولت ترکیه، با وجود تحریم‌های اتحادیه اروپا یک کشتی حفاری را عازم منطقه کرد.

بحران قبرس، زخمی باز برای ترکیه

کشمکش بر سر قبرس و منابع زیرزمینی آن ۴۵ سال پیش آغاز شد و به نظر می‌رسد که در آینده نزدیک نیز به پایان نخواهد رسید. در سال ۱۹۷۴ دولت نظامی یونان که با کودتا قدرت را به دست گرفته بود، قصد تسخیر جزیره قبرس را کرد. ترکیه به این اقدام واکنش نشان داد و با اعزام سربازان خود به شمال ترک‌نشین قبرس، از تصرف کامل این کشور توسط نظامیان یونان جلوگیری کرد.

نخستین پیامد این تنش، جابجایی ساکنان مناطق شمال و جنوب قبرس بود، به این معنا که یونانی‌تباران قبرس از منطقه تحت کنترل ترکیه به جنوب کوچ کردند و ترک‌تباران این جزیره به شمال آن.

پیامد دیگر، ایجاد دو دولت در دو پاره‌ جزیره بود. دولت بخش جنوبی (جمهوری قبرس) از جانب بسیاری از کشورها به رسمیت شناخته شد و به اتحادیه اروپا پیوست، در حالی که دولت قبرس شمالی را فقط آنکارا به رسمیت شناخته است.

در سال ۲۰۰۴ سازمان ملل طرحی برای اتحاد دو بخش جزیره و پیوستن قبرس متحد به اتحادیه اروپا تهیه کرد که در بخش جنوبی قبرس رأی کافی نیاورد. دولت ترکیه امیدوار بود که از  طریق این انعطاف در مناقشه قبرس بتواند آسان‌تر به عضویت اتحادیه اروپا درآید.

تنش بر سر گاز و نفت

از سال ۲۰۰۰ که ذخایر قابل توجهی گاز و نفت در زیر آب‌های قبرس کشف شد، تنش میان یونان و ترکیه و در نتیجه اتحادیه اروپا و ترکیه شدت گرفت. در واقع منابع زیرزمینی در آب‌های جنوب قبرس واقع شده‌اند به همین دلیل جمهوری قبرس با اسرائیل، مصر و یونان قراردادی برای حفر مشترک گاز و نفت بست. آن‌ها برای این منظور با شرکت‌های نفت "انی"، "اکسون موبیل" و توتال قرارداد بسته‌اند.

ترکیه اما تاکید می‌ورزد که محل کشف ذخایر زیرزمینی از نظر جغرافیایی به ترکیه تعلق دارد، به همین دلیل شمال قبرس نیز باید از کشفیات سهمی داشته باشد.

ترکیه تا کنون برای حفر گاز و نفت در این منطقه تلاش‌های زیادی به خرج داده و با واکنش اتحادیه اروپا روبرو شده است. این اتحادیه در آخرین اقدام، روز دوشنبه (۱۵ ژوئیه) تحریم‌هایی علیه ترکیه اعمال کرد که از جانب آنکارا جدی گرفته نشدند. بر اساس این تحریم‌ها اتحادیه اروپا تخصیص پول‌های عمرانی به ترکیه کاهش خواهد یافت و گفت‌وگو با مقامات ترکیه درباره توافق بر سر حمل و نقل هوایی تعلیق می‌شود.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه اظهار داشت که این تحریم‌ها مانعی برای اکتشاف منابع نفت و گاز در آب‌های قبرس نخواهند بود. او ضمن تاکید بر اینکه اتحادیه اروپا به ترکیه به‌ویژه در زمینه مهاجرت پناهجویانی که در ترکیه به‌سر می‌برند نیازمند است، تصریح کرد: «آنها ناچارند با ما همکاری و گفت‌وگو کنند».

برخی از کارشناسان معتقدند که تشدید تنش میان ترکیه و اتحادیه اروپا بر سر حفر گاز و نفت می‌تواند به اردوغان برای سرپوش گذاشتن بر مشکلات اقتصادی کشورش و به فراموشی‌سپردن شکست اخیر حزبش در انتخابات کمک کند.

شورای امنیت سازمان ملل گفته است که برای جلوگیری از تشدید تنش میان ترکیه و اتحادیه اروپا و چگونگی اکتشاف گاز و نفت در آب‌های قبرس نشستی برگزار خواهد کرد.