جشن بهمنگان، روز ملی حمایت از حیوانات در ایران
۱۳۸۷ دی ۲۹, یکشنبه
در ایران قدیم جشنی رایج بوده به نام جشن بهمنگان. در این جشن مردم از خوردن گوشت پرهیز می‌کردند و با خوردن غذاهای گیاهی گرد هم جمع می‌شدند.
جشن بهمنگان در روز بهمن از ماه بهمن بر پا می‌شود. این روز به روایتی همان بیست و ششم دی‌ماه است و به روایتی دیگر دوم بهمن‌ماه.
دوستداران محیط زیست و حامیان حیوانات در تلاشند تا جشن بهمنگان را به عنوان روز ملی حمایت از حیوانات در تقویم رسمی ایران ثبت کنند. با این حال دکتر شاهین سپنتا، دبیر پیشین انجمن حمایت از حیوانات اصفهان و مسئول بخش جشن‌های بنیاد جهانی میراث پاسارگاد، ابراز امیدواری می‌کند که این روز در خاطره‌ی مردم و گاهشمار زیست‌محیطی دوستداران محیط زیست ثبت شود.
آقای دکتر سپنتا، چرا جشن بهمنگان را به عنوان روز ملی حمایت از حیوانات انتخاب کردید؟
همانطوری که می‌دانید جشن بهمنگان در روز بهمن از ماه بهمن برگزار می‌شود. جشن بهمنگان جشن پیروزی منش نیک هست. این جشن جلوه‌های مختلف و زیبایی دارد و مثل همه‌ی جشن‌های دیگر ایرانی جشنی طبیعت‌گرا است. در این جشن بیش از هر جشن و آیین دیگری به رعایت حقوق حیوانات و پرهیز از خوردن گوشت آنها توجه می‌شود. به همین خاطر هست که انجمن حمایت از حیوانات جشن بهمنگان را به عنوان روز حمایت از حیوانات انتخاب کرد.
یعنی نهادی که تصمیم گرفت این روز، روز ملی حمایت از حیوانات باشد همین انجمن بود؟
بله. انجمن حمایت از حیوانات در سال ۱۳۷۹ پیشنهاد کرد که روز جشن بهمنگان به عنوان روز حمایت از حیوانات انتخاب شود. دلیلش هم سازگاری این جشن بود با آنچه که مد نظر انجمن حمایت از حیوانات قرار داشت. و خوشبختانه این پیشنهاد از سوی دوستداران محیط زیست و تنوع زیستی و سازمانهای مردم‌نهاد (سازمانهای غیر دولتی) مورد توجه قرار گرفت و طی سال‌های گذشته این روز گرامی داشته شد.
چه مراسمی در این روز برگزار می‌شود یا به عبارتی طی این سال‌ها برگزار شده است؟
در این سال‌ها اول تلاش شد که در مورد ویژگی‌های جشن بهمنگان بیشتر برای مردم توضیح داده شود و بن‌مایه‌های تاریخی و فرهنگی آن بازگو شود. همچنین به خاطر اینکه پیشنهاد شده بود که جشن روز حمایت از حیوانات هم همراه با جشن بهمنگان برگزار شود، دوستداران محیط زیست و حیوانات در پارک‌های عمومی، فضای سبز و جاهایی که مردم حضور داشتند به آموزش‌های چهره به چهره پرداختند و سعی کردند که اهمیت این جشن تاریخی را برای مردم بازگو کنند. در مورد گونه‌های مختلف جانوری که در معرض خطر انقراض هستند صحبت کنند و به طور کلی مسایل مربوط به محیط زیست و حیات وحش را بررسی کنند، ضمن اینکه تلاششان این بود که این برنامه‌ها شاد باشد و جلوه‌های دل‌انگیزی در آن رعایت بشود و البته به پذیرایی ساده و همراه با گیاهان پرداختند. با غذاهای گیاهی از مردم پذیرایی کردند و سعی کردند که یک روز خاطره‌انگیز برای مردم ایجاد بکنند.
امسال قرار است چه مراسمی برگزار شود؟
همه ساله انجمن‌های مختلف دوستدار محیط زیست هر کدام به شکل و سلیقه‌ی خودشان این جشن را گرامی داشتند. تا آنجایی که من اطلاع دارم امسال هم مثل سال‌های گذشته دوستداران حیوانات حضور خواهند یافت و با مردم گفت‌وگو می‌کنند و همچنین از آنها با غذاهای گیاهی پذیرایی می‌کنند.
استقبال مردم چطور بود؟
استقبال مردم طی سال‌های گذشته بد نبود. هر وقت که این انجمن‌ها حضور پیدا می‌کنند و برای مردم توضیح می‌دهند مردم گوش می‌دهند، سعی می‌کنند که با آنچه که این «ان جی او»ها مطرح می‌کنند همراهی بکنند و در کل من فکر می‌کنم، استقبال مردم خوب بوده.
دولت چطور استقبال کرده، فکر می‌کنید، امکان آن به وجود خواهد آمد که روزی این روز در تقویم ایران ثبت شود؟
در حال حاضر سیاست کلی دولت این نیست که جشن‌های ملی را در تقویم رسمی ایرانیان بگنجانند. اما تلاش‌هایی در این زمینه انجام شده است. درخواست ثبت شب یلدا در سال گذشته یکی از این نمونه‌ها است. امسال هم «ان جی او»ها تصمیم دارند که جشن اسفندگان را به عنوان روز زن ایرانی درخواست بکنند که به ثبت برسد. امیدواریم که جشن‌های ملی یکی پس از دیگری در تقویم رسمی ایرانیان ثبت شود و طبیعتا جشن بهمنگان هم یکی از این جشن‌ها خواهد بود و در صورتی که تغییر رویه و تغییر نگرش در نهادهای دولتی نسبت به جشن‌های ملی داشته باشیم قطعا هم این کار صورت خواهد گرفت.
مصاحبه‌گر: فریبا والیات