جایزه ساخارف برای مدافع چینی حقوق بشر

روز چهارشنبه هفدهم دسامبر (۲۷ آذر) پارلمان اروپا طی مراسمی ویژه در استراسبورگ جایزه آزادی عقیده را غیابا به هو جیا، مدافع چینی حقوق بشر اعطا کرد. هوجیا اواخر سال ۲۰۰۷ میلادی، به‌خاطر انتقاد از نقض حقوق بشر در چین، به اتهام «اقدامات ضد انقلابی» دستگیر و در ماه آوریل سال جاری به سه سال و نیم زندان محکوم شد.

جینیان زنگ همسر این مدافع حقوق بشر، که خود نیز در حبس خانگی به‌سر می‌برد و امسال جایزه گزارشگران بدون مرز در مسابقه وبلاگ‌های ممتاز دویچه وله را بدست آورد، در پیامی ویدیوئی به پارلمان اروپا گفت:«کتاب‌های مدارس، روزنامه‌ها، همه‌چیز در چین شباهت به وضعیتی دارد که جرج اورولز در رمان "۱۹۸۴" آن را به تصویر کشیده است».

جایزه علیه چین نیست

"هانس گرت پوترینگ" رئیس پارلمان اروپا، در سخنان خود تاکید کرد که این جایزه علیه چین نیست. وی گفت:« ما می‌خواهیم رابطه تنگاتنگی با چین داشته باشیم. اروپا به چین نیاز دارد و چین نیز به اروپا. اما ما حقوق بشر را هیچ‌گاه کنار نخواهیم گذارد. من امیدوارم که این موضوع هم در چین درک شود و ما به همکاری خود با جمهوری خلق چین ادامه دهیم».

دولت چین اما از همان آغاز، اعطای این جایزه را به هوجیا عملی تحریک آمیز دانست و همه تلاش خود را برای جلوگیری از آن به‌عمل آورد.

روح سرکش هوجیا

در نگاه نخست، این مدافع حقوق بشر ۳۵ ساله لاغراندام و کوچک به‌نظر می‌رسد. اما نحوه سخن گفتن‌اش مانند یک پرفسور فلسفه است. او جرئت داشت در گفت‌وگو با رسانه‌های خارجی از وضعیت حقوق بشر در چین انتقاد کند. هو جیا برای آزادی زندانیان دگر‌اندیش فعالیت می‌کرد، نسبت به آلودگی محیط زیست اعتراض داشت و برای بهبود وضعیت مبتلایان به ایدز تلاش می‌کرد.

از سال ۲۰۰۶ میلادی، هو جیا به حبس خانگی محکوم شد، اما دست از انتقاد برنداشت. او در نوامبر سال گذشته در یک کنفرانس ویدیوئی با پارلمان اروپا شرکت کرد و نظرات صریح خود را در باره وضعیت حقوق بشر در چین اعلام کرد. پس از این کنفرانس ویدیوئی، هو جیا بازداشت شد. اوائل سال جاری میلادی، تازه خبر بازداشت او منتشر شد. جرم هو جیا در دادگاه انتشار شش مقاله انتقادی در اینترنت و مصاحبه با ژورنالیست‌های خارجی اعلام شد.

اما احتمال می‌رود دلیل اصلی محاکمه و زندانی شدن هو جیا همان کنفرانس ویدیوئی با پارلمان اروپا بوده باشد. در آن زمان رئیس پارلمان اروپا با عصبانیت از شنیدن خبر بازداشت او گفت:« اگر هو جیا از طریق اینترنت با پارلمان اروپا تماس داشته، این برابر با استانداردهای بین المللی است».

جایزه ساخارف

پارلمان اروپا از سال ۱۹۸۸ جایزه ساخارف را به اشخاصی می‌دهد که در زمینه دفاع از حقوق بشر و آزادی عقیده فعالیت داشته باشند. بر این جایزه نام آندره ساخارف، فیزیکدان ناراضی اتحاد جماهیر شوروی سابق، نهاده شده است که در سال ۱۹۸۹ درگذشت. زاخاروف در سال ۱۹۷۵ جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.

النا بونر بیوه ساخارف همزمان با اعطای جایزه امسال، در یک مصاحبه مطبوعاتی در رابطه با اهمیت رعایت حقوق بشر گفت :« هیچ دلیلی، برای کنارگذاشتن حقوق بشر موجه نیست. نه وابستگی به انرژی و نه بحران مالی ».