توفان‌های سیستان منبع انرژی تجدیدپذیر هستند
۱۳۹۱ تیر ۲۸, چهارشنبه
منطقه‌ی سیستان و بلوچستان از جمله مناطق بادخیز ایران به شمار می‌رود. بادهای شدید که با حرکت شن‌های روان و هوایی مملو از خس و خاشاک ساکنان این منطقه و مسئولان امر را با بحرانی طبیعی روبرو می‌کند، از ظرفیت‌های کم‌نظیر انرژی بادی و خورشیدی -از جمله- برای تولید برق در ایران برخوردار است.
بر پایه‌ی گزارش خبرگزاری‌های ایران سرعت توفان‌های شن که در اثر وزش بادهای ۱۲۰ روزه‌ی سیستان ایجاد می‌شود، به ۴۰ تا ۱۰۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد.
ویژگی‌های منطقه‌ی بادخیز سیستان
بادهای ۱۲۰ روزه‌ی سیستان "لوار" نیز نامیده می‌شوند. گستره‌ی وزش این بادها مناطق جنوبی خراسان، شمال سیستان و شرق استان کرمان را پوشش می‌دهد و جریان آنها معمولاً از پایان اردیبهشت تا آغاز مهر ادامه دارد.
نکته‌ای که توجه به این پدیده‌ی طبیعی را ضروری می‌کند، بیشینه‌ی سرعت وزش این بادهای موسمی است که در تیر ماه، گاه ۱۰۰ تا ۱۲۰ کیلومتر در ساعت نیز گزارش شده است.
پرسش اینجاست که اگر کمربندی از توربین‌های تولید انرژی بادی در چارچوب نیروگاه‌هایی بر سر راه چنین بادهایی قرار می‌گرفت، چه میزان انرژی الکتریکی به دست می‌آمد؟
با توجه به مجاورت استان سیستان و بلوچستان با افغانستان و پاکستان می‌توان در بلندمدت به صدور انرژی به این کشورها نیز به عنوان فرصتی اقتصادی، برای بهره‌برداری از این پدیده‌ی طبیعی اندیشید.
این ویژگی همچنین می‌تواند بر اهمیت جغرا-سیاسی (geopolitical) نواحی مرزی این استان با دو کشور یاد شده نیز تأثیری مثبت داشته باشد.
تبدیل پدیده‌ی طبیعی به فرصت اقتصادی
با کارگذاری توربین‌های سه پره‌ی بادی در منطقه بادخیز سیستان و بلوچستان می‌توان هنگام وزش مناسب باد تا مرز یک مگاژول در ثانیه، انرژی الکتریکی به ازای هر توربین تولید کرد.
هر توربین بادی می‌تواند برق مورد نیاز ۳۰۰ خانوار را تأمین کند. از آنجا که برهه‌ی زمانی وزش این بادهای موسمی ۴ ماه است و می‌توان با توجه به آن تأمین انرژی را برای سایر فصل‌های سال نیز ارزیابی و برنامه‌ریزی کرد.
این بخش از ایران منطقه‌ای گرم و خشک و کویری را در بر‌می‌گیرد که نیروگاه‌های چندمنظوره‌ی برای بهره‌برداری از انرژی بادی و خورشیدی در آن کارآمد خواهند بود.
نمونه‌های موفق نیروگاه‌ها بادی ایران
ساخت چنین نیروگاه‌هایی در شهرهای بادخیز ایران در بلندمدت بازدهی به مراتب بیشتر و هزینه‌ی بسیار کمتری خواهند داشت؛ درست بر خلاف تلاش برای دستیابی به نیروگاه و انرژی هسته‌ای که هزینه‌ی سیاسی بسیار سنگینی در عرصه‌ی بین‌المللی داشته است.
سرعت راه‌اندازی و بهره‌وری نیروگاه‌های بادی نیز به مراتب بیشتر از نیروگاه اتمی است. در ایران تاکنون نیروگاه‌های بادی دیگری نیز برای تولید برق ساخته شده‌اند.
در بهترین موارد می‌توان نیروگاه منطقه‌ی بینالود شهر نیشابور (با ۴۳ توربین) و نیروگاه منجیل (با ۸۰ توربین) را نام برد که فرصت تولید انرژی زودبازده، پاکیزه و بدون آسیب برای محیط زیست را فراهم می‌کنند و برای توسعه‌ی زیرساخت‌ها در ایران بسیار زودبازده‌تر از نیروگاه هسته‌ای هستند.