توافق بر سر عدم استفاده از بمبهای خوشهای
۱۳۸۷ خرداد ۹, پنجشنبه۱۰۹ کشور جهان روز ۲۹ مه، طی نشستی در دوبلین بر سر ممنوعیت استفاده از بمبهای خوشهای به توافق رسیدند. گفتگوها پس از این به فرجام رسید که نخستوزیر بریتانیا، گوردون براون، به رغم مقاومت سران ارتش این کشور، با ممنوعیت استفاده از بمبهای خوشهای موافقت کرد. مدافعان اصلی ممنوعیت جامع استفاده از این بمبها کشورهای در حال توسعه بودند، در حالیکه تولیدکنندگان و استفادهکنندگان اصلی بمبهای خوشهای، یعنی آمریکا، روسیه، اسراییل، چین، هند و پاکستان در کنفرانس حضور نداشتند.
سازمانهای غیر دولتی یا «ان،جی، او»ها که به عنوان ناظر در کنفرانس دوبلین حضور داشتند، در مجموع نسبت به نتایج نشست ابراز خوشنودی کردهاند. سیمون کانوی، از سازمان «اقدام علیه مینهای زمینی»، توافقهای به دست آمده را جامع ارزیابی کرده است: «این تفاهمنامه، تفاهمنامهای جامع است. طبق این تفاهمنامه، استفاده، گسترش، تولید و انبار کردن بمبهای خوشهای ممنوع شده است. این بدان معناست که آمریکا باید بمبهای خوشهای خود را از انبارهایش در بریتانیا خارج کند، آن هم طی مدتزمانی که فعلا تعیین نشده، ولی شاید هشت سال اعلام شود. اما در هر صورت بریتانیا به عنوان امضاءکنندهی این تفاهمنامه باید در این مدت ذخایر بمبهای خوشهای خود را نابود سازد.»
آلمان هم موظف به اجرای مفاد این قرارداد است و باید تمامی ذخایر بمبهای خوشهای خود را منهدم کند.
تفاهمنامهای که مورد توافق شرکتکنندگان در کنفرانس دوبلین قرار گرفت، شامل استثناهایی نیز میشود. از جمله اینکه استفاده از برخی از سلاحها که دست کم میتوان گفت به بمبهای خوشهای امروزین شباهت دارند، در آینده نیز مجاز خواهد بود. بمبهایی که حامل کمتر از ۱۰ مادهی انفجاریاند و شامل هدایتگرهای تشخیص هدفهستند، به طوری که در صورت عدم انفجار، خود به خود خنثی میگردند، شامل این قرارداد نمیشوند.
برخی از ناظران مانند سازمان International Handicap پارهای از نکات را قابل انتقاد میدانند. منتقدان بخصوص از عملیات مشترک نظامی با کشورهایی که تفاهمنامهی نامبرده را امضاء نکردهاند انتقاد میکنند. چرا که این عملیات مشترک مانند گذشته ادامه خواهد یافت. یعنی آلمان یا بریتانیا میتواند همچنان در عملیات نظامی مشترک با آمریکا، شرکت کند، حتی در صورت استفادهی آمریکا از بمبهای خوشهای. سیمون بروکس، از موسسهی تحقیقات استراتژیک لندن، در این مورد میگوید: «اینکه بگوییم، ما بمبهای خوشهای را ممنوع میکنیم، اما در موارد حساس، با کشوری همکاری خواهیم کرد که از این سلاحها استفاده میکند،صادقانه نیست.»
مخالفان استفاده از بمبهای خوشهای ابراز امیدواری کردهاند که قرارداد دوبلین موجب اعمال فشار بر کشورهایی شود که با مفاد آن مخالفند. تا در آینده این کشورها نیز به قرارداد پیوسته و از استفاده از این بمبها صرفنظر کنند.