تصاویری از حال و هوای کریسمس در تهران

در سالی که پاندمی کرونا جهان را فرا گرفته، مسیحیان خود را برای سالروز تولد عیسی مسیح و جشن کریسمس آماده می‌کنند. شهرهایی همچون تهران و اصفهان که مسیحیان بیشتری در آن سکونت دارند نیز حال و هوای کریسمس به خود گرفته‌اند.

از میان محله‌های ارامنه تهران، محله‌های مجیدیه، آرارات، خیابان میرزای شیرازی و کریم خان از شاخص‌ترین‌ها هستند. در آستانه سال نوی میلادی و کریسمس در این محله‌ها جشنواره رنگ و نور و عطر خوراکی‌های جذاب برپاست. خیابان میرزای شیرازی نیز به دلیل نزدیکی به یکی از معروف‌ترین کلیساهای تهران یعنی کلیسای سرکیس، به یکی از اصلی‌ترین مناطق زندگی ارامنه تبدیل شده است.

محله سنایی، خیابان میرزای شیرازی که به محل خرید و فروش اسباب بازی معروف است و عمده شهرت این خیابان به فروشگاه‌های متعدد عروسک‌فروشی آن است، در ماه دسامبر بازار زیبای کریسمس می‌شود.

اقلیت‌های مسیحی ساکن محله سنایی، همپای مسیحیان جهان، ایام کریسمس را جشن می‌گیرند. کلیسای انجیلی ارامنه در خیابان میرزای شیرازی، کوچه ارفع واقع شده و مخصوص پیروان مذهب پروتستانیسم است.

در آلمان کشاورزان همانطور که خیار و گوجه می‌کارند، درخت کاج نیز برای فروش در ایام کریسمس می‌‌کارند. استفاده از درخت کاج به موضوع محیط زیست پیوند نخورده است. در ایران اما از آن‌جا که صنعت کاشت درخت کاج و بهره‌برداری اقتصادی از آن در ایام کریسمس وجود ندارد، قطع درختان کاج با موضوع حفاظت از محیط زیست پیوند خورده و مردم بیشتر از کاج مصنوعی و پلاستیکی استفاده می‌کنند.

امسال به دلیل همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ در بسیاری از کشورهای جهان از مردم خواسته شده تا از برگزاری تجمع و گرد‌هم‌آیی‌ها خودداری کنند. خبرگزاری ایرنا به نقل از رئیس شورای خلیفه‌گری ارامنه اصفهان و جنوب ایران نوشته است:«مسیحیان ارمنی در همراهی با سایر هموطنان ایرانی خود امسال هیچ مراسمی به مناسبت سال نوی میلادی ۲۰۲۱ در کلیسای وانک و محله ارمنی نشین جلفای اصفهان برگزار نمی‌کنند.»

مسیحیان ایرانی نیز درگیر وضعیت اقتصادی آشفته و تورم سنگین هستند و این وضعیت امکان برگزاری جشن و دادن کادو به مناسبت سال نو را برای بسیاری از خانواده‌ها محدود کرده است.

برخی از مسیحیان ایران کریسمس را در روز ۲۵ دسامبر جشن می گیرند و سال نو را در اول ژانویه، اما ارامنه، کریسمس را به طور همزمان با عید تجلی دوباره مسیح در ششم ژانویه جشن می گیرند.

سازمان بین‌المللی مسیحی "درهای باز" (Open Doors) جمعیت مسیحیان ایران را ۴۷۵ هزار نفر تخمین می‌زند. ارامنه که از ۴۰۰ سال پیش به ایران آمده‌اند هیچ مشکلی در انجام اعتقادات مذهبی خود ندارند. به گزارش آژانس خبری کاتولیکی و به نقل از فعالان حقوق بشر، مسیحیان نوکیش (شهروندانی که مسلمان‌زاده بوده و مسیحی شده‌اند) "وضعیت بسیار مخاطره‌آمیزی" دارند.

ناظران از سال‌ها پیش گفته‌اند محبوبیت جشن مسیحی کریسمس در میان ایرانیان غیرمسیحی رو به فزونی است. خبرگزاری فارس در سال ۲۰۱۹ در گزارشی نوشته بود:«براساس یک تحقیق ۹۰ درصد خریداران کاج کریسمس، مسیحی نیستند و گفته می‌شود طی روزهای گذشته حدود شش میلیارد تومان درخت‌ کاج در تهران به فروش رفته است.»

برخی از پژوهشگران ریشه‌های کریسمس را با آیین میتراییسم در ایران باستان یکی دانسته‌اند و معتقدند که پیشینیان کریسمس را از یلدا الگو گرفته‌اند. این آیین اما در دوره پیش از مسیحیت در امپراتوری رم باستان رواج یافته بود. معابد میترا در رم شاهد حضور فعال آنها در گذشته‌های دور است.

در جلسه روز پنجشنبه ۲۷ آذر ۱۳۹۹ پرونده آیین زیارت تادئوس مقدس به صورت مشترک توسط ارمنستان و ایران مطرح شد و داوران کمیته به اتفاق آرا با ثبت این آیین به عنوان میراث جهانی ناملموس بشری موافقت کردند. این کلیسا در استان آذربایجان غربی ناحیه شهرستان چالدران و در روستای قره کلیسا در ۲۰ کیلومتری شمال شرقی سیه‌چشمه و هفت کیلومتری شمال جاده چالدران به قره‌ضیاءالدین قرار دارد.