«تشکیل میز مخالفان: تنها راه ادامه جنبش سبز»
۱۳۸۹ مهر ۱۱, یکشنبه
اکبر گنجی، تحلیلگر و فعال سیاسی مقیم امریکا، روز شنبه (۲ اکتبر / ۱۰ مهر) به دعوت "جمعیت اتحاد برای ایران" درکلیسای پروتستان "کارتویزر" در شهر کلن آلمان سخنرانی کرد. وی در سخنان خود به ذکر پنج بحرانی پرداخت که هم‌اکنون جمهوری اسلامی با آنها دست به گریبان است و چنین نتیجه‌گیری کرد که به استناد این بحران‌ها، جنبش اعتراضی مردم ایران نمی‌تواند متوقف شود.
بحران اقتصادی، بحران مشروعیت، بحران بین‌المللی، بحران ایدئولوژی و بحران کارآمدی، به نظر آقای گنجی بحران‌هایی هستند که باعث پیشبرد جنبش اعتراضی مردم ایران‌اند.
وی در بحث بحران ایدئولوژی به این نکته اشاره کرد که با گذشت ۳۲ سال از برقراری حکومت جمهوری اسلامی، ایدئولوژی "اسلام فقاهتی" لطمه زیادی خورده و بنابراین دیگر نمی‌توان با تکیه بر این نظر، برای حکومت مشروعیت قائل بود.
اکبر گنجی با ذکر نقل‌قول‌هایی از مسئولان جمهوری اسلامی درباره دموکراسی و مردم‌سالاری چنین نتیجه گرفت که دولتمردان جمهوری اسلامی امروز سعی می‌کنند عملکرد خود را با معیارهای دموکراسی بسنجند و نه فقهی و دینی. وی گفت: «آنان صحبت از دموکراسی می‌کنند، می‌گویند دموکراسی همین است که ما داریم، آزادی همین است که ما داریم. دیگر مثل اوایل انقلاب این مفاهیم را غربی نمی‌دانند. این نشان می‌دهد که فهمیده‌اند که باید با این مفاهیم حکومت را بسنجند.»
وی همچنین به عنوان آخرین دلیل برای ادامه مبارزه، به ذکر تفاوت‌های شخصیتی آیت‌الله خامنه‌ای با آیت‌الله خمینی پرداخت و چنین عنوان کرد که آقای خمینی به دلیل داشتن شخصیتی کاریزماتیک، قادر به تصمیم‌گیری‌های آنی و بدون ملاحظه بود اما آقای خامنه‌ای فاقد این ویژگی است و بنابراین در حال حاضر مسائل حل‌نشده‌ی فراوانی او را فراگرفته که قادر به حل فوری و قطعی آنها نیست.
شکاف در بالا: امید جنبش سبز
اکبر گنجی در بخش دوم سخنرانی خود با عنوان "امیدها" بیش از همه بر دو نکته تاکید کرد: افزایش شکاف‌های بالا و تشکیل میز مخالفان. وی گفت: «شکاف و نزاع در بالا، تنفس و زندگی در پایین را امکان‌پذیر می‌سازد.»
وی همچنین تصریح کرد که آقایان میرحسین موسوی و مهدی کروبی، از رهبران منتقدان به دولت، برای پیشبرد مبارزه هیچ راهی جز تشکیل میز مخالفان ندارند.
آقای گنجی در پایان سخنرانی‌اش در گفتوگو با دویچه‌وله درباره چگونگی تشکیل این میز با توجه به شرایط کنونی ایران گفت: «اوضاع کنونی ایران بدتر از شیلی دوران پینوشه و اسپانیای زمان فرانکو نیست. خانم سان‌سوچی رهبر مخالفان برمه، الان دارد چه کار می‌کند؟ موسوی و کروبی باید از تمام مخالفان دعوت کنند تا سر یک میز بنشینند و با هم گفتوگو کنند. راه دیگری جز این وجود ندارد.»
وی ادامه داد: «نمایندگانی از سایر خرده‌جنبش‌ها مثل زنان، دانشجویان، کارگران، معلمان و تمامی اقشار مخالف باید سر یک میز بنشینند و درباره روش‌های ادامه مبارزه و نیز مطالباتشان صحبت کنند.»
آقای گنجی در پاسخ پرسش دویچه‌وله درباره تاثیر بحران اقتصادی بر جنبش سبز نیز تاکید کرد که تا میز مخالفان تشکیل نشود و کسانی که در بحران اقتصادی بیشترین لطمه را می‌خورند، مثل کارگران، بر سر این میز ننشینند، بحران اقتصادی نمی‌تواند تاثیر مستقیم و مفیدی بر ادامه روند جنبش داشته باشد.
پرسش درباره گذشته
بخش پایانی سخنرانی اکبر گنجی در کلن به "نگاه به گذشته و پرسش درباره آن" اختصاص داشت. گنجی در این بخش از سخنانش تاکید کرد که پرسش اصلی این است که چگونه این وقایع پیش آمد، نه اینکه چه کسانی آن را به وجود آوردند.
وی با اشاره به نظریات "هانا آرنت"، فیلسوف آلمانی، در مورد وقایع دوران فاشیسم در آلمان گفت: «آرنت همواره بر این مسئله تاکید داشت که باید ببینیم چه شد که مردم آلمان دنبال هیتلر راه افتادند. رسیدگی به اینکه چه کسانی آن فجایع را مرتکب شدند کار دادگاه نورنبرگ بود که تشکیل شد، اما پرسش اصلی مردم آلمان هنوز هم این است که چه شد که آن اتفاقات افتاد.»
آقای گنجی ادامه داد: «اینک نیز ما به جای اینکه دنبال آن باشیم که چه کسانی فجایع سی سال گذشته را مرتکب شدند، باید به دنبال این باشیم که چه شد این فجایع اتفاق افتاد و چگونه مردمی که تا مقطع پیروزی انقلاب در کنار هم بودند به یکباره پس از پیروزی انقلاب به دشمنان هم تبدیل شدند.»
وی طرح پرسش و بحث و گفتوگو درباره تمامی وقایع سی سال گذشته از جمله انقلاب فرهنگی، جنگ، اعدام‌های سال‌های ۶۰ و ۶۷ و فجایع پس از انتخابات را مهمترین اقدام کنشگران و سران جنبش سبز دانست.
نمایش نسخه کوتاه فیلم مستند "ایران، انتخابات ۲۰۰۹" ساخته علی صمدی با حضور فیلمساز، بخش دیگری از برنامه روز دوم اکتبر "جمعیت اتحاد برای ایران" در شهر کلن بود.
میترا شجاعی
تحریریه: کیواندخت قهاری