1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

تحلیل خطوط سه‌گانه‌ی تیم ملی فوتبال ایران • گفت‌وگو با مهران ملک‌آرا

مصاحبه‌گر: فرید اشرفیان<br>تحریریه: شهرام احدی۱۳۸۹ دی ۱۹, یکشنبه

تیم ملی فوتبال ایران در نخستین دیدار خود در جام ملت‌های آسیای ۲۰۱۱ به دیدار تیم عراق، مدافع عنوان قهرمانی می‌رود. مهران ملک‌آرا، کارشناس فوتبال معتقد است که محکم‌ترین نقطه‌ی اتکای ملی‌پوشان ایران دروازه‌بانان تیم هستند.

https://p.dw.com/p/QpEf
عکس از آرشیو
عکس از آرشیوعکس: ISNA

دویچه وله: از دروازه‏بان‏ها شروع کنیم. مهدی رحمتی الان نزدیک به پنج سال است که سنگربان نخست تیم ملی فوتبال ایران است، پشت او شهاب گردان ایستاده که در لیگ قهرمانان باشگاه‌های آسیا با تیم ذوب‏‏‏آهن نیز عملکرد درخشانی داشت. به نظر می‏آید از نظر دروازه‏بانی، این‏بار در تیم ملی جای نگرانی نیست.

مهران ملک‌آرا: فکر می‏کنم بزرگ‏ترین نقطه‏ی اتکای ما و قوی‏ترین حسن ما در مسابقات جام ملت‏های آسیا، در خط دروازه است. البته حرفی که می‏زنم ممکن است طرف‏دار زیادی نداشته باشد، ولی نظر شخصی من است و من فکر می‏کنم که مهدی رحمتی در این سه چهار سال، به‏مراتب تداوم بیشتری حتی از احمدرضا عابد‏زاده، زمانی که دروازه‏بان تیم ملی بود، نشان داده است. هم از لحاظ خروج‏هاش، هم از لحاظ تایمینگ‏اش، هم از لحاظ بازی‏خوانی‏اش در طول بازی. در هر بازی می‏تواند دو گل تک به تک را بگیرد. یعنی کمک تیم می‏شود.

زنجیره‏ی چهارنفره‏ی خط دفاعی تیم ملی را چطور ارزیابی می‏کنید؟ در این بین، هادی عقیلی، جلال حسینی و محمد نصرتی سال‏هاست که در کنار هم بازی می‏کنند و می‏شود گفت که آن‏ها هم از هماهنگی درازمدتی برخوردارند. حال حسین کعبی در سمت راست نیست، به جای او خسرو حیدری آمده است و در سمت چپ با وجود احسان حاج‏صفی، به عنوان تنها مدافع چپ تیم ملی در کادر ۲۳ نفره، انگار بار دیگر یک نقطه‏ضعف وجود دارد و پست دفاع چپ، به‏قول معروف، پاشنه‏ی آشیل تیم ملی است.

مهران ملک‌آرا
مهران ملک‌آراعکس: DW

باید از دو فاز بررسی کنیم؛ یکی فاز دفاعی است و دیگری فاز هجومی. در فاز دفاعی، غیر از محمد نصرتی، کلاً خط دفاعی و دروازه‏بان تیم سپاهان را داریم. در نتیجه، این تیم با هم کار کرده و دیگر در ارتباط و تفاهم کلامی در طول بازی مشکلی نخواهیم داشت.

محمد نصرتی هم بازیکنی است که سال‏ها تجربه داشته و یکی از مدافعان خوب ماست. هم می‏تواند کنار بازی کند، هم می‏تواند وسط بازی کند. در فاز دفاعی، من خیلی نگران نیستم که مدافع‏ها با هم هماهنگ نیستند. مدافع چپی که به آن اشاره می‏کنید، بیشتر در فاز هجومی است تا فاز دفاعی. در فاز دفاعی، شما فقط به یک دفاع چپ احتیاج دارید که بتواند در دفاع فردی موفق باشد. مثلاً وقتی ستار زارع را می‏آوردند، ستار زارع در دفاع فردی خیلی خوب است، یعنی یار مقابل‏اش خیلی سخت می‏تواند از او رد شود.

ولی در فاز هجومی ضعیف بود، برای این‏که نه سرعت داشت، نه گام‏های بلندی داشت و نه چپ‏پا بود. یعنی توپ اگر به کناره‏ها می‏رفت، می‏خواست ارسال کند، باید به سر توپ می‏زد و بعد آن را ارسال می‌کرد که این تیم را عقب می‏انداخت و به تیم مقابل اجازه می‏داد تا بتوانند خودشان را تطبیق بدهند.

در فاز هجومی، هنوز دفاع چپ نداریم. من احساس می‏کنم که اگر احسان حاج‏صفی را آن‏جا بگذارند، توی فاز هجومی بهتر می‏شویم، توی فاز دفاعی ضعیف می‏شویم. بستگی به هر بازیکنی دارد. چون احسان حاج‏صفی در دفاع فردی ضعیف است، ولی در حرکت و حمل توپ به‏جلو، در فاز هجومی خط دفاعی موفق است. در فاز دفاعی ما مناسب هستیم، ولی در فاز هجومی، دفاع چپ مشکل ماست. برای همین هم برانکو، در گذشته، معمولاً در دفاع چپی از کسی استفاده می‏کرد که در دفاع فردی خوب باشد.

بعد از این طرف، کعبی اضافه می‏شد، جور همه را می‏کشید. نبودن کعبی در این تیم، به عقیده‏ی من، در فاز هجومی و حتی در فاز دفاعی، برای ما مشکل‏ساز خواهد بود.

در خط میانی، با حضور کاپیتان، جواد نکونام، آندو تیموریان و مسعود شجاعی، به‏نظر می‏آید که شناخته‏ شده‏ترین بازیکنان ملی‏پوش ایران در صحنه‏ی بین‏المللی قرار دارند. درست است؟

درست است، موافق‏ام. یعنی در فوتبال جدید، همه با دوتا هافبک دفاعی بازی می‏کنند و خوب است که ما هم با دوتا هافبک دفاعی بازی می‏کنیم. یعنی تیموریان و نکونام. خیلی مهم است که این دو بازیکن، اختلاف‏های گذشته‏شان را کنار بگذارند و سعی کنند با هم هم‏گونی داشته باشند.

این مشکلی است که ما در این سه چهار سال، با این دو بازیکن داشته‏ایم که هیچ‏گاه سعی در تکامل و تکمیل هم‏دیگر ندارند. هریک می‏خواهد خودش را نشان بدهد و این تاحدی، بعضی‏ موقع‏ها در بازی‏ به ما ضربه زده است و امیدوارم قطبی بتواند این دو را به همکاری بیاورد. البته حقیقت‏اش را بخواهید، فکر نمی‏کنم بتواند این کار را بکند. چون آن‏طور که مشخص است، قطبی طرف تیموریان است و نکونام تا حدی در کمپ قطبی نیست.

خیلی مهم است که این دو بازیکن، حداقل به‏خاطر تیم ملی، سعی کنند هم‏دیگر را تکمیل کنند. ولی این دو هافبک دفاعی را داریم که نقطه‏ی قوت‏مان هستند، یکی تخریبی خیلی خوبی است و یکی هم مانند نکونام است که می‏تواند از نقطه‏های کور، با هد گل بزند که در این دو سه سال اخیر، چند بار برای ما این کار را کرده است.

در پایان برسیم به هافبک‏های تهاجمی تیم ملی که با حضور بازیکنانی مانند خلعتبری، محمد نوری، غلامرضا رضایی و مسعود شجاعی در بین آن‏ها ترافیک وجود دارد. وضع این قسمت تیم ملی را و هم‏چنین کم و کیف نوک حمله را چگونه می‏بینید؟

بعد از دوتا هافبک دفاعی، می‏رسیم به هافبک نفوذی که هافبک طراح است. کسانی که در آلمان هستند، مسعود اوزیل را برای این پست خیلی خوب می‏شناسند، یا شنایدر اینتر میلان را. ما در این پست کسی را در اندازه‏ها و استاندارد‏های درخشان نداریم.

یکی از آ‏ن‏ها محمد نوری است و دیگری هم مسعود شجاعی است، که مسعود شجاعی، به عقیده من، برای این پست خیلی تنبل است و از طرف دیگر هم بازیکنی است که اول توپ را باید استوپ کند، بعد پاس بدهد. اول باید پای‏اش به توپ بخورد و لمس‏اش کند، بعد پاس بدهد. به نظر من، این در تحرک تیم به سوی جلو تأثیر می‏گذارد، ولی بازیکنی با تکنیک است.

از یک طرف هم محمد نوری را داریم که اول پاس می‏دهد، ولی تکنیک فردی‏اش بالا نیست، اگر روی او تراکم داشته باشند، برتری اعضای تیم مقابل باشد، آن‏قدر تکنیک فردی ندارد که بیاید بیرون. من نقطه ضعف‏مان را در بازی‏سازی و هافبک طراح‏مان می‏بینم. چرا که در سال‏های قبل ما محرم نویدکیا و علی کریمی را داشتیم و حتی می‏توانستیم امسال مجتبی جباری را داشته باشیم که معمولاً هر سال مصدوم است. من فکر می‏کنم نقطه ضعف‏مان در این قسمت است.

نقطه‏ی قوت‏مان تا حدی می‏رسد به کناره‏ها؛ با وجود خلعتبری و فکر می‏کنم حتی خود شجاعی را هم به‏کنار ببرند و هم‏چنین غلامرضا رضایی. آن‏جا نفوذی‏ترین نقطه‏ی قوت خط هجومی‏مان یا فاز هجومی‏مان است. فوروارد هم، به عقیده‏ی من، کریم انصاری‏فرد و غلامی هستند.

اگر با توجه به قدرت فنی و کلاسیک بودن‏شان استفاده کنیم، باید از غلامی استفاده کرد. چون هیکل خیلی خوبی دارد، خیلی خوب می‏تواند پشت به مدافع بازی کند، یک توپ را زیر پای‏اش نگاه دارد، یا بازیکن هدف باشد. ولی در چرخش‏ها ضعیف است و سرعت‏اش هم زیاد نیست. برعکس، کریم انصاری‏فرد است که یک بازیکن جوان است، خوب می‏چرخد و سرعت خیلی خوبی دارد، ولی قدرت پشت به مدافع بازی کردن را ندارد.


نقطه‏ی قوت‏مان در فاز هجومی را می‏گذاریم به عهده‏ی دوبازیکن کناری‏مان، یعنی خلعتبری و غلامرضا رضایی و شاید هم سورپرایزی از بازیکنان جوانی که دعوت شده‌اند، مانند آرش افشین یا نوروزی داشته باشیم.