تحریم‌های بین‌المللی و رشد انفجاری مبادلات ایران و چین

یونگ هونگ یانگ سفیر چین در جمهوری اسلامی و حسین قاهری مدیر گروه توسعه همکاری‌های اقتصادی ایران و چین، در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک، آمار و ارقام مربوط به گسترش مناسبات بازرگانی دو کشور را اعلام کردند.

در این کنفرانس مطبوعاتی، که زیر عنوان "تجارت برابر ایران و چین" برگزار شد، سفیر چین اعلام کرد که حجم مبادلات بازرگانی ایران و چین در سال ۲۰۱۰ میلادی به ۲۹ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار رسیده است. به گفته یونگ هونگ یانگ، در این سال چین بیش از ۱۱ میلیارد دلار کالا به ایران فروخته و در مقابل بیش از ۱۸ میلیارد دلار از ایران خرید کرده است.

۴۰ میلیارد دلار معامله سالانه

سفیر چین پیش‌بینی کرد که حجم دادوستدهای ایران و چین در سال‌جاری میلادی از مرز ۴۰ میلیارد دلار بگذرد. دلیل پیش‌بینی او آن است که تنها در چهارماه نخست سال‌جاری، معاملات دو کشور به ۱۳ میلیارد و ۲۸۰ میلیون دلار رسیده که نسبت به ۴ ماه مشابه سال پیش ۵۵ درصد افزایش نشان می‌دهد.

در کنفرانس مطبوعاتی تهران، حسین قاهری مدیر گروه توسعه همکاری‌های اقتصادی ایران و چین نیز توضیح داد که مبادلات بازرگانی ایران و چین در فاصله سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۰ خورشیدی از سالانه ۲۰۰ میلیون دلار به سالانه ۳۰ میلیارد دلار افزایش یافته است. این بدان معنا است که دادوستدها میان ایران و چین به ۱۵۰ برابر ۲۰ سال پیش رسیده است.

نقش عمده نفت

برپایه توضیحات حسین قاهری که خبرگزاری مهر آن را منتشر کرده، صادرات غیرنفتی ایران به چین در ده ساله ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۹ از ۱۷۰ میلیون دلار به ۴ میلیارد و ۵۷۵ میلیون دلار رسیده و ۲۷ برابر شده است.

توضیح مدیر گروه توسعه همکاری‌های ایران و چین نشان می‌دهد که در سال ۱۳۸۹ تنها ۱۵ درصد صادرات جمهوری اسلامی به چین را کالاهای غیرنفتی تشکیل می‌داده و ۸۵ درصد صادرات مربوط به نفت و گاز بوده است. اکثر کارشناسان ایرانی معتقدند جمهوری خلق چین در برابر بهره‌بردای پرسود از منابع نفتی، کالاهای مصرفی بی کیفیتی را وارد ایران کرده که سبب تعطیلی و ورشکستگی برخی صنایع داخلی مثل نساجی و سراجی شده و صدهاهزار کارگر را بیکار کرده است.

سرمایه‌گذاری مستقیم ناچیز

سفیر چین در کنفرانس مطبوعاتی خود گفته است:«تا پایان سال ۲۰۱۰ میلادی سرمایه‌گذاری مستقیم چین در ایران ۶۷۵ میلیون دلار بود. در ۴ ماهه نخست سال‌جاری این مبلغ با بیش از ۴۸ درصد افزایش به ۱۷۸ میلیون دلار رسید». اظهارات سفیر چین در این زمینه نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۰ سطح سرمایه‌گذاری‌های مستقیم چین در ایران فقط ۲ و نیم درصد حجم معاملات بوده است.

به‌گفته حسین قاهری، در حال حاضر ۶ درصد صادرات چین روانه ایران می‌شود. این مقام گفته است که جمهوری خلق چین یک و نیم درصد نیازهای وارداتی خود را از طریق ایران تامین می‌کند.

مصطفی رضوی، رئیس دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران، که در کنفرانس شرکت‌داشت، توضیح داد که تحریم اقتصادی غرب علیه ایران فرصت‌های جدیدی را برای ارتباط با چین در اختیار بنگاه‌های اقتصادی ایران قرار داده است.

اسدالله عسگراولادی رئیس اتاق بازرگانی و صنایع ایران و چین، از شرکت‌کنندگان دیگر کنفرانس بود. وی گفت که تراز بازرگانی ایران و چین، در حال حاضر تنها با محاسبه صادرات نفت مثبت است.

امتیازهای نفتی بزرگ برای چین

تحریم‌های بین‌المللی، پس از خروج کنسرن‌های نفتی بزرگ غرب از ایران، راه را برای ورود چینی‌ها به بازار نفت این کشور گشود. به‌گزارش پایگاه اینترنتی "کارشناسان ایران سبز" روز ۲۱ آوریل سال جاری پس از تایید دفتر آیت‌الله خامنه‌ای قراردادی که از سال ۲۰۰۶ میلادی روی آن‌کار شده بود، سرانجام به امضای شمس‌الدین حسینی وزیر اقتصاد و دارائی ایران و "چنو مینگ" وزیر تجارت چین رسید.

براساس قرارداد مزبور امتیاز استخراج، توزیع و فروش نفت و گاز فازهای ۱۴ تا ۲۶ حوزه نفت‌و گاز پارس‌جنوبی، حوزه‌های نفتی آزادگان، یادآوران، منصورآباد، پارس‌شمالی، آذر، اندیمشک، رامین و سومار به شرکت‌های چینی سپرده شد. سهم چینی‌ها از این منابع حداقل ۴۰ درصد و حداکثر ۶۶ درصد تعیین شده است.

برپایه گزارش‌هائی که سال‌گذشته پیرامون همین قراردادها منتشر گردید، جمهوری اسلامی ایران متعهد شده که تا ۴۰ درصد درآمد ناشی از این منابع را صرف خرید کالاهای چینی کند. به این ترتیب، پیش‌بینی می‌شود که ورود کالاهای چینی به ایران، همچنان افزایش یابد.

JT/SA