بیلانی امیدبخش: صد روز ریاست جمهوری باراک اوباما

نخستین صد روز کار باراک اوباما راحت بوده است. چون او در این مدت می‌بایست پیش از هر چیز تفاوت خود را با رئیس‌جمهور پیشین و سیاستهای وی مشخص می‌کرد. این چالش چندان بزرگی نبود. در طول تاریخ آمریکا هیچ رئیس جمهوری مثل جورج دبلیو بوش در دوره‌ی پایانی کار خود به آن سطح نازل از محبوبیت سقوط نکرده بود. در عرصه‌ی بین‌المللی جهانیان نیز رئیس‌جمهوری را برای آمریکا آرزو می‌کردند که در درجه‌ی نخست یک چیز نباشد: جورج دبلیو بوش.

باراک اوباما کمی پیش از آغاز کار خود به عنوان رئیس جمهور، ورق‌های برنده را رو کرد: ترتیب بستن اردوگاه زندانیان گوانتانامو را داد، شکنجه را ممنوع کرد، دستور عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی را از عراق داد، به روسیه پیشنهاد گفت‌وگو داد و بسته‌ا‌ی اقتصادی عرضه کرد که سرمایه‌گذاری در بخش‌های آموزش و بهداشت را پیش‌بینی‌و اتخاذ سیاستی جدید در زمینه‌ی انرژی را اعلام می‌کند. بی‌هیچ مشکلی می‌توان این لیست را ادامه داد.

حجم دستور کار روزانه‌ی اوباما حیرت‌انگیز است. وی می‌تواند همزمان چند وظیفه و کار را انجام دهد؛ پس از گذشت صد روز از دوره‌ی ریاست‌جمهوری وی می‌توان به یقین گفت که این از استعدادهای خاص اوست. اگر چه اوباما اینجا و آنجا از خود ضعف نشان می‌دهد. برای نمونه او به این پرسش که آیا کمیسیونی تحقیقی به گزارشهای دوره‌ی حکومت بوش در باره‌ی شکنجه بپردازد یا نه، قاطعانه پاسخ نداد. همچنین همکاری فراحزبی با جمهوری‌خواهان، که بسیار در باره‌ی آن تبلیغ شده بود، تاکنون عملی نشده است. با این همه او در مجموع همیشه خونسرد است، هیجان‌زده نیست و به اصول خود وفادار می‌ماند.

باراک اوباما در آغاز کارش همچنین نشان داده که با وجود آنکه به نسبت جوان است و در پستهای سیاسی بی‌تجربه، از عهده‌ی وظایفش برمی‌آید. سه دزد دریایی کشته و یک ناخدای کشتی باری که نجات یافته شاهدی هستند بر آنکه اوباما آن چپ بی‌جربزه‌ای نیست که جمهوری‌خواهان می‌خواستند او را نشان دهند. همچنین حمله‌های موشکی هدفمند به مناطقی از پاکستان، با وجود نارضایتی بسیاری از طرفداران او، در دوره‌ی ریاست جمهوری او نیز ادامه دارد. یک چیز روشن است و آن اینکه اوباما دست هوگو چاوز، رئیس جمهور ونزوئلا، را می‌فشارد و از ایران دعوت به گفت‌وگو می‌کند، اما آنجا که پای امنیت ملی در میان باشد، باکی ندارد از اینکه قدرت نظامی آمریکا را به کار گیرد.

و شهروندان آمریکایی همچنان به او اعتماد دارند. حدود ۶۰ درصد کسانی که در نظرسنجی جدید روزنامه‌ی “واشنگتن پست“ شرکت کرده‌اند، از نحوه‌ی کار رئیس‌جمهورشان خشنودند. شهروندان آمریکایی به شیوه‌ی برخورد او با بحران مالی جهانی نیز اعتماد دارند. و ۵۵ درصد آنان با خوش‌بینی به آینده‌ی اقتصادی کشورشان می‌نگرند. در ماه فوریه تنها ۴۸ درصد مردم آمریکا این خوش‌بینی را داشتند.

اوباما در نخستین صد روز ریاست جمهوری‌اش به قول خود عمل کرده و سیاستی غیر از سیاست رئیس‌جمهور قبلی پیش گرفته است. اینکه او در بیشتر موارد تاکنون تنها اعلام کرده که تغییر در راه است، بخاطر طبیعت قضیه است. گوانتانامو را نمی‌شود از امروز به فردا بست، همین امر در مورد خروج سربازان از عراق صادق است و برای یافتن راه‌حل صلح خاورمیانه و اصلاح نظام درمانی و بهبود وضعیت اقتصاد. شاید صد روز به نظر دوره‌ای با رقمی جادویی برسد، اما برای آنکه بتوان موفقیت یا عدم موفقیت رئیس جمهور جدید آمریکا را ارزیابی کرد، دوره‌ای است بس کوتاه. تازه چند ماه یا چند سال دیگر معلوم خواهد شد که آیا اوباما راهی درست را پیموده است یا نه. به هر حال امروز می‌توان گفت که آغاز کار اوباما نویدبخش است.

کریستینا برگمان Christina Bergmann / Washington - DW

KG/RN