بی‌خبری از زندانیان اعتصابی • مصاحبه با نسرین ستوده

بیست روز از آغاز اعتصاب غذای گروهی از زندانیان زندان اوین می‌گذرد. سه هفته پیش ۱۷ زندانی سیاسی در پی اعتراض به رفتار نامناسب زندانبانان و رییس زندان اوین به سلول‌های انفرادی منتقل شدند. آنان سپس دست به اعتصاب غذا زدند. طبق اخباری که از آن پس منتشر شده، عده‌ای از این زندانیان سیاسی به درخواست گروههای گوناگون سیاسی و مدنی به اعتصاب غذای خود پایان دادند، اما کیوان صمیمی، روزنامه‌نگار، اعلام کرده تا زمانی که همه را از حبس انفرادی خارج نکرده‌ و به بند عمومی ۳۵۰ انتقال نداده‌اند، به اعتصاب غذای خود ادامه خواهد داد. به نوشته وبسایت "کلمه"، وضعیت جسمانی کیوان صمیمی وخیم گزارش شده است.

خانواده‌های شانزده زندانی سیاسی که دست به اعتصاب غذا زدند، با ارسال نامه به مسئولان گوناگون قضایی از جمله دادستان تهران درباره وضعیت سلامتی این زندانیان ابراز نگرانی کرده‌اند و خواستار ملاقات با آنان شده‌اند.

همسر عیسی سحرخیز، روزنامه‌نگار سرشناس، نیز در نامه‌ای خطاب به دادستان تهران ضمن شرح وضعیت حاد جسمانی همسرش، درخواست مرخصی درمانی برای او کرده است.

نسرین ستوده، وکیل مدافع کیوان صمیمی و عیسی سحرخیز به پرسش‌هایی در مورد وضعیت موکلانش پاسخ داده است.

دویچه‏وله: خانم ستوده، ما در حال تهیه‏ی گزارشی از وضعیت یک‏سری از زندانیان سیاسی هستیم. از جمله، می‏خواستیم وضعیت آقای کیوان صمیمی را بدانیم که گویا امروز بیستمین روز اعتصاب غذای خود را می‏گذرانند.

نسرین ستوده: آقای کیوان صمیمی و همین‏طور آقای ضیاء نبوی، هر دو از موکلین من هستند که با توجه به طولانی شدن مدت اعتصاب غذای این دو زندانی، طبیعی است که نگرانی خودم را از وضعیت سلامت آن‏ها اعلام کنم. چون هیچ تماس تلفنی و هیچ خبر موثق دیگری از این زندانیان در دست نیست که آیا آن‏ها به اعتصاب خودشان پایان داده‏اند و آیا در سلامت به‏سر می‏برند یا نه.

ضمن این‏که خواسته‏های این زندانیان نیز، خواسته‏هایی کاملاً قانونی است و خواسته‏هایی است که صراحتاً در قانون به عنوان حقوق آنان شناخته شده است. بنابراین جای سؤال و شک و شبهه‏ی بسیار زیادی هست که چرا مسئولین با زندانیانی که فقط حق خود را درخواست می‏کنند، چنین برخوردهایی می‏کنند.

خانواده‏ی ضیاء نبوی در مراجعه‏ای که به دفتر من داشتند، اعلام کردند که تمام مراجعات آنان به زندان اوین یا مسئولین قضایی، کاملاً بی‏نتیجه بوده است و با تهدید مداوم بازداشت، توهین و رفتارهای اهانت‏آمیز مواجه بوده‏اند. درحالی که بهتر بود که مسئولین به خواسته‏های زندانیان توجه می‏کردند تا به چنین بحرانی دامن زده نمی‏شد.

آیا هیچ راهی وجود ندارد که این تماس و مذاکره فقط بین مسئولین زندان و خانواده‏ها نباشد، بلکه مقام دیگری هم بتواند در این میان مداخله کند؟

خانواده‏ی زندانیان فقط به در زندان مراجعه نکرده‏اند. آن‏ها به دفتر کار رییس دادگستری استان تهران، دادستان تهران و دیگر مقامات قضایی نیز رفته‏اند. اما هیچ پاسخی به آنان داده نشده و بالعکس، به مأمورین و سربازانی که آن‏جا بوده‏اند، دستور داده شده که آنان را متفرق کنند؛ با رفتارهای توهین‏آمیز، با ناسزاگویی و همین‏طور تهدید به بازداشت. بنابراین خانواده‏ها راه مذاکره را درخواست داده‏اند، اما از طرف مسئولین این راه به‏کلی مسدود شده است.

در این میان، نقش شما به عنوان وکیل چه می‏تواند باشد؟

متأسفانه زندان از ملاقات وکلا با متهمین سیاسی جلوگیری به‏عمل می‏آورد. طبیعی است در شرایطی که بیش از بیست روز از اعتصاب غذای موکلانم می‏گذرد و هیچ خبر موثقی از آن‏ها در دست نیست، جای نگرانی وجود دارد. همین‏طور تمام تماس‏های من، با دادستان تهران در مورد موکلانم، تاکنون بی‏پاسخ مانده است. اساساً به مراجعات وکیل و تلاش‏های وکیل هیچ پاسخی داده نمی‏شود.

خانم ستوده، در مورد موکل دیگرتان، آقای عیسی سحرخیز، می‏خواستم بپرسم؛ آن‏طوری که ما خبر داریم و همسر ایشان اعلام کرده‏اند، وضعیت سلامتی آقای سحرخیز بغرنج شده است و به همین دلیل همسر آقای سحرخیز برای ایشان تقاضای مرخصی کرده‏اند. ممکن است در این مورد برای‏مان توضیحی بدهید؟

بیش از یک سال از بازداشت آقای سحرخیز می‏گذرد و در حالی که بالاترین مجازاتی که ممکن است دادگاه برای ایشان درنظر بگیرد، فقط دو سال حبس می‏تواند باشد، موکل من در طول سیزده ماه گذشته که در بازداشت به‏سر برده است، حتی از استفاده از یک روز مرخصی محروم بوده است.

آقای عیسی سحرخیز طی سیزده ماه گذشته حتی یک روز به مرخصی نیامده است. در تعطیلات عید هم این مرخصی از ایشان دریغ شد و شعبه‏ی پانزده دادگاه انقلاب اسلامی تهران تمام مکاتبات من برای اعطای مرخصی به موکل‏ام و یا تبدیل قرار او به وثیقه یا کفالت که ایشان آزاد بشوند را بی‏پاسخ گذاشت و هیچ جواب مثبتی به این درخواست‏ها داده نشد.

آیا امکان دارد با توجه به وضعیت سلامتی آقای سحرخیز که طبق گفته‏ی همسرشان، گویا یک طرف بدنشان حالت فلج پیدا کرده است، به ایشان اجازه داده شود برای معالجه بیرون بیایند؟

اساساً مطابق مقررات آیین‏نامه‏ی امور زندان‏ها، هر زندانی‏ای که دچار بیماری‏های سختی بشود که مداوای آن نیاز به مرخصی داشته باشد، قطعاً زندان باید برای بهبود حال این زندانیان، با اعطای این مرخصی موافقت کند. اما طی سال‏های گذشته، شاهد بوده‏ایم که در مورد متهمین سیاسی، به هیچ‏وجه حقوق آنان رعایت نشده و همواره مورد بی‏توجهی قرار گرفته است.

معهذا، من امیدوارم برای این‏که خطری متوجه آقای سحرخیز نشود، با مرخصی موکل‏ام برای مداوا و معالجه موافقت بشود تا ایشان هم امکان دسترسی به خدمات پزشکی و بهداشتی را پیدا کند.

مصاحبه‌گر: کیواندخت قهاری
تحریریه: مصطفی ملکان