1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

بنیانگذار ناخواسته دانش شیمی

۱۳۹۸ دی ۹, دوشنبه

۳۰ دسامبر ۱۶۹۱؛ ۳۲۸ سال پیش در چنین روزی رابرت بویل، پدر علم شیمی در لندن درگذشت.

https://p.dw.com/p/3VTdR
Robert Boyle | Physiker und Chemiker
عکس: Getty Images/Hulton Archiv

رابرت بویل Robert Boyle در لیزمور کاسل در جنوب ایرلند در خانواده‌ای توانگر زاده شد. پدر و مادرش نجیب‌زاده و از انگلیس به ایرلند رفته بودند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

پدرش او را به خانواده تنگدستی سپرد تا با فشارهای زندگی آشنا شود.

دو ساله بود که مادرش درگذشت و پس از آن برای تحصیل نزد خانواده برگشت.

از کودکی لاتین، انگلیسی، فرانسه، عبری و یونانی را آموخت. از میان این زبان‌ها فرانسوی را بیشتر دوست داشت.

هشت ساله بود که به کالج نامدار ایتن فرستاده شد و ۱۲ ساله بود که سفر علمی معمول خانواده های توانگر آن روزگار را به مدت پنج سال از جمله به ژنو و فلورانس آغاز کرد و آثار تاریخی یونان و رم را از نزدیک بررسید و نوشته‌های گالیله را خواند.

با درگذشت پدرش در مِلک خانوادگی زیست و به نوشتن در رشته‌های گوناگون پرداخت.

نخستین اثر او درباره اخلاق بود. پس از آن به موضوع‌های علمی و آزمایشگاهی پرداخت.

در آن روزگار مباحث خرافی کیمیاگری و سنگ جادو داغ بود و بسیاری از دانشمندان هم در این کار بودند.

۲۵ ساله بود که به ایرلند بازگشت و دچار عارضه بینایی شد. این مشکل برطرف نشد و از سرعت او در خواندن و نوشتن جلوگیری کرد.

۲۷ ساله بود که به آکسفورد رفت و در آنجا یک آزمایشگاه گشود و از جمله دریافت که رابطه معکوسی میان حجم و فشار گاز محبوس در دمای ثابت وجود دارد و به این ترتیب "قانون بویل" را کشف کرد.

افزون بر این اثبات کرد که صدا در خلأ حرکت و از آن عبور نمی‌کند.

همچنین فهرستی موسوم به "لیست آرزوها" تهیه کرد که در آن از ۲۴ یافته بشری نام برد که انسان می‌تواند آنها را پدید آورد. بیشتر این طرح‌ها و آرزوها مانند ابزار پرواز، کشتی مقاوم بر آب و محاسبه طول و عرض جغرافیایی محقق شده‌اند.

۳۴ ساله بود که ماندگارترین اثرش "شیمیدان شکاک" را نوشت، شیمی را "رفتار مواد خواند" و با تعیین عنصرهای شیمیایی یعنی "ذره‌هایی که به اجزای کوچک‌تر تبدیل نمی‌شوند"، ناخواسته دانش شیمی را از کیمیاگری خرافی جدا کرد هرچند خودش در پی "عنصر ناب کیمیا" بود.

او هیچگاه ازدواج نکرد و سال‌های پایانی عمرش را در خانه خواهرش گذراند.

این خواهر و برادر بسیار به هم نزدیک بودند و با فاصله یک هفته درگذشتند.

رابرت بویل در ۶۴ سالگی در لندن، پایتخت انگلیس درگذشت.