بزرگ‌نمایی نقش اینترنت در خیزش‌های مردمی
۱۳۸۹ بهمن ۱۵, جمعه
جنبش سبز در ایران نشان داد که از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی همچون فیس‌بوک و توئیتر می‌توان برای خبررسانی و بسیج اپوزیسیون استفاده کرد. در ناآرامی‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری، دولت ایران کوشید با کند کردن سرعت اینترنت و ایجاد اخلال با آن مقابله کند.
حال حکومت‌های کشورهای عربی نیز با استفاده از این تجربه، درصدد مقابله با ناآرامی‌ها هستند. دولت تونس فیس بوک و توئیتر را بلوکه کرد و حکومت مصر هم برای اولین بار در جهان، اینترنت را در این کشور قطع کرد.
آیا اینترنت ابزاری برای انقلاب است؟
آیا مقابله دیکتاتورها با اینترنت در جریان ناآرامی‌ها نشانی از این دارد که اینترنت ابزاری برای انقلاب است؟ کارشناسان می‌گویند که استفاده از اینترنت برای تظاهرات ابزاری سودمند است، زیرا هیچ انقلابی بدون رسانه امکان پذیر نیست.
بدون تردید انتشار تصاویر و ویدئوهای مربوط به سرکوب نیروهای امنیتی می‌تواند راهی برای مقابله با دیکتاتورها باشد. اما ایوگنی موروزوف، پژوهشگر دانشگاه استانفورد آمریکا که در سال ۲۰۰۹ از واژه "انقلاب توئیتری" برای تعریف رویدادهای ایران استفاده کرده بود، اینک از غلو در مورد نقش اینترنت می‌گوید.
هارالد اشتان در روزنامه "فرانکفورتر آلگماینه" می‌نویسد:« واضح است که در هیچ کشوری تظاهرات و اعتراض بدون استفاده از توئیتر و فیس بوک نخواهد بود. اما این امر با توجه به پیشرفت تکنیک و رسانهها امری طبیعی است و به همین خاطر هم هست که رژیم‌های غیر دمکراتیک شبکه اینترنت را سانسور می‌کنند».
آدریان کوریره نیز در نشریه "زوددویچه تسایتونگ" به بزرگ‌نمایی در مورد نقش توئیتر در انقلاب اشاره می‌کند و با اشاره به رویدادهای ایران می‌نویسد:«در آن زمان تنها بخش بسیار ناچیزی از کاربران ایرانی عضو توئیتر بودند».
انقلاب حاصل شرایط است
ماتیو فون رور، گزارشگر "اشپیگل" انقلاب را حاصل شرایط می‌داند و می‌نویسد:« موتور انقلاب نه شبکه‌های اجتماعی، نه توئیتر، نه تلفن همراه و نه شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای هستند. این شرایط موجود است که خشم مردم را برمی‌انگیزد و آنها را به خیابان‌ها می‌کشاند.»
عظیم الدفراوی، پژوهشگر موسسه علوم و سیاست در برلین با تاکید بر نبود فضای آزاد در جهان عرب می‌گوید:« وجود آزادی در فضای مجازی امری حیاتی برای کشورهای عربی است». وی با اشاره بر اهمیت ترکیبی رسانهها می‌‌افزاید:« ترکیب رسانه‌های مختلف مثل تلفن همراه، فیس بوک و تلویزیون می‌تواند بسیار کارساز باشد». وی یادآوری می‌کند که برای مردم مصر تلویزیون الجزیره مهمترین منبع خبر است. این تلویزیون هم از کلیپ‌هائی که توسط تلفن همراه تهیه شده‌اند و هم ازاخبار فیس بوک و توئیتر استفاده می‌کند.
با این حال، ایوگنی موروزوف می‌گوید:« اعتراض در شبکه مجازی به تنهائی کافی نیست. این مردم هستند که هنوز هم باید علیرغم خطر سرکوب توسط نیروهای امنیتی به خیابان‌ها بروند و اعتراض کنند.» وی اینترنت را یک "هدیه آسمانی می‌داند" که به بوسیله آن می‌توان به میلیون‌ها نفر دسترسی داشت.