برگزاری روز ولنتاین با طعم و بوی ایرانی

بسته‌های شکلات، رزهای ساقه بلند قرمز، عروسک‌های پارچه‌ای خرس و قلب، کارت‌پستال‌هایی با پس‌زمینه رنگ قرمز و قلب‌های درهم تنیده ‌تصویری است که از اواسط بهمن ماه در ویترین بسیاری مغازه‌ها در ایران هم جا خوش می‌کند.

حالا کمی بیش از یک دهه است که پای ولنتاین یا همان "روز عشاق" به ایران هم باز شده است و در تقویم بسیاری از نوجوانان و جوان‌های ایرانی، روز مهمی به شمار می‌رود.

روز ولنتاین یا روز عشاق در اروپا قدمتی چند صد ساله دارد. می‌گویند در زمان امپراتوری "کلادیوس دوم" کشیشی با نام ولنتاین که بعدتر به نام "ولنتاین مقدس" هم مشهور شد، برخلاف دستور امپراتور خطبه‌ی عقد را میان دختران و پسران جوانی که بهم علاقه داشتند، جاری می‌کرد. در آن زمان امپراتور باور داشت سربازان مجرد، سربازان بهتر و کارامدتری هستند و ازدواج برای سربازان امپراتور ممنوع بود.

امپراتور که از این اقدام کشیش جوان برآشفته شده بود، دستور اعدام او را صادر کرد. ولنتاین مقدس در روز ۱۴ فوریه اعدام شد و قبل از اعدام به دختر نابینای زندانبان خود که دل او را برده بود، نامه‌ی عاشقانه‌ای نوشت و امضا کرد: «از طرف ولنتاین تو».

در سال ۴۹۶، پاپ اعظم، گلاسیوس، ۱۴ فوریه یعنی روز اعدام سنت ولنتاین، حامی عاشقان را روز عشاق تعیین و این روز را ولنتاین نامگذاری کرد.  

مخالفت با ولنتاین در ایران

هرچقدر ولنتاین میان جوانان ایرانی محبوب‌تر شد و و با فرارسیدنش چهره‌ی ویترین‌های مغازه‌ها را تغییر داد، مخالفت مقامات جمهوری اسلامی ایران با این روز که ربطی هم به سیاست ندارد، بیشتر شد.

امسال این مخالفت تا آن‌جا بالا گرفته است که خبرگزاری "ایسنا" گزارش داده مدیرکل مرکز واردات و امور مناطق آزاد ویژه گمرک با صدور بخشنامه‌ای، واردات کالاهای مربوط به ولنتاین را ممنوع اعلام کرده است.

مسئولان جمهوری اسلامی بارها در موضع‌گیری‌های خود این روز را "نماد روشن تهاجم فرهنگی ضددینی غرب" معرفی کرده‌اند. در سال ۱۳۸۹ نیز تولید انواع پوستر، بروشور، کارت پستال و هرگونه اطلاع‌رسانی درباره‌ی این روز ممنوع اعلام شد.

 با این‌حال این مخالفت‌ها تاثیری در علاقه‌ی نوجوانان و جوانان ایرانی به این روز نداشته و حتا نتوانسته ویترین مغازه‌ها را از هدیه‌های مخصوص ولنتاین خالی کند.

در میان کشورهای اسلامی، فقط ایران نیست که با روز ولنتاین سر ناسازگاری دارد. عربستان سعودی هم از سال ۲۰۰۸ فروش گل رز در این روز و هر کالایی را که از هدیه‌های مرسوم این روز باشد ممنوع اعلام کرد. علمای مذهبی مالزی هم بارها این روز را نماد بی‌دینی معرفی کرده و از دولت خواستند که جشن گرفتن ولنتاین در کشور را ممنوع اعلام کند.

تلاش برای پیدا کردن جایگزین

از وقتی ولنتاین میان جوانان ایران هم جا باز کرد، عده‌ای به دنبال بومی‌سازی این روز که در بسیاری از کشورهای جهان جشن گرفته می‌شود، افتادند. بعضی از چهره‌های نزدیک به حاکمیت هم از بومی‌سازی برای روز عشاق استقبال کردند.

بیش از همه اما طرفداران فرهنگ ایران باستان و سنت‌های باستانی بودند که به دنبال روزی دیگر از دل تاریخ ایران بودند. روز "سپندارمذگان" مصادف با ۲۹ بهمن ماه  پیشنهاد این گروه است. روزی که بنا به برخی منابع نماد زمین و این باور باستانی است که زمین، نماد عشق است چون با فروتنی همه را در خود جا داده و به همه عشق می‌ورزد.

طرفداران این روز می‌گویند که در ایران باستان زنان در روز سپندارمذگان به شوهران خود هدیه داده و مردان مجرد نیز دختران مجرد را بر تخت نشانده، به آن‌ها هدیه داده و از آن‌ها اطاعت می‌کردند.

با این همه اما این روز نتوانسته است حریف همتای غربی خود شود و کمتر جوان ایرانی است که به جای ولنتاین، روز سپندارمذگان را جشن گرفته و به عشق خود هدیه دهد.

مخلفات ایرانی روز ولنتاین

علاقه‌مندان روز ولنتاین در ایران فقط به رسوم ثابت این روز بسنده نکردند. به هرحال اقبال آن‌قدر چشمگیر بوده است که به جز مغازه‌داران، عده‌ای دیگر هم کار و کاسبی مناسب این روز به راه بیاندازند.

امسال اپلیکیشنی ویژه‌ گوشی‌های تلفن هوشمند و تبلت‌ها در دسترس کاربران ایرانی است که دستور کیک و غذا و دسر به زبان فارسی برای روز ولنتاین را با نرخی اندک در اختیار آن‌ها می‌گذارد. در اپلیکیشن "سفره‌ ایرانی" می‌توان دستور دسرها و غذاهای مختلفی از کیک قرمز مخملی تا فوندوی شکلات و گردو و تزئین قهوه‌ با تصویر قلب و گل رز پیدا کرد.

صاحبان این اپلیکیشن به علاقه‌مندان روز ولنتاین می‌گویند: «اگر می‌خواهید کنار عشقتون یک روز خاطره‌انگیز و به یادماندنی داشته باشید، نقش خوراکی را نادیده نگیرید.»

در صفحه‌ای در فیسبوک هم شال‌های قرمز با نوشته‌هایی به خط فارسی نستعلیق که همه ‌شعرهای عاشقانه ‌شاعران ایرانی است، برای روز ولنتاین عرضه و به فروش می‌رسد.

کاربران ایرانی "توئیتر" هم بیکار ننشسته و بازار توئیت‌های با هش‌تگ ولنتاین، از شوخی با این روز تا انتقاد یا هم‌فکری که چه کادویی تهیه کردند، حسابی گرم است.