بررسی لوایح مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم در مجلس
۱۳۹۷ اردیبهشت ۳۰, یکشنبه
مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه (۳۰ اردیبهشت/ ۲۰ مه) با حضور محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و مسعود کرباسیان، وزیر اقتصاد و دارایی جلسه غیرعلنی برگزار کرد.
دستور کار این جلسه بررسی سه لایحه "اصلاح قانون مبارزه با پولشویی"، "اصلاح قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم" و "الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم" بود.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
علاوه بر بررسی این سه لایحه، آقای ظریف درباره آخرین وضعیت برجام پس از خروج آمریکا و مذاکرات روزهای گذشته خود با دیگر طرف‌های مذاکرات هسته‌ای در پکن، مسکو و بروکسل توضیحاتی ارائه داد.
ظریف در مجلس چه گفت؟
محمدرضا رضائی یکی از نمایندگان مجلس در این باره به ایسنا گفت: «در این جلسه آقای ظریف درباره آینده برجام بعد از خروج آمریکایی‌ها توضیحاتی را داد مبنی بر اینکه چقدر اروپایی‌ها می‌توانند مقابل آمریکا مقاومت کنند و مطالبات ما را پاسخ دهند.»
این نماینده اضافه کرد: «اصل موضوع و چالش آن است که شرکتهای خصوصی اروپایی چقدر حرف دولت‌شان را قبول دارند و براساس خواست آنها عمل می‌کنند. چون یک بحث آن است که آنها خود را خصوصی می‌دانند و زیر بار حرف دولت اروپا نمی‌روند و با آمریکا همسو هستند.»
رضایی ادامه داد: «بحث دیگر آن است که آیا اروپایی‌ها توان مقابله و مقاومت با آمریکا را دارند یا خیر. در هر صورت یک بسته اقتصادی تعریف شده که اگر اروپایی ها بتوانند مطالبات ما را پاسخگو باشند و تضامین لازم را هم بدهند در چنین شرایطی امکان ادامه مذاکره آن‌هم بدون ورود به خطوط قرمز وجود دارد.»
به گفته این نماینده ظریف در جلسه غیرعلنی مجلس "تعهدات اروپایی‌ها در برجام و مطالبات ایران" را تشریح کرد. رضایی درباره جزئیات سخنان ظریف توضیحی نداد.
رضائی در پایان گفت: «باید صبر کنیم ببینیم آنها چقدر به تعهداتشان عمل می‌کنند و تضامین لازم را می‌دهند. هرچند که هنوز این ابهام وجود دارد که آیا اروپایی‌ها می‌توانند در مقابل فشار آمریکایی‌ها مقاومت کنند یا خیر، یا اینکه شرکتهای بزرگ اروپایی خود را مقید به تبعیت از سیاستهای دولتمردان اروپایی می‌دانند؟»
تلاش اتحادیه اروپا در جهت حفظ برجام
هفته گذشته دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، خروج رسمی کشورش از توافق هسته‌ای با ایران را اعلام کرد. ترامپ هم‌چنین از بازگشت تحریم‌ها علیه ایران پس از سه تا شش ماه خبر داد.
"اتحادیه اروپا" اما مایل است توافق هسته‌ای با ایران را سرپا نگه دارد. در این راستا مجموعه‌ای از پیشنهادها را به کشورهای عضو ارائه کرده که از منافع مادی شرکتهای اروپایی در صورت روبرو شدن با تحریم‌های آمریکا حفاظت می‌کند.
با این حال آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، گفته است نباید در مورد جبران خسارت همه شرکتهای اروپایی ناشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران دچار توهم شد.
امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، نیز گفته است که حمایت از مؤسسات اروپایی طرف قرارداد با ایران به معنای این نیست که "اروپا به متحد ایران در برابر آمریکا" تبدیل خواهد شد. او تاکید کرد اتحادیه اروپا در یک جنگ راهبردی- تجاری با آمریکا بر سر برجام و ایران درگیر نخواهد شد.
لوایح مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسیم
سه لایحه "اصلاح قانون مبارزه با پولشویی"، "اصلاح قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم" و "الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم" لوایح مرتبط با FATF هستند.
پیش از جلسه غیرعلنی مجلس، حسن حسینی شاهرودی، نماینده شاهرود به خبرگزاری "خانه ملت" گفت که مجلس این سه لایحه را تصویب کرده اما قرار است مسئولان شورای عالی امنیت ملی در این زمینه در صحن غیرعلنی گزارشی ارائه دهد.
موضع دولت و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، این است که نمایندگان به این لوایح و الحاق ایران به کنوانسیون بین‌المللی تامین مالی تروریسم رای مثبت دهند، زیرا بدون پیوستن ایران به FATF ارتباط بانک‌های ایرانی با شبکه مالی بین‌المللی و نیز سرمایه‌گذاری خارجی عملا ناممکن است.
FATF یا "گروه ویژه اقدام مالی" (Financial Action Task Force) یک سازمان فرادولتی است که به‌صورت نوبتی نحوه اجرای "قوانین مبارزه با پولشویی" را در بازارهای مختلف مالی سراسر جهان بررسی می‌کند و نتیجه آن را هر ۴ ماه یک بار به اطلاع کشورهای عضو می‌رساند.
"قوانین مبارزه با پولشویی" که FATF تنظیم و در اختیار دولت عضو قرار داده، اشخاص و شرکت‌ها را موظف می‌کند که در مورد نحوه کسب درآمدشان به دولت‌ها توضیح دهند.
هدف آن است که راه ورود پول‌هایی که از کارهای نامشروع، مانند قاچاق، رشوه و تخلف‌های مالی به دست آمده است، به بازارهای مالی را مسدود و یا بسیار دشوار و سلامت نظام مالی و اقتصادی را تضمین کند.
مشکل جمهوری اسلامی آن است که روابطش با گروه‌هایی مانند حزب‌الله لبنان، حماس و گروه انصارالله یمن و... کمابیش هدف قوانین مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم قرار می‌گیرد.
FATF از جمهوری اسلامی می‌خواهد که نقص‌های قوانین خود در زمینه مقابله با پولشویی و تامین مالی تروریسم را هرچه زودتر برطرف کند و به شکل ویژه، تامین مالی تروریسم و انجام معامله‌های مشکوک را در قوانین خود جرم تلقی کند.
محمدرضا رضائی، نماینده اصول‌گرای مجلس در این‌باره می‌گوید: «ما مخالف تروریسم هستیم ولی آنها [گروه ویژه اقدام مالی] خودشان مصادیق تروریسم را تعریف می‌کنند که ممکن است در این تعریف حزب‌الله و سپاه را نیز بگنجانند. در اینها هم ابهامات موجود است.»