بحران تامین نان در ایران!
۱۳۸۷ آذر ۹, شنبهخبرگزاریهای رسمی ایران در آخرین روزهای هفته اعلام کردند که وزارت بازرگانی قرارداد خرید ۶ میلیون تن گندم وارداتی را امضا کرده است. براساس این گزارشها، حدود ۵۰ درصد گندم وارداتی، در هفتههای اخیر به بنادر ایران رسیده است.
این گزارشها نشان میدهد که ایران در سال جاری به یکی از بزرگترین کشورهای واردکننده گندم در سراسر جهان تبدیل شده است. این در حالی است که به علت کاهش شدید بهای نفت، درآمدهای ارزی ایران نیز کاهش یافته است.
اطلاعات مبهم و متناقض
خبرگزاری مهر به نقل از مجید پارسانیا، معاون وزیر بازرگانی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: «بخشی از گندم مورد نیاز ایران از کشورهای نیمکره شمالی وارد میشود، اما از آنجا که محصول نیمکره جنوبی مرغوبتر است، ما از این کشورها نیز گندم میخریم».
اظهارات معاون وزیر بازرگانی با گزارش هفت ماه نخست امسال گمرک ایران مغایرت دارد. بر اساس این گزارش، گندم مورد نیاز ایران از کشورهای سویس، کانادا، فرانسه، آلمان، اتریش، روسیه و قزاقستان خریداری شده است.
از دید کارشناسان آنچه سبب افزایش واردات گندم ایران شد، خشکسالی شدید سال گذشته بود. در نتیجه این خشکسالی، تولید گندم داخلی از ۱۵میلیون تن به کمتر از ۱۰ میلیون تن کاهش یافت. مجید پارسانیا، معاون وزارت بازرگانی، در تماس با خبرگزاری کار ایران، ضمن تایید این نکته گفت: «سال گذشته تولید گندم در داخل کشور به دلیل بروز خشکسالی کاهش شدیدی داشت و به این دلیل واردات گندم کار بدی نیست».
بازگشت به ده سال پیش؟
با خرید شش میلیون تن گندم خارجی، ایران اکنون به شرایطی شبیه ده سال پیش بازگشته است. در سال ۱۳۷۷ خورشیدی، میزان واردات گندم ایران به ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تن رسید. در سالهای ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۰ هر ساله حدود ۴ میلیون تن گندم وارد کشور شد. پس از آن، در دوران خاتمی دولت با تضمین خرید محصول داخلی، کشاورزان را تشویق به کشت بیشتر گندم کرد. در نتیجه این اقدامات، چهار سال پیش اعلام شد که ایران در زمینه تامین گندم مورد نیاز، خودکفا شده است.
دولت در سال گذشته بیش از دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار برای نان مصرفی کشور یارانه پرداخت. اکنون با پرداخت هزینه واردات شش میلیون تن گندم خارجی، فشار بیشتری بر بودجه دولت وارد میشود. بسیاری از کارشناسان داخلی معتقدند که بخش مهمی از مشکل تامین نان ایران ناشی از کیفیت نامطلوب آرد است. این امر سبب می شود که نزدیک به سی درصد نان تولیدی کشور دور ریخته شود و یا به مصرف تغذیه دام و طیور برسد. به این ترتیب، بالا بردن کیفیت تولید نان، میتواند به رغم کاهش تولید داخلی، نیاز به واردات را کم کند.