بازگرداندن خنده به چهره فلسطینیان
۱۳۸۹ آذر ۵, جمعه
زندگی برای فلسطینیانی که در کرانه باختری رود اردن سکونت دارند چهره‌ای خشن و بی‌مهر دارد. ایستگاه‌های بازرسی اسرائیلی و مسدود بودن راه‌ها قسمت کوچکی از واقعیت تلخ زندگی روزمره فلسطینیان در این منطقه است.
حال قرار است گروهی از دلقکان اسپانیایی در چارچوب یک پروژه فضای غم‌زده‌ی زندگی فلسطینیان جوان را تغییر داده، کمی شادتر کنند. در کارگاهی آموزشی در شهر نابلس سه دلقک اسپانیایی سعی کردند با بازی‌های مختلف، حرکات ریتمیک و تمرین‌های رقص، بیست جوان فلسطینی را به وجد آورند و به آنها آموزش دهند انقباض روحی خود را از بین ببرند. در این برنامه، آموزش تردستی نیز گنجانده شده بود.
"دلقک، نماد انسانی خوب"
همه شرکت‌کنندگان در پروژه باید در جریان بازی‌ها ماسک دلقک با بینی بزرگ قرمز رنگ را بر چهره‌ی خود می‌گذاشتند. اسکار Oscar، یکی از مسئولان این پروژه، می‌گوید: «دلقک، شخصیتی است که نسبت به تمام مسائل نگاهی باز دارد و نماد انسان خوبی است که تمام اتفاقاتی را که برایش رخ می‌دهد قبول می‌کند.»
اسکار همچنین توضیح می‌دهد که دلقک گاهی نیز جدی و ناامید است، اما از نشان دادن این احساسات خجالت نمی‌کشد و از تلاش کردن برای غلبه بر آنها ابایی ندارد.
مشکلات روحی جوانان فلسطینی
بسیاری از جوانانی که در شهر نابلس برای شرکت در این کارگاه آموزشی حضور یافتند، مشکلات زیادی برای برقراری ارتباط با دیگران داشتند. آنان برای از بین بردن این مشکلات باید در یکی از تمرین‌ها سعی می‌کردند تنها با نگاه به طرف مقابل احساسات خود را به او انتقال دهند. اسکار می‌گوید: «هر نگاهی می‌تواند سحرانگیز باشد. ما باید یاد بگیریم که چگونه با نگاه خود با افراد ارتباط برقرار کنیم و احساسات خود را از این طریق به آنها انتقال دهیم.»
اما سنت‌های حاکم بر جامعه فلسطینییان انجام برخی از بازی‌ها را سخت می‌کند. به طور مثال، هنگام تمرین رقص، شرکت‌کنندگان ناخودآگاه به دو دسته زنان و مردان تقسیم شدند. زنان جوان حاضر در این کارگاه آموزشی اعتراف کردند که برایشان رقصیدن جلوی مردان غیر قابل تصور است و یکی از آنها حتی خواستار تغییر یا حذف اینگونه تمرین‌ها شد.
کودکان فلسطینی و مشکل کمبود محبت
علاوه بر این، مربیان این کارگاه‌های آموزشی همواره با مشکلات روحی شدید شرکت‌کنندگان مواجه هستند. علی نوبامی Ali Nomabi، روانشناس در موسسه "پشتیبانان انسان"Human Supporters می‌گوید که بسیاری از کودکان فلسطینی در شهر نابلس از حمله شبانه نظامیان اسرائیلی ضربه روحی شدیدی دیده‌اند و کابوس این حمله‌ها شب‌ها همواره آنها را دنبال می‌کند. او در این باره می‌گوید: «برخی از این کودکان کشته شدن مادر و پدر خود را به چشم خود دیده‌اند. بسیاری از آنها در شرایط سختی به سر می‌برند، مشکلات اجتماعی متعددی دارند و از این رو رفتاری خشن و پرخاشگرانه در آنها شکل می‌گیرد.»
دو نفر از دلقک‌های اسپانیایی پس از مشاهده برخورد‌ها و واکنش‌های جوانان شرکت‌کننده به این نتیجه رسیدند که بسیاری از کودکان فلسطینی از کمبود محبت رنج می‌برند و از جانب اطرافیان خود به اندازه کافی توجه و ابراز علاقه نمی‌بینند. ژاوی که ۳۸ ساله است و در گروه دلقکان در کرانه غربی ردود اردن حضور دارد، می‌گوید: «اینجا بسیاری از افراد بچه‌دارمی‌شوند تا به‌کمک گسترش جمعیت فلسطینی‌ها با اسرائیلی‌ها مبارزه کنند، اما آنان به کودکان خود توجه زیادی نمی‌کنند.»
خندیدن دوباره پس از ماه‌ها
برای زنان فلسطینی نیز در اشغال بودن سرزمینشان بسیار تلخ و دردناک است. آنها از لحاظ روحی همیشه تحت فشار هستند. زنی در شهر رام‌الله برای دلقکان با هیجان تعریف کرد که در جریان بازی‌ها در کارگاه آموزشی برای اولین بار پس از ماه‌ها توانسته دوباره بخندد.
ژاوی همچنین تعریف می‌کند که در بخش شرقی اورشلیم (بیت‌المقدس) از کودکی پرسیده که حالش چطور است و او در جواب گفته است: «ناراحتم.»
سپس ژاوی سعی کرده او را به وجد آورد و به او گفته است: «امروز قرار است بخندیم.» اما کودک پاسخ داده است: «بله، اما فردا دوباره ناراحت خواهم بود.»
AZ/FW