بازرگانان ایران به معامله با کشورهای خاص دعوت شدند
۱۳۹۱ دی ۲۹, جمعه
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) روز جمعه (۱۸ ژانویه، ۲۹ دیماه) در گزارش کوتاهی خبر داد که محمود بهمنی رئیس‌کل بانک مرکزی ایران برنامه‌های جدید ارزی را تشریح کرده است. در این گزارش هیچ اشاره‌ای به جزئیات برنامه‌های جدید ارزی نشده و تنها به نقل از محمود بهمنی آمده است:«برای تنظیم بازار ارز از تجار خواسته‌ایم واردات خود را از کشورهائی انجام دهند که در آن‌ها موجودی مناسبی داریم.»
رئیس‌کل بانک مرکزی حتی به نام این کشورها نیز اشاره نکرده است. اما با توجه به این که تحریم‌های بین‌المللی وصول مطالبات نفتی جمهوری اسلامی را در سراسر جهان با دشواری روبرو کرده است، از دید کارشناسان، چین، هند، روسیه، چند کشور آمریکای لاتین و آفریقا می‌توانند در شمار کشورهائی باشند که بازرگانان ایرانی به واردات کالا از آن‌ها فراخوانده شده‌اند.
چین همچنان صادرکننده اصلی
جمهوری خلق چین که در غیاب کنسرن‌های نفتی بزرگ غرب به مهمترین شریک ایران در بهره‌برداری از میدان‌های نفتی تبدیل شده و همچنان بزرگترین خریدار نفت این کشور است، در برخی قراردادها ایران پذیرفته است که بخشی از درآمدهای نفتی خود را به مصرف واردات کالا از چین برساند. به این‌ترتیب، جمهوری خلق چین که با اشباع بازار ایران از کالاهای بی‌کیفیت صنایع سراجی و نساجی ایران را نابود کرده، همچنان بزرگترین صادرکننده کالا به ایران خواهد بود.
هند نیز در سال‌های اخیر به‌دلیل عدم همکاری بانک‌های بین‌المللی در امر انتقال ارز اغلب برای پرداخت مطالبات نفتی ایران دچار مشکل بوده است.
بدهکاران قدیمی
علاوه بر کشورهائی که در پی تحریم‌های بین‌المللی با مشکل پرداخت بدهی‌های نفتی خود روبرو شده‌اند، چند کشور آفریقائی و آمریکای لاتین نیز از ده‌ها سال پیش بدهی‌های خود را به ایران نپرداخته‌اند و ممکن است در چارچوب برنامه جدید بانک مرکزی به صادرکنندگان کالا به بازار ایران تبدیل شوند، اما این کشورها، چیزی برای عرضه کردن ندارند.
به‌گزارش خبرگزاری مهر، ایران در سال‌های نخست حاکمیت جمهوری اسلامی میزان قابل توجهی نفت به کشورهای سودان، تانزانیا، اردن، کره شمالی و نیکاراگوئه صادر کرده که پول آن‌ها را هنوز دریافت نکرده است.
در تکیمل این اطلاعات، سایت الف (وابسته به احمد توکلی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی) روز ۲۶ دیماه می‌نویسد:«ایران در سال ۱۹۸۶ میلادی چند محموله نفت به ارزش تقریبی ۵۳ میلیون دلار به نیکاراگوئه صادر کرده که با گذشت ۲۵ سال و احتساب بهره متعلقه و تاخیر در پرداخت، حجم این بدهی به ۱۶۴ میلیون دلار افزایش یافته است.»
ماریو بارکرو بالتودانو سفیر نیکاراگوئه در تهران چندی پیش ضمن تایید بدهی کشورش به ایران گفته بود که مذاکراه برای بررسی راهکارهای بازپرداخت این بدهی در جریان است.
سایت الف در ادامه گزارش خود می‌نویسد که در سال‌های اخیر هم ایران از کشورهای هند، کره جنوبی و چین چندین میلیارد دلار طلبکار شده است.
طلا در برابر نفت
به گزارش روزنامه راشا تودی (روسیه امروز) اواخر سال ۲۰۱۱ میلادی با تشدید تحریم‌های بین‌المللی، ایران، هند و چین طی مذاکراتی به این نتیجه رسیدند که بهای نفت به جای دلار با طلا پرداخت شود. در آن زمان چین و هند به ترتیب ۲۲ و ۱۳ درصد از نفت مورد نیاز خود را از ایران وارد می‌کردند.
ترکیه نیز یکی از کشورهائی بود که بهای واردات نفت و گاز خود از ایران را تا مدتی پیش به صورت طلا می‌پرداخت. بعدها روشن شد که جمهوری اسلامی این طلاها را در امارات متحده عربی به دلار تبدیل می‌کند. این روش نیز با فشار آمریکا و اتحادیه اروپا دستخوش دشواری شد.
مسئول دریافت مطالبات خارجی
خبرگزاری مهر روز ۲۶ دیماه امسال گزارش داد که رستم قاسمی وزیر نفت جمهوری اسلامی حسین فرجی دیپلمات سابق وزارت‌خارجه را به‌عنوان "مشاور وزیر و رئیس شورای اجرائی مطالبات خارجی" تعیین کرده است.
مسئولیت فرجی وصول مطالبات نفتی ایران از کشورهای مختلف خواهد بود. با توجه به مشکلات انتقال ارز، به احتمال زیاد بخش قابل توجهی از این مطالبات به صورت کالا وارد ایران خواهد شد.