ایران در محاصره سپر موشکی

مسئولین اسراییلی اعلام کردند که سپر دفاع موشکی موسوم به «گنبد آهنین» تا سال ۲۰۱۵ تکمیل می‌شود و هدف از آن مقابله با حملات موشکی احتمالی ایران به اسراییل است.

این سپر موشکی قرار است تا سال ۲۰۱۳ برای مقابله با موشک‌های با برد کوتاه تکمیل شده و سپس دو سال بعد به فن‌آوری مقابله با موشک‌های دور برد مجهز شود.

ژنرال سویکا حایموویتچ از افسران بلندپایه نیروی هوایی اسراییل گفت که به زودی این برنامه متحقق خواهد شد و ظرف پنج سال آینده خواهیم دید که چگونه به مرحله اجرا می‌رسد.

اسراییل که پیش از این در جنگ سال ۲۰۰۶ قادر به مقابله به شلیک موشک‌های کوتاه برد از سوی حزب‌الله نبود، چندین سال است که به دنبال تکمیل برنامه سپر موشکی خود است تا بدین ترتیب بتواند با موشک‌هایی با برد هفتاد کیلومتر نیز مقابله کند. اسراییل همچنین پیش از این و در زمان حکومت صدام حسین، هدف موشک‌های اسکاد عراقی قرار گرفته بود.

مسئولین اسراییلی گفته‌اند که مراحل تکمیل این سپر دفاع موشکی پیشرفته به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که با تاریخ دستیابی احتمالی ایران به کلاهک هسته‌ای همخوانی داشته باشد.

یواف تورجمان از مسئولین نظامی اسراییل نیز گفت که سپر دفاعی جدید اسراییلی مجهز به موشک‌های آرو است که پیش از این مراحل پیشرفت آن به شکل کاملا محرمانه پیگیری می‌شد، ولی اکنون با توجه به شرایط حاکم، وزارت دفاع تشخیص داده است که می‌توان اطلاعاتی در این زمینه را به شکل عمومی منتشر کرد.

به گفته تورجمان، فن‌آوری موشک "آرو" تا سال ۲۰۱۴ یا ۲۰۱۵ تکمیل شده و انتظار می‌رود نخستین آزمایش جدی این موشک در سال ۲۰۱۱ صورت گیرد. هر موشک آرو بین دو تا سه میلیون دلار هزینه داشته و شیوه عمل آن به گونه‌ای است که موشک‌های شلیک شده به طرف اسراییل را در لحظه شلیک شناسایی کرده و آن را خارج از غلاف جوی کره زمین نابود خواهد کرد.

در این بین، موشک آ‌رو ۳ به گونه‌ای طراحی شده که بتواند با حملات موشکی هسته‌ای مقابله کرده و موشک حامل کلاهک اتمی را در فضا به گونه‌ای نابود کند که بقایای سمی آن نیز به کره زمین نرسد و خارج از جو از بین برود.

اما این تنها اسراییل نیست که برای مقابله با حملات احتمالی ایران، تشکیل سپر موشکی را پیگیری می‌کند. آمریکا نیز در نقاط مختلف نزدیک به ایران به دنبال تشکیل چنین سپری بوده و این گونه به نظر می‌رسد که تنش‌های سیاسی در این زمینه را با کشورهای دیگر نیز پشت سر گذاشته است.

طرح ایجاد سپر دفاع موشکی در اروپای شرقی

در زمان ریاست جمهوری جورج بوش، آمریکا طرح ایجاد سپری دفاعی در اروپای شرقی را مطرح کرده بود، اما پس از آن، باراک اوباما در نخستین سال ریاست جمهوری خود، طرح جورج بوش را به حالت تعلیق درآورده و اعلام کرد که اطلاعاتی کسب کرده که نشان می‌دهد ایران در آینده نزدیک قادر به دستیابی به کلاهک هسته‌ای نیست.

آمریکا قرار بود سپری دفاعی در لهستان و جمهوری چک تشکیل دهد، اما این امر با مخالفت شدید روسیه مواجه شد، به گونه‌ای که مسکو این سپر دفاعی را تهدیدی مستقیم علیه خود تفسیر کرد و اعلام کرد که تشکیل چنین سپری برای مقابله با ایران امری «خنده‌دار» است و هدف از آن تنها اعمال فشار بر روسیه است.

در نهایت طرح ایجاد این سپر دفاع موشکی با اقدام روسیه مبنی بر کار گذاشتن کلاهک‌های هسته‌ای در روسیه سفید و اعلام این نکته که مسکو در این زمینه از هرگونه کارشکنی فروگذار نخواهد کرد، به شکل موقت لغو شد.

لغو این طرح، شایعه‌ای را تقویت کرد مبنی بر اینکه آمریکا در قبال توقف برنامه ایجاد سپر دفاع موشکی از روسیه خواسته تا با اقدامات بین‌المللی علیه ایران همراهی کرده و جلوی مصوبات شورای امنیت در این زمینه را نگیرد.

هر چند که این شایعه به شکل مستقیم توسط دمیتری مدودیف رییس‌جمهور روسیه تکذیب شد، اما همراهی روسیه در تصویب چهارمین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران احتمال صحیح بودن چنین شایعه‌ای را تقویت کرد.

اندکی بعد همزمان با مانور نظامی مشترک آمریکا و اسراییل که هدف اصلی آن مقابله با حملات موشکی عنوان شده بود، فشارهای آمریکا به ترکیه برای تشکیل این سپر دفاعی افزایش یافت که این خواسته آمریکا با مخالفت ترکیه مواجه شد.

موافقت ترکیه با ایجاد سپر موشکی در خاک خود

به فاصله چند هفته بعد از سفر دیک چنی معاون وقت رییس‌جمهور آمریکا در سال ۲۰۰۸ به ترکیه، مسئولین این کشور اعلام کردند که ترکیه با ایجاد سپر دفاعی موشکی در خاک خود به شکل محدود موافقت خواهد کرد.

بر اساس این برنامه قرار است که سیستم راداری موسوم به X-Band در خاک ترکیه و در نزدیکی مرز با ایران نصب شود و نخستین سری از موشک‌های بازدارنده در جمهوری آذربایجان برپا شود.

سیستم راداری X-Band یک سیستم بسیار پیشرفته دفاع موشکی‌ست که قادر است هر جسم کوچک یا بزرگی را در آسمان شناسایی کرده و با هرگونه موشکی که به طرف اروپا شلیک می‌شود، بلافاصله مقابله کرده و آن را نابود کند.

اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) قرار است روز ۱۹ نوامبر در لیسبون جلسه‌ای تشکیل داده و در مورد برپایی سیستم دفاع موشکی در ترکیه تصمیم‌گیری کنند.

همزمان ترکیه که تلاش زیادی برای پیوستن به اتحادیه اروپا دارد، اعلام کرد که با تشکیل این سپر دفاعی در خاک خود به شرطی موافقت می‌کند که کنترل رادارها و شلیک موشک‌ها در اختیار ترکیه بوده و نامی از ایران در مصوبه ناتو برده نشود.

آندرس فوگ راسموسن، دبیرکل ناتو در واکنش به خواسته ترکیه گفت که نیازی به نام بردن از ایران در مصوبه ناتو وجود ندارد، چرا که کشورهای زیادی فن‌آوری موشک‌های قاره‌پیما را دارند و نمی‌توان از همه کشورها نام برد.

موافقت ترکیه با تشکیل این سپر دفاع موشکی، اما همان طور که پیش‌بینی می‌شد با واکنش شدید ایران مواجه شد.

واکنش ایران: سپر دفاع موشکی برای حمایت از اسراییل است

مسعود جزایری، معاون ستاد کل نیروهای مسلح ایران در اظهار نظری گفت که طرح آمریکا برای برپایی نخستین سپر دفاع موشکی در مرز با ایران با شکست مواجه خواهد شد.

به گفته جزایری آینده ناتو مبهم است و هر کسی که فعالیت‌های ناتو را پیگیری کند به این نتیجه می‌رسد که نفوذ و تاثیرگذاری ناتو کم شده است.

وال‌استریت ژورنال در بررسی موافقت ترکیه با تشکیل سپر دفاعی موشکی در خاک خود می‌نویسد که این امر قطعا با عصبانت شدید ایران مواجه خواهد شد. این روزنامه به نقل از داوداوغلو وزیر خارجه ترکیه که در چین بسر می‌برد، نوشت که ناتو تهدیدات دریافتی را جدی تلقی کرده و قصد برپایی دیوار دفاع موشکی دارد و ترکیه دلیلی برای مخالفت با این امر ندارد.

واکنش ‌شتابزده و توام با عصبانیت مسئولین ایرانی، با اظهارات رامین مهمانپرست سخنگوی وزارت خارجه ایران ادامه یافت. وی روز سه‌شنبه (۲۵ آبان/۱۶ نوامبر) اعلام کرد که هدف از تشکیل دیوار دفاعی موشکی، «حمایت از اسراییل در برابر حملات» است و ناتو در واقع همان طرح قدیمی آمریکا را پیگیری می‌کند.

این در حالیست که در مرزهای جنوبی ایران نیز شرایط تفاوت چندانی با شمال و غرب ندارد. عربستان نیز خواستار برپایی سیستم دفاع موشکی در خاک خود شده و در عین حال در یکی از سنگین‌ترین خریدهای نظامی تاریخ منطقه، ۳۲۰ میلیارد دلار برای خرید تجهیزات نظامی جدید از آمریکا هزینه کرده که هدف از آن مقابله با ایران عنوان شده است.

AM/JF