اپلیکیشنی برای تشخیص صحت تصاویر شهروند- خبرنگاران
۱۳۹۲ فروردین ۲۰, سه‌شنبه
از زمان اعتراض‌ها به انتخابات ریاست جمهوری دهم در ایران، با این‌که رسانه‌ها در مورد انتشار گزارش‌های آماتوری از ایران محتاط بودند، مفهوم شهروند- خبرنگار در ابعاد دیگری مطرح شد. از زمان رخدادهای موسوم به "بهار عربی" اما پای تصاویر ضبط‌شده توسط شهروندان معمولی در مناطق ناآرام یا جنگ‌زده، به‌رسانه‌های مطرح باز شد.
تأیید صحت تصاویر و تطبیق آن‌ها با اطلاعاتی که به همراه‌شان منتشر می‌شوند، یکی از مشکلات اساسی است. حال اپلیکیشنی برای موبایل‌های اندروید منتشر شده که این کار را ساده‌تر می‌کند. تولیدکنندگان این اپلیکیشن را ضمانت صحت بی قید و شرط تصاویر نمی‌دانند، بلکه معتقدند که این برنامه کوچک تنها اطلاعات بیشتری را در اختیار مراجع تعیین صحت تصاویر قرار می‌دهد.
ویژگی‌های اپلیکیشن
این اپلیکیشن "اینفورما کم" نام دارد و به ابتکار سازمان حقوق بشری "ویتنِس" آمریکا و برنامه‌نویسان "پروژه گاردین" آماده شده است. پروژه گاردین با تولید و انتشار اپلیکیشن یا بهینه‌سازی سیستم‌های عامل، در زمینه حفظ امنیت کاربران دستگاه‌های موبایل فعالیت می‌کند.
"اینفورما کم" در ظاهر شبیه اپلیکیشن‌های تصویربرداری معمولی است، در باطن اما شناسنامه فنی مفصل‌تری برای فایل تصویری صادر می‌کند. این اپلیکیشن به‌عنوان مثال مختصات محل ضبط تصویر را از طریق جی‌پی‌اس دستگاه می‌خواند. جهت جغرافیایی دوربین، ارتفاع، زمان، وضعیت نور و مشخصات فنی امواج رادیویی (وای فای یا بلوتوث) اطراف محل از دیگر اطلاعاتی هستند که "اینفورما کم" قادر به ضبط آن‌هاست. این اپلیکیشن برای دریافت اطلاعات یادشده سخت‌افزار لازم در موبایل را فعال می‌کند.
این اطلاعات به صورت رمزگذاری‌شده به شخص یا مرجع (رسانه یا سازمان حقوق بشری) مورد اطمینان عکاس ارسال می‌شوند.
رسانه‌های معتبر در حال حاضر برای تأیید صحت یک فایل تصویری به سراغ منتشرکننده آن می‌روند. اگر فرد مورد نظر در دسترس نباشد، کار کارشناسی بر روی خود فایل آغاز می‌شود. آیا محل تصویربرداری ویژگی‌های محل تشریح‌شده را دارد؟ لهجه یا زبان سخنگویان در فیلم منطبق با منطقه است؟ خبرنگاران محلی و کارشناسان منطقه‌ای نیز به کمک فراخوانده می‌شوند. کارشناسان همچنین در تصاویر به دنبال دستکاری‌های فنی احتمالی می‌گردند و شناسنامه فنی تصاویر را بررسی می‌کنند.
شمشیر دو دم؟
"اینفورما کم" در واقع نقطه مقابل اپلیکیشن "ابسکورا کم" است؛ اپلیکیشنی که با آن می‌توان صورت افراد حاضر در تصاویر را محو و شناسنامه فنی تصویر را پاک کرد. این موضوع به پنهان‌ماندن هویت عکاس کمک می‌کند. "اینفورما کم" اما تا جایی که می‌تواند اطلاعات اضافه به عکس می‌افزاید. این اطلاعات می‌توانند برای تهیه‌کننده تصاویر خطر ایجاد کنند.
تهیه‌کنندگان اپلیکیشن این نگرانی را بی‌مورد می‌دانند. به گفته آنان، نخست این‌که اطلاعات ضبط‌شده توسط "اینفورما کم" رمزگذاری می‌شوند، علاوه بر این، هویت فرستنده تصاویر با استفاده از شبکه "تور" پنهان می‌ماند.
در حال حاضر نسخه آزمایشی "اینفورما کم" بر بستر اندروید منتشر شده است. نسخه نهایی تا حدود ۶ ماه دیگر آماده دانلود خواهد بود. تهیه این اپلیکیشن برای سیستم عامل iOS (دستگاه‌های اپل) نیز در دست بررسی است.