ايران در هفتهای كه گذشت: بازى دوگانه در تنش اتمى؟
۱۳۸۵ فروردین ۲۶, شنبهتنش اتمى ايران، اين هفته با اظهارات محمود احمدىنژاد وارد مرحله تازهای شد و نگرانى سياستمداران غرب، روسيه و چين را تشديد كرد. يك روز پس از اظهارات احمدىنژاد، محمد سعيدى معاون سازمان انرژى اتمى ايران اعلام كرد كه براى غنىسازى اورانيوم مورد نياز رآكتور ۱۰۰۰ مگاواتى نيروگاه هستهای بوشهر، میبايست ۵۴۰۰۰ سانتريفوژ به كار گرفته شوند. اين در حالى است كه به نوشته اشپيگل آن لاين، دانشمندان ايرانى، در نخستين مرحله غنىسازى اورانيوم، تنها ۱۶۴ سانتريفوژ را به كار گرفتهاند. اين امر نشانه اغراق آميز بودن خبر موفقيت دانشمندان اتمى ايران است.
با اين همه، اعلام خبر دستيابى به فناورى غنىسازى اورانيوم، نگرانى شديد آمريكا، اروپا، چين و روسيه را برانگيخت. سخنگوى وزارت خارجه آمريكا، اقدام ايران را گام تازهای در جهت مقابله با درخواستهاى جامعه جهانى خواند. میدانيم كه شوراى امنيت سازمان ملل متحد از ايران خواسته است كه فعاليتهاى مربوط به غنىسازى اورانيوم را تا روز ۲۹ آوريل كاملا متوقف سازد.
محمد البرادعى رئيس آژانس بينالمللى انرژى اتمى، ساعاتى پس از نيمه شب چهارشنبه به منظور مذاكره با مقامات ايرانى وارد تهران شد. وى در بدو ورود از مقامات ايرانى خواست كه فعاليتهاى مربوط به غنىسازى اورانيوم را متوقف كنند تا اعتماد جامعه جهانى به سوى ايران جذب شود. اما به گزارش رويترز، ساعاتى پيش از ورود البرادعى، محمود احمدىنژاد، بىتوجه به انتقادهاى بينالمللى، خطاب به مخالفان برنامه هستهای ايران گفت: ”پاسخ ما به كسانى كه از دستيابى ما به چرخه كامل سوخت هستهای عصبانى هستند يك كلام بيشتر نيست و ما میگوئيم: از دست ما عصبانى باشيد و از عصبانيت بميريد!”
صرفنظر از واكنشهاى تند و تهديدهاى سياستمداران آمريكائى، اين بار روسيه و چين نيز، كه مناسبات بسيار نزديكى با جمهورى اسلامى ايران دارند، به جمع منتقدان پيوستند. البته سياستمداران هر دو كشور همچنان مخالف توسل به اقدام نظامى عليه ايران هستند. بيشتر ناظران، پيش از سفر البرادعى پيشبينى كرده بودند كه اين سفر نتيجهای به بار نخواهد آورد. با اين همه، روسها و چينىها گفتند كه اميدوارند البرادعى بتواند در جريان سفر خود به ايران راه حلى مسالمتآميز براى بحران اتمى اين كشور بيابد. البرادعى، پس از ورود به تهران گفت: ”زمان براى يافتن يك راه حل سياسى مناسب و تنها راه ادامه مذاكرات است”.
ناظران غربى، با تكيه بر اظهارات متناقض مقامات ايرانى، به اين نتيجه رسيدهاند كه ايران بازى دوگانهای را پيش میبرد كه يك وجه آن قدرتنمائى در برابر فشارهاى بينالمللى و وجه ديگرش آمادگى براى مذاكره است. تناقض آشكار اظهارات تند احمدىنژاد و بيانات سياستمدارانه غلامرضا آقازاده معاون وى، اين ديدگاه را تقويت میكند. در آستانه ورود البرادعى به تهران، احمدىنژاد خواستار مرگ مخالفان عصبانى برنامههاى اتمى ايران شد، اما صبح روز بعد، آقازاده در مصاحبهای با سيماى جمهورى اسلامى ضمن رد انتقادهاى آمريكا به صراحت اعلام كرد: ”ايران همچنان براى مذاكره بر سر برنامههاى هستهای خود تلاش میكند و قصد دارد به همكارى با آژانس بينالمللى انرژى اتمى ادامه دهد”. وى بازديدهاى بازرسان آژانس از تاسيسات اتمى ايران را بخشى از اين همكارى دانست و در عين حال تهديد كرد كه اگر پاى شوراى امنيت به مناقشه اتمى كشيده شود، از بازرسىهاى سرزده بازرسان جلوگيرى به عمل خواهد آمد.
خبر ديگرى كه اين هفته افكار عمومى را به خود مشغول كرد، فرود اضطرارى هواپيماى حامل غلامعلى حداد عادل رئيس مجلس شوراى اسلامى بود. پس از سقوط هواپيماهاى حامل خبرنگاران و فرماندهان سپاه، اين واقعه نيز، زمينه ساز شايعاتى گسترده بود.