امواج متلاطم رابطه ميان ايران و آلمان

�ن، كه در ابتدا در ايران و آلمان چندان مهم تلقى نشده بود، به يكباره باعث ايجاد تلاطمى در رابطه دو كشور گرديده است. پتر فيليپ كارشناس راديوى آلمان درباره علل پشت پرده اين موضوع مى نويسد:

لحن گفتگو ميان برلين و تهران به نحو غيرمعمولى تند شده است. در روزنامه جمهورى اسلامى به نقل از حميد رضا آصفى، سخنگوى وزارت خارجه ايران آمده كه چگونه وى سخنان اتو شيلى را بى پايه و مسخره خوانده و به شيلى پيشنهاد كرده كه نظراتش را با تفكر بيشترى بيان كند و تحت تأثير دواير صهيونيستى قرار نگيرد و به پايه هاى دموكراسى احترام بگذارد. مثل اينكه اين مشكل كافى نبود. اين بار راينر لينگنتال سخنگوى وزارت كشور آلمان در برلين، انتقاد تهران را به نحو غيرقابل باورى بى شرمانه خواند: از سرزمينى كه در آن قوانين حقوق بشر بطور مستمر نقض مى شوند، در جايى كه زنان بعد از تصميم گيرى هاى ترديدآميز، در زير ضربات شلاق قرار مى گيرند، در جايى كه مخالفان رژيم بدون رأى دادگاه، ماه ها در زندان انفرادى بسر مى برند، بيان چنين نظرات گستاخانه اى عجيب نيست.

دليل رد و بدل شدن اظهاراتى كه با لحن تندغيرمعمولى ميان برلين و تهران بيان شدند، سخنان اتو شيلى در جواب سوال مبارزه با تروريسم در مصاحبه با مجله ”اشپيگل“ بود كه در آن او از جمله گفت، در زمانى كه ايران و عراق مايل به همكارى مشترك هستند و همزمان در ايران حكومت بنيادگرايى روى كار مى آيد، كه اطمينان كاملى به حفظ فاصله كامل آن از تروريسم موجود نيست، دورنماى بسيار نگران كننده اى در پيش است.

شيلى به انتقاداتى استناد كرد كه درباره احمدى نژاد مطرح شده است. انتقاداتى كه در آن وى به شركت در گروگان گيرى سفارت آمريكا در تهران و ده سال بعد از آن به شركت در قتل دكتر قاسملو رئيس حزب دمكرات كردستان و دو تن از همكارانش در وين متهم شده بود. هر دو اين اتهامات تا به حال ثابت نشده اند. از ادعاى دو تن از گروگان هاى آن زمان سفارت آمريكا در تهران ديگر خبرى شنيده نشده و حتى نسبت به اين موضوع، از طرف گروگان هاى ديگر با ترديد برخورد گرديده و نيز نتيجه اى از تحقيق رسمى دولت اتريش درباره شركت احمدى نژاد در قتل هاى وين منتشر نشده است.

به اين دليل كاملا غير معمول است كه وزير كشور آلمان براى بيان نظرى به چنين دلايل ضعيفى استناد كند. هورست كوهلر رئيس جمهور آلمان جزء اولين كسانى بود كه انتخاب احمدى نژاد را تبريك گفت و او نيز دوستانه به اين تبريك جواب داد.

موضوع ديگر غيرعادى اين است كه وزير كشور آلمان سوء ظن هاى عليه احمدى نژاد را در ارتباط با توافق نامه هاى چند روز اخيرميان ايران وعراق قرار مى دهد. اين درحالى است كه كمكهاى دولت آلمان به آموزش نيروهاى نظامى عراق در نظر گرفته شده و حتى واشنگتن در ابراز انتقاداتش محتاط عمل مى كند زيرا مى داند كه ايران هم علاقه زيادى به عادى شدن اوضاع منطقه و برقرارى نظم و آرامش در عراق دارد.

مسئله مهمتر غير عادى اين است كه آصفى سخنگوى وزارت خارجه ايران با روى كار آمدن احمدى نژاد تغيير خواهد كرد و احتمالا دوره خدمت شيلى و سخنگوى وزارت كشور آلمان نيز در پاييز امسال به پايان خواهد رسيد. اين معمول نيست كه در چنين شرايطى ابراز انتقادات از طرف آنان اين چنين بالا گيرد.

ولى يكى از دلايل بكار گرفتن لحن تند سخنگويان دو كشور مى تواند در اين باشد كه ايران به دليل استراتژى گفتگوهاى كشورهاى سه گانه اروپايى درباره اختلافات اتمى با اين كشور از حساسيت خاصى برخوردار است. آلمان، فرانسه و انگلستان مانند قبل خواستار قطع برنامه ايران درباره غنى سازى اورانيوم هستند و ايران تقريبا روزانه اين موضوع را تكرار مى كند كه حاضر به انجام اين عمل نيست. آصفى سخنگوى وزارت خارجه ايران هشدار داده بود، اگر اروپائيان در اينباره پيشنهادات معقولى ارائه ندهند، ايران سريعا عكس العمل نشان خواهد داد و غنى سازى اورانيوم را از سر خواهد گرفت. ايران مى پذيرد كه رابطه اش با اروپا تضعيف شود و اختلاف بر سر مطرح شدن نظرات اتو شيلى در مصاحبه اش، شايد آغازى بر اين امر باشد.