افزایش خطرناک ازن در روند تولید سوخت زیستی

انتقاد از سوخت زیستی (بیو فیول) پایان نمی‌پذیرد. تا کنون انتقاد عمده این بود که برای کسب سوخت زیستی باید زمین‌های گسترده‌ای را زیر کشت قرار داد و به همین دلیل قطع درختان و جنگل‌زدایی افزایش می‌یابد.

اینک پژوهشگران بریتانیایی می‌گویند، تهیه سوخت زیستی می‌تواند بر سلامتی انسان تأثیراتی زیان‌آور بگذارد.

آنها می‌گویند، کاشت درختانی با رشد سریع برای برطرف کردن نیاز روزافزون به سوخت زیستی، ایزوپرن تولید خواهد کرد. به باور آنان، این فرایند به همراه گاز نیتروژن به ایجاد گاز ازن در هوا منجر خواهد شد که تحریک‌کننده راه‌‌های تنفسی در انسان است.
 
ازن ماده اکسیدکننده قوی با قابلیت واکنشی زیاد است که فعالیت بالای شیمیایی آن باعث بروز مشکلاتی از جمله در بافت ریه‌ها می‌شود. آلاینده ازن اساسا توسط یک منبع به محیط منتشر نمی‌شود. این آلاینده ثانویه است و بر اثر تأثیرات متقابل آلاینده‌های اتمسفر ایجاد می‌شود. از جمله آلاینده‌های اولیه‌ای که در تشکیل ازن دخالت دارد، اکسیدهای نیتروژن است.

شبیه‌سازی رایانه‌ای

کشورهای عضو اتحادیه اروپا متعهد شده‌اند که ۱۰ درصد از انرژی مورد نیاز بخش حمل و نقل خود را تا سال ۲۰۲۰ از انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین کنند. با توجه به این نیاز روزافزون باید در آینده کاشت گیاهانی را که از آنها سوخت زیستی تهیه می‌شود، به شدت افزایش داد.

نیک هویت (Nick Hewitt) از دانشگاه لانکستر بریتانیا و همکارانش برای روشن شدن اثرات این روند بر محیط زیست از شبیه‌سازی رایانه‌ای استفاده کردند.

بنا بر گزارش منتشره در مجله تخصصی "نیچر کلایمت چنج"، اروپا حدود ۷۲ میلیون هکتار زمین را به کشت گیاهانی اختصاص داده که از قابلیت تولید سوخت زیستی برخوردار هستند. ۱۶ میلیون هکتار از این زمین‌ها در غرب اروپا، ۲۹ میلیون هکتار در اروپای شرقی و و ۲۷ میلیون هکتار در اوکراین قرار دارد.

در این آزمون پیامدهای کشت درختان سریع‌الرشدی مانند صنوبر، بید و اکالیپتوس در این زمین‌ها که مساحتی حدود دو برابر مساحت آلمان دارند ارزیابی شده است.

نتیجه آزمون

نتیجه تحقیق یادشده نشان می‌دهد که این فرایند به افزایش گاز ازن در هوای تنفسی منجر می‌شود. افزایش ازن در هوا سلامت بسیاری از مردم را به خطر می‌اندازد.

بر اساس آخرین ارزیابی‌ها، در اروپا سالانه حدود ۲۲ هزار نفر بر اثر پیامدهای ناشی از افزایش ازن در هوا جان خود را از دست می‌دهند.

محققان می‌گویند، افزایش کشت درخت‌هایی با پتانسیل تولید سوخت زیستی باعث می‌شود که شمار مرگ و میر ناشی از افزایش ازن در هوا بیش از ۱۰۰۰ تن در سال افزایش یابد.

افزون بر این افزایش ازن در هوا بر برداشت برخی محصولات کشاورزی مانند ذرت یا گندم تأثیری منفی دارد. پیش‌بینی می‌شود که این اثر منفی سالانه حدود یک میلیارد یورو در صنعت کشاورزی خسارت ایجاد کند.

تنها درختان سریع‌الرشد نیاز را برطرف می‌کنند

پژوهشگران بر این نظرند که در آینده برای تأمین نیاز به سوخت بیولوژیک باید عمدتا گیاهانی کاشت که به نسل دوم سوخت‌های سازگار با محیط زیست تعلق دارند مانند صنوبر، بید و اکالیپتوس.

دلیل این است که تنها با کشت این درختان سریع‌الرشد می‌توان نیاز بالا به سوخت بیولوژیک را تأمین کرد. اما کشت این درختان در مرحله اول به تولید مخلوطی از گازهای منوکسید کربن و هیدروژن در هوا منجر خواهد شد و در مرحله بعد است که می‌توان از آن سوخت زیستی به دست آورد.

اما کشت درختان نسل دوم سوخت‌های زیستی جنبه مثبتی نیز در بر دارد. این نوع از نباتات مانند گیاهان نسل اول، از جمله شلغم و نیشکر قابل خوردن نیستند و برای کشت آنها زمین کافی به‌ویژه در شرق اروپا وجود دارد. تنها در اوکراین می‌توان حدود یک‌سوم از درختان مورد نیاز را کاشت.

افزون بر این در شرق اروپا برای کشت این درختان نباید غلات موجود در زمین را نابود کرد، چون در این منطقه زمین‌های آزاد زیادی برای کاشتن این درختان وجود دارد.