اعتراض نهادهای هنری و سیاسی آلمان به حکم جعفر پناهی

دیتر کوسلیک رئیس جشنواره برلیناله روز چهارشنبه ۲۲ دسامبر در برلین گفت، «این تکا‌ن‌دهنده است که کارگردان مشهوری به‌خاطر فعالیت‌های هنری خود مجازات ‌شود».

رئیس جشنواره بین‌المللی فیلم برلیناله که با خبرگزاری آلمان گفت‌وگو می‌کرد، افزود: «حکم صادرشده درباره آقای پناهی خیلی نگران‌کننده است، زیرا او به عنوان عضو هیات داوران برای شصت‌و‌‌یکمین دوره‌ی جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم برلیناله دعوت شده است.» این جشنواره از دهم تا بیستم فوریه‌ی سال ۲۰۱۱ در شهر برلین برگزار می‌شود.

جعفر پناهی از سوی یکی از شعبه‌های دادگاه انقلاب تهران به ۶ سال زندان و ۲۰ سال محرومیت از هرگونه فعالیت هنری و نیز خروج از کشور محکوم شده است.

آقای پناهی در اسفندماه سال ۸۸ در بحبوحه اعتراض‌ها علیه نتایج انتخابات ریاست جمهوری در ایران به همراه محمد رسول‌اف سینماگر دیگر ایرانی بازداشت شد. مقام‌های امنیتی او را متهم کردند که در منزل خود در حال ساخت فیلمی درباره انتخابات خرداد ۸۸ و اعتراض‌های خیابانی پس از آن بوده است.

جعفر پناهی در لایحه‌ی دفاعی خود درباره این اتهام خطاب به قاضی دادگاه نوشته است: «مرا به جرم ساختن فیلمی محاکمه می‌کنید که موقع دستگیری در سر صحنه حتی سی درصد آن هم فیلمبرداری نشده بود.»

دادگاه انقلاب تهران اتهام آقای پناهی را «اجتماع و تبانی با هدف ارتکاب جرم علیه امنیت کشور و فعالیت تبلیغی علیه جمهوری اسلامی» اعلام کرده است.

دیتر کوسلیک در گفت‌وگو با خبرگزاری آلمان تاکید کرد که جعفر پناهی می‌تواند بر حمایت همه‌جانبه جشنواره بین‌‌المللی فیلم برلین از وی مطمئن باشد. رئیس جشنواره برلیناله گفت، تحت هیچ شرایطی بر آن نیستیم که فرد دیگری را به جای جعفر پناهی برای عضویت در هیات داوران جشنواره ۲۰۱۱ دعوت کنیم.

جعفر پناهی سال گذشته نیز به برلیناله دعوت شده بود، ولی به دلیل عدم دریافت اجازه‌ی خروج، از شرکت در این فستیوال محروم ماند. پناهی در سال ۲۰۰۶ با فیلم «آف‌ساید» در برلیناله شرکت کرد و برنده جایزه‌ی خرس طلایی این جشنوراه شد.

واکنش دولت و آکادمی فیلم آلمان

مارکوس لونیگ، مسئول امور حقوق بشر در دولت آلمان از حکم صادرشده علیه جعفر پناهی اظهار شگفتی کرد. آقای لونیگ از دولت ایران خواست اصول بنیادی حقوق بشر را رعایت کرده و حکم صادر علیه پناهی را لغو کند.

به نظر مسئول امور حقوق بشر دولت آلمان شش سال زندان و بیست سال محرومیت از هر گونه فعالیت هنری و اجتماعی «غیرقابل قبول» است. مارکوس لونیگ، محکومیت شش سال زندان آقای پناهی را «ظالمانه» توصیف کرده است.

آکادمی فیلم آلمان نیز به حکم دادگاه انقلاب تهران علیه آقای پناهی واکنش نشان داده است. این نهاد سینمایی آلمان محکومیت پناهی را «ادامه ترور علیه آزادی هنر» در ایران توصیف کرده است. آکادمی فیلم آلمان که مرکز آن در برلین است، بیش از ۱۱۰۰ سینماگر آلمانی را پوشش می‌دهد. ریاست کنونی آکادمی را یاسمین طباطبایی، هنرمند ایرانی‌تبار برعهده دارد.

علی صمدی احدی، کارگردان ایرانی‌تبار که از سوی آکادمی فیلم برلین سخن می‌گفت، حکم سنگین علیه آقای پناهی را نه تنها تجاوزی علیه حقوق فردی ایشان، بلکه حکمی علیه همه‌ی سینماگران ایران دانست.

اعتراض هنرمندان دنیا

علاوه ‌بر آلمان، سینماگران و هنرمندان در دیگر کشورهای جهان نیز به اعتراض علیه حکم سنگین دادگاه انقلاب علیه جعفر پناهی و محمد رسول‌اف برخاسته‌اند.

به گزارش روزنامه‌ای گاردین، نامه‌ای در اینترنت منتشر شده که در حال جمع‌آوری امضا از هنرمندان دنیا در اعتراض به حکم دادگاه عیله پناهی است. بنابر نوشته‌ی گاردین، این نامه را گروهی از سازمان‌های هنری مرتبط با سینما در اروپا از جمله فستیوال فیلم کن تنظیم کرده‌اند.

در این نامه گفته می‌شود: «پناهی بی‌گناه است و تنها جرم وی، آرزو برای ادامه فعالیت آزادانه در حرفه فیلم‌سازی خود در ایران است… اما مجازاتی که برای جفعر پناهی درنظر گرفته شده، بدون شک تمام سینمای ایران را هدف گرفته است.»

براساس گزارش روزنامه‌ی فرانسوی لوموند سینماگران و روشنفکران فرانسه نیز برای دفاع از وی اعلام بسیج عمومی کردند.

MM/SJ