اطلاع رسانى در مورد بيمارى ايدز به كمك ستاره‌ها
۱۳۸۵ آذر ۱۰, جمعه
بیست‌وپنج سال پیش وقتی برای اولین بار گزارش بیماری مرموزی به نام ایدز در خبرها آمد، کمتر کسی گمان مى‌کرد این بیماری تبدیل به معضل جدید علم پزشکی شود . پس از گذشت ربع قرن و پيشرفت چشمگير علم پزشكى ويروس HIV هنوز به طور كامل شناخته نشده و عامل بيمارى است كه درمان قطعى ندارد.
آمار سازمان بهداشت جهانی نشانگر آنست که نزدیک به چهل میلیون نفر در سراسر جهان HIV مثبت هستند. در حالى كه كارشناسان معتقدند آمار مبتلایان بى‌ترديد بسیار بالاتر از این رقم است. به دليل عدم آگاهى و نبود امكانات در بسيارى از نقاط جهان امكان شناسايى تمامى افراد HIV مثبت وجود ندارد. با وجود اين تنها در سال جاری میلادی چهار میلیون نفر بیمار جدید شناسایی شدند.
نام گذاری اول ماه دسامبر به نام روز ایدز به این معنا نیست که تنها سالی یکبار بايد به این موضوع توجه شود. شش ماه پیش در همایشی كه در مقر سازمان ملل و با حضور صدوپنجاه کشور برگزار شد تعهد نامه‌اى با پنجاه‌وسه بند برای مبارزه جهانی با بیماری ایدز به امضا رسيد. بر اساس اين تعهدنامه ظرف پنج سال آینده امكان دسترسى به داروهاى مناسب و موثر براى تمامی افرادی كه HIV مثبت هستند فراهم خواهد شد. برای اجراى اين طرح سازمان بهداشت جهانى نيازمند بودجه‌اى بالغ بر شانزده تا هجده میلیارد یوروست. بخش عمده اين بودجه را کشورهای اروپایی و امریکا مى‌پردازند. هدف از اين طرح حمايت از كشورهاى جهان سوم و يا كشورهاى در حال توسعه است. البته بسيارى از اين كشورها از جمله ايران، هم اكنون نيز از حمايت مالى سازمانهاى فعال در اين زمينه برخوردارند.
دكتر اعلايى در مورد يكى از سه داروى موجود در بازار ايران مى‌گويد:” يك دارو نرفى‌ناويد است كه از طريق شركت رش مى‌آيد، كه شركت رش يكى از بزرگترين شركتهاى كمك كننده به برنامه HIV– ايدز در دنياست و من اطلاع دقيق دارم كه براى ايران با قيمت بسيار نازل و با تخفيفات بسيار ويژه اين دارو مى‌آيد.“
از سال ۱۹۸۷ كه اولين داروى موثر ايدز با نام رتروويروس (Retrovir) وارد بازار شد تا كنون بيش از ده‌ها داروى مختلف مانند اپى‌ويروس(Epivir)، كمبى‌ويروس(Combivir) و يا كمپلكس دارويى كيوآكس ( Kiveax) ساخته شدند. علت اينكه هر دو يا سه سال يكبار داروى تازه‌اى وارد بازار مى‌شود تغيير سريع ساختار ژنتيكى ويروس HIV است. يكى از موثرترين داروهاى موجود در حال حاضر در دنيا دارويى است به نام افاويرنز (Efavirenz)، دارويى كه مانع از فعاليت آنزيم معروف ReversTranskriptas رورزترانس‌كريپتاز ويروس ايدز مى‌شود. اين آنزيم ويروسى پس از ورود ويروس به هسته سلول ميزبان از RNA ويروس رونوشت بردارى مى‌كند و با تبديل آن به DNA واحد ژنتيكى سلولهاى ميزبان، چرخه همانندسازى سلول را در دست مى‌گيرد. به دليل اينكه افاويرنز فعاليت ويروس را در اين مرحله متوقف مى‌كند يكى از موثرترين داروهاى موجود در بازار است اما به علت قيمت بالا، در بسيارى از نقاط محروم دنيا در دسترس نيست. متأسفانه بسيارى از شركتهاى بزرگ داروسازى كه از توليد اين داروها سود سرشارى مى‌برند حاضر به همكارى با سازمان بهداشت جهانى و عرضه دارو با قيمت پايين‌تر نيستند.
اما معضل دارو مسئله اصلى مبارزه با بيمارى ايدز نيست. ايدز تا به امروز نزدیک به بیست و پنج میلیون نفر را به گام مرگ کشیده است. دکتر اوساما هامودا( Osamah Hamouda) مدیر بخش HIV و ایدز موسسه تحقیقاتی رابرت کخ در برلین مى‌گوید: ” بیست و پنج سال پس از ظهور این بیماری در حال حاضر، پیشگیری موثرترین سلاحی است که برای مبازره با این بیماری مى‌شناسیم. آموزش رابطه جنسی سالم و نحوه جلوگیری کلید این معماست. تردید برخى از كشورها در مورد صحبت کردن درباره این مسائل در محافل عمومی بزرگترين عقب گرد در نبرد ما علیه HIV است.“
ناگفته نماند حتی در اروپا هم جلب توجه افكار عمومی به این مسئله چندان ساده نیست. مثلا در آلمان سازمان هميارى ایدز برای آگاه كردن جامعه و بخصوص نسل جوان از افراد مشهور برای اطلاع رسانى و مبارزه با این بيمارى دعوت به همكارى مى‌کند. افرادی که در مقایسه با پزشکان و متخصصان رابطه نزدیکتری با اقشار مختلف جامعه دارند.
ورونا پوت Verona Pooth مجری تلویزیونی مى‌گوید: ”این براى من مثل وظیفه است كه به عنوان یک زن اصلا درباره کاندوم حرف بزنم و راحت بگم که بله واقعيت همین است. حالا يا مجرد هستم یا نه! با کسی رابطه دارم. هر کسی مى‌تواند انتخاب کند چطور زندگی کند. و به عنوان مادر، با وجود اینکه پسرم سه ساله است وقتی پیش دوستاش مى‌رود دلیلی ندارد به خاطر کار من خجالت بکشد بر عکس خیلی مهم است. حتی مسئله مرگ و زندگی است که بايد درباره‌اش فکر کرد.“
شبنم نوريان