اصلاحطلبان در برابر اصلاحطلبان
۱۳۸۷ بهمن ۲۲, سه‌شنبه
با قطعی شدن نامزدی محمد خاتمی در انتخابات دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری، انتقادهای جدیدی به او وارد شده است. در شش ماهی که موضوع حضور خاتمی در رقابتهای انتخاباتی در ابهام قرار داشت، بیشترین و تندترین حملهها به او از سوی جناح رقیب انجام میشد. اکنون، این بخشهایی از اصلاحطلبان هستند که در نخستین واکنشها نسبت به نامزدی خاتمی، موضعی انتقادی گرفتهاند.
مهدی کروبی، دبیر کل حزب اعتماد ملی، نخستین فرد از جبههی اصلاحات بود که نامزدی خود در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ را اعلام کرد. او از دیگر نامزدان احتمالی این جبهه خواسته بود تا بیستم آذر ماه در مورد وضعیت خود تصمیم بگیرند و انتخاب نهایی یک نامزد واحد را بر عهدهی شورای حکمیت بگذارند. کروبی بارها تاکید کرده به نفع کسانی که پس از این تاریخ اعلام آمادگی کنند از رقابتها کنار نخواهد کشید. محمد خاتمی نامزدی خود را درست دو ماه پس از این تاریخ قطعی کرد.
کار سخت اصلاحطلبان
سخنگوی حزب اعتماد ملی، اسماعیل گرامی مقدم، در واکنش به اعلام نامزدی محمد خاتمی و احتمال حضور میرحسین موسوی در انتخابات گفته است «تعدد کاندیداها اصلاحطلبان را دچار مشکل خواهد کرد.» سایت خبری عصر ایران در روز ۲۱ بهمن از قول او نوشت «در شرايط فعلی اصلاح طلبان رو به جلو نيستند.» این در حالی است که حامیان حضور خاتمی در انتخابات قطعی شدن نامزدی او را گام بزرگی به جلو میدانند و معتقدند رئیس جمهور پیشین تنها کسی است که میتواند «اکثریت خاموش» رای دهندگان را تهییج کند و بر محمود احمدینژاد پیروز شود. گرامی مقدم میگوید «با وحدتی كه اصولگرايان بر روی احمدینژاد خواهند داشت اصلاح طلبان دچار افت خواهند شد. بنابراين بايد بر سر يك كانديدا به اجماع برسند.»
خاتمی و تعریفهای متفاوت از اصلاحات
در کنار نگرانی اصلاحطلبان میانهرو از تعدد کاندیداها، طیف دیگری از این جریان که خود را پیشرو میخواند اعتقاد دارد «خاتمی مرد بردن بازی سياست و یک سره کردن کار نیست». این نظر جمعی به نام «هواداران اصلاحات ساختاری» است که روز دوشنبه (۱۱ بهمن) در سایت “خرداد“، پایگاه اینترنتی این گروه، منتشر شد. اینان طرفداران عبدالله نوری هستند که مدتی وزیر کشور خاتمی بود، در مجلس پنجم استیضاح شد و به دلیل مقالههایش در روزنامه‌ی “خرداد“ به زندان افتاد. هواداران اصلاحات ساختاری اعتقاد دارند، نوری «در برابر شکل اصلاحطلبی عقب‌روی خاتمی و معامله‌گر کروبی، مدل نوینی از اصلاحطلبی را به نمایش گذاشت.» برخی از اصلاحطلبان خاتمی را به دلیل اینکه در دوران هشت ساله‌ی ریاست جمهوری انعطاف بیش از حد از خود نشان داده، سرزنش میکنند. منتقدان میگویند آمدن خاتمی فرصتی است برای روشن شدن تعریفهای متفاوت از اصلاحطلبی.
خاتمی باید نو شود
محمد خاتمی بارها اعتراف کرده در دوران ریاست جمهوری وعدههایی داده که اجرا نشدن آن به دلسردی مردم انجامید. محمد توسلی، رئیس دفتر سیاسی نهضت آزادی، میگوید حتا همکاران رئیس جمهور سابق نیز معتقدند، باید خاتمی جدیدی وارد میدان شود «چون خاتمیای که با شرایط گذشته میشناسیم معلوم نیست که در شرایط جدید بتواند موفق شود.» توسلی در گفتگو با سایت خبری “فرارو“ میافزاید، خاتمی نو باید بیش از پیش «از حقوق اساسی ملت که در قانون اساسی مطرح شده است با قاطعیت حمایت کند.» خاتمی پیشتر گفته است: «معتقدم اگر نمی‌گذارند کار کرد و یا این‌قدر کارشکنی‌ها زیاد باشد که نتوان به ایدهآل‌ها رسید، نباید آمد.» حامیان نامزدی خاتمی، از جمله محمد عطریانفر، از اعضای مؤثر حزب کارگزاران، میگویند این که او پس از تردیدهای فراوان تصمیم به شرکت در انتخابات گرفته، نشان میدهد به دشواریهای کار اندیشیده و برای مقابله با آنها تدبیرهایی اتخاذ کرده است. ظاهرا “خاتمی نو“ میتواند نظر بسیاری از طیفهای اصلاحطلب را تامین کند، اما در میان این جناح کسانی نیز هستند که معتقدند اصلاحات نیازمند تغییرات ساختاری در نظام جمهوری اسلامی است و خاتمی توان انجام آن را ندارد.