اسکار سیاست برای بانوی آهنین لیتوانی
۱۳۹۲ اردیبهشت ۲۰, جمعه
ظاهر مقتدر و نگاه مصمم دالیا گریباسکایته (Dalia Grybauskaite) از بارزترین نکاتی است که در نخستین نگاه جلب توجه می‌کند. او رئيس‌جمهور جدی و سخت‌گیر کشور لیتوانی است. این بانوی ۵۷ ساله در توصیف خود می‌گوید: «شخصیت من تا حدود زیادی تحت تاثیر مقطعی از زندگی‌ام شکل گرفته که به تلاش برای زنده ماندن گذشته است.» دالیا در خانواده‌ای ثروتمند بزرگ نشده است. او می‌گوید: «من هیچکس را نداشتم که از من پشتیبانی کند و مشوق من باشد. شاید به همین دلیل به نظر خیلی جدی می‌رسم.»
دالیا گریباسکایته از سال ۲۰۰۹ به عنوان نخستین رهبر زن در لیتوانی ریاست‌جمهوری این کشور را بر عهده گرفت. او دقیقا با همان جدیت و قاطعیت که در چهره‌اش وجود دارد، پله‌های ترقی را در عرصه سیاست یکی پس از دیگری طی کرد.
پس از استقلال لیتوانی از شوروی سابق در سال ۱۹۹۰ گریباسکایته مدیریت یکی از بخش‌های وزارت تجارت خارجی را بر عهده گرفت و مدتی بعد عهده‌دار سمتی مدیریتی در وزارت امور خارجه شد. سپس مدتی به عنوان سفیر لیتوانی در آمریکا مشغول به کار شد. او در سال ۲۰۰۴ به عنوان کمیسر بودجه و برنامه‌ریزی مالی اتحادیه اروپا انتخاب شد.
کمربند مشکی در کاراته
گریباسکایته می‌گوید: «رسیدن به موفقیت همیشه به داشتن استعداد بستگی ندارد، بلکه به نظر من مستلزم کار و تلاش زیاد و نظم و پشتکار است. من خود به اینگونه کار می‌کنم و از دیگران نیز همین انتظار را دارم.» راموناز ویلپیشاوسکاس (Ramunaz Vilpisauskas)، مدیر گروه علوم سیاسی در دانشگاه ویلنیوس در مورد گریباسکایته می‌گوید: «او علاقه دارد شخصیتی دقیق و قوی از خود ارائه دهد: کسی که تمایلی به بحث و گفتگوهای طولانی ندارد که تنها نتیجه‌ای ناچیز دربردارند، کسی که به اصل مطلب توجه دارد و می‌خواهد کارها را پیش ببرد.»
یکی دیگر از مشخصه‌های جالب توجه رئیس‌جمهور لیتوانی کمربند مشکی او در کاراته است. داشتن خصوصیاتی از قبیل استقامت، نظم، پشتکار و توانائی ضربه زدن که در این رشته ورزشی لازم هستند، می‌توانند در عرصه سیاست نیز بکار آیند.
حال دوباره موفقیتی دیگر در کارنامه دالیا گریباسکایته نقش بسته است. او روز پنجشنبه نهم ماه مه جایزه سال ۲۰۱۳ "کارل آخن" را دریافت کرد که "اسکار سیاست" نیز نامیده می‌شود. کادر مدیریت جایزه "کارل"، رئیس‌جمهور لیتوانی را یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های منطقه بالتیک می‌داند و این جایزه را برای قدردانی از تلاش‌های ارزشمندش برای رسیدن به هم‌پیوندی و یگانگی بیشتر در اروپا و غلبه بر بحران فعلی به او تقدیم می‌کند.
"هیچوقت نمی‌خواستم رئیس‌جمهور شوم"
هنگامی که لیتوانی در سال ۲۰۰۸ دچار بحران اقتصادی شد، گریباسکایته از سمت کمیساریای بودجه و برنامه‌ریزی مالی اتحادیه اروپا کناره‌گیری کرد و برای انتخابات ریاست‌جمهوری نامزد شد. او خود می‌گوید: «من در واقع هیچوقت نمی‌خواستم رئیس‌جمهور شوم. من کاندید شدم، چون دیدم که لیتوانی در حال دست و پا زدن در بحران مالی است و می‌خواستم به دولت کمک کنم تا بر این مشکلات چیره شود.»
گریباسکایته همراه با دولت رئیس‌جمهور سابق توانست کشور را به ثبات مالی برساند. بر خلاف کشورهای جنوبی اروپا او از دریافت کمک‌های مالی صندوق بین‌المللی پول چشم‌پوشی کرد. گریباسکایته در گفت‌وگو با دویچه‌وله می‌گوید: «تا زمانی که اراده سیاسی وجود داشته باشد، احتیاجی به دریافت کمک نیست.»
اما منتقدان او از "دیکتاتوری داخلی" سخن می‌گویند. در دوران ریاست‌جمهوری دالیا گریباسکایته، هزینه‌ها برای خدمات عمومی تا ۳۰ درصد، حقوق کارمندان در ادارات دولتی ۲۰ درصد و حقوق بازنشستگی ۱۱ درصد کاهش داده شد. همزمان دولت قصد دارد تا مالیات‌ها را نیز افزایش دهد.
گریباسکایته؛ "اژدهایی" محبوب
هنگام پرس‌و جو در مورد نظر مردم ویلینوس (پایتخت لیتوانی) گفته‌های مختلفی در مورد رئیس‌جمهور فعلی شنیده می‌شود. بسیاری اعتقاد دارند که "بانوی آهنین" لیتوانی تنها به فکر منافع شخصی خود است و او را فردی مستبد و خودپسند می‌دانند. برخی به او حتی لقب "اژدها" داده‌اند.
با وجود این‌که وی همچنان در صدر فهرست محبوب‌ترین سیاستمداران قرار دارد، پس از بحران مالی محبوبیت او تا حدودی کم شد.
همچنین در بین مردم شایعاتی در مورد همجنس‌گرائی گریباسکایته وجود دارد. همچنین شایع است که او زمانی که در روسیه تحصیل می‌کرده برای "کا‌گ‌ب" (اداره امنیت و اطلاعات اتحاد شوروی) کار می‌کرده است. اما او این ادعاها را تکذیب می‌کند.
گریباسکایته در مدتی که سمت کمیساریای بودجه اتحادیه اروپا را بر عهده داشت، مشهور بود به فردی که رک و بی‌پروا نظر خود را بیان می‌کند. اما او در حال‌حاضر بایستی بیشتر مراقب کلام و میزان محبوبیت خود باشد، چرا که در سال ۲۰۱۴ دوره بعدی انتخابات ریاست‌جمهوری در لیتوانی برگزار خواهد شد.