استقبال مقامات ارشد دولت روحانی از برکناری بولتون
۱۳۹۸ شهریور ۲۰, چهارشنبه
محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی برکناری مشاور امنیت ملی کاخ سفید را نشانه "شکست کامل" سیاست‌های "یک جانبه‌گرایانه، جنگ‌طلبانه، مداخله‌جویانه و بی‌ثبات کننده" او در دوران همکاری‌اش با دولت دونالد ترامپ عنوان کرد.
رئیس جمهوری ایالات متحده سه‌شنبه دهم سپتامبر (۱۹ شهریور) در یک پیام توئیتری نوشت که او و دیگر اعضای دولت‌اش با بسیاری از پیشنهادهای جان بولتون موافق نبوده‌اند و به همین دلیل شب قبل از مشاور امنیت ملی خود خواسته کناره‌گیری کند.
واعظی در یادداشتی که در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد با بیان این که شکست سیاست‌های تندروانه بولتون باعث "اخراجش از کاخ سفید شد" نوشت: «او دشمن دیپلماسی و طرفدار جنگ و یکجانبه‌گرایی بود، حال آنکه جامعه جهانی دست کم در همین دوره به واشنگتن نشان داد که از جنگ بیزار و با دیپلماسی همراه است.»
رئیس دفتر رئیس دولت دوازدهم افزود: «حالا مردی که تهدید به جنگ می‌کرد و وعده می‌داد که ایران تا چند ماه دیگر فرو خواهد ریخت، در گوشه انزوا ناظر سیاست‌های ورشکسته خویش است.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
پیش‌بینی جان بولتون در مورد نزدیک بودن فروپاشی جمهوری اسلامی موضوعی است که سخنگوی دولت، علی ربیعی نیز به آن پرداخته و با اشاره به برکناری بولتون نوشته "ما هنوز ایستاه‌ایم و او رفته است".
ربیعی در پیامی نوشته است: «همانطور که همه ایران‌ستیزان، یکا یک صحنه را ترک کردند، با اخراج بزرگترین حامی جنگ و تروریسم اقتصادی، کاخ سفید با مانع کمتری برای درک واقعیت‌های ایران روبه رو خواهد بود.»
حذف بولتون "فراتر از یک حادثه"
حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی نیز معتقد است به حاشیه رفتن و سپس حذف جان بولتون یک حادثه نیست بلکه نشانه‌ای قاطع از "شکست راهبرد فشار حداکثری آمریکا در مواجهه با مقاومت سازنده حداکثری جمهوری اسلامی ایران است".
او سه‌شنبه شب در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی توئیتر نوشت: «شک نکنید که ما توان مدیریت رفتار ایالات متحده آمریکا نسبت به ایران را داریم و هرگز عقب نخواهیم نشست. حصر ایران شکسته خواهد شد.»
علی صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم روز سه‌شنبه را روزی ناخوشایند برای "تیم بی" خوانده و پیش‌بینی کرده که روزهای تلخ‌تری در انتظار "ایران‌ستیزان" خواهد بود.
"تیم بی" تعبیری است که وزیر خارجه، محمد جواد ظریف برای بولتون، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، بن سلمان، ولیعهد عربستان و بن زائد، ولیعهد ابوظبی به کار می‌برد و آنها را به جنگ‌طلبی و ناامن کردن جهان متهم می‌کند.
فریب ترامپ برای خروج از برجام؟
ظریف ماه گذشته ادعا کرد که جان بولتون و نتانیاهو در سال ۲۰۰۵ نیز با اصرار بر به صفر رساندن عنی‌سازی اورانیوم در ایران، توافق هسته‌ای میان سه کشور اروپایی و جمهوری اسلامی را بین بردند.
او در یک پیام توئیتری درباره نقش این دو نفر در خروج آمریکا از توافق هسته‌ای نوشته بود: «اکنون آنها با همین توهم، دونالد ترامپ را برای از بین بردن برجام فریب داده‌اند. تیم "بی" درس نگرفته است. ولی دنیا باید درس بگیرد.»
به گزارش خبرگزاری ایسنا، ظریف که در میان مقامات ارشد ایران بیشتری موضع‌گیری علیه جان بولتون را داشته از اظهار نظر درباره کنار گذاشتن او خودداری کرده و در پاسخ یک خبرنگار آمریکایی درباره این موضوع گفته است: « ما درباره امور داخلی ایالات متحده اظهارنظری نمی‌کنیم.»
خبرگزاری دولتی ایرنا در گزارشی برکناری جان بولتون را نشانه "فروپاشی تیم بی" ارزیابی کرده و به نقل از استفانی گریشام، مدیر رسانه‌ای کاخ سفید تصریح کرد که میان او و دونالد ترامپ "اختلاف‌نظرهای گسترده‌ای در موضوعات سیاست‌گذاری" وجود داشته است.
تاکید بسیاری از مقامات ارشد جمهوری اسلامی، به خصوص محمد جواد ظریف بر نقش جان بولتون در سیاست"فشار حداکثری" دولت ترامپ بر ایران، که بسیاری از رسانه‌های خارجی از جمله نیویورک تایمز نیز تکرار کرده‌اند، این احتمال را به میان آورده که با رفتن او مواضع واشنگتن نسبت به تهران تعدیل یابد.
خوش‌بینی به تغییر رفتار آمریکا
به گزارش ایرنا، رئیس دفتر حسن روحانی در حاشیه نشست روز چهارشنبه، بیستم شهریور هیئت دولت به طور تلویحی این گمانه‌زنی که کنار گذاشتن بولتون ممکن است زمینه‌سازی برای مذاکره با ایران باشد را تائید کرده و می‌گوید "به نظر می‌رسد دنیا هم از رفتن ایشان استقبال کرده" زیرا روز گذشته قیمت نفت کاهش یافت.
محمود واعظی درباره این گمانه‌زنی گفت: «دولت جدید آمریکا فکر می‌کرد می‌تواند همه چیز را به عقب برگرداند و با یک سیاست جنگ‌طلبانه و رادیکال به اهدافش برسد و به همین جهت بولتون را به عنوان دبیر شورای امنیت ملی انتخاب کرده بود. اما بعد از یک دوره نه چندان طولانی مجبور به اخراج او شد و این نشان می‌دهد که حتی دولت تندرو آمریکا هم به این نتیجه رسیده که دوران جنگ‌طلبی و رویکردهای تهدید به سر آمده و اگر قرار است با دنیا تعامل کند راهش منطق است.»
برخلاف خوش‌بینی‌ها، محسن جلیلوند، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌المللی معتقد است ساختار ایالات متحده "سیستم محور" است و بر همین اساس او گمان نمی‌کند که رفتن جان بولتون "تاثیر عمده‌ای" بر روابط ایران و آمریکا بگذارد.
جلیلوند با اشاره به مشخص نبودن جانشین بولتون به سایت خبری "فرارو" گفت: «شاید شخصی که بیاید راهکار‌های متفاوتی با جان بولتون داشته باشد، ولی در اصل سیاست‌های آمریکا تغییر ایجاد نخواهد شد.»
دونالد ترامپ فعلا چارلی کوپرمن، معاون بولتون را به عنوان جانشین موقت او معرفی کرده و گفته تا هفته آینده مشاور امنیت ملی جدید کاخ سفید را معرفی خواهد کرد.
در این میان عده‌ای بر این باورند که با برکناری بولتون احتمال دیدار دونالد ترامپ با همتای ایرانی خود در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل که دو هفته دیگر برگزار می‌شود افزایش یافته است.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا احتمال ملاقات ترامپ و روحانی را منتفی ندانسته و رئیس جمهوری ایالات متحده نیز گفته که با چنین دیداری "مشکلی" ندارد.
رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای بارها هر گونه مذاکره با آمریکا را رد کرده و گفت‌وگوی مستقیم با دولت ترامپ را "سم مضاعف" خوانده است. جلیلوند می‌گوید گمان نمی‌کند چنین اتفاقی رخ دهد مگر اینکه خامنه‌ای مجوز آن را صادر کند.
«ادامه سیاست‌های آمریکا با بولتون و بدون بولتون»
به رغم خوش‌بینی برخی مقامات دولتی ایران در مورد شکست سیاست "فشار حداکثری" واشنگتن علیه تهران، پمپئو روز سه‌شنبه در یک نشست خبری تاکید کرد که کنار گذاشتن بولتون به معنای تغییر سیاست‌های دولت ترامپ نیست.
بنابر گزارش‌ها وزیر خزانه‌داری آمریکا، استیون منوچین نیز در این نشست تصریح کرد که دونالد ترامپ و همکاران ارشدش در مورد ادامه سیاست فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی "همسویی کامل" دارند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
جلیلوند در تائید این سخنان به فرارو گفته است: «اینکه بگوییم آمریکا با برکناری بولتون آمریکا خواسته نرمش نشان دهد درست نیست. آمریکایی‌ها قائل به فشار حداکثری هستند و حتما آن را حفظ می‌کنند.»
او اعتقاد دارد که "چه بولتون باشد چه نباشد" ایالات متحده جمهوری اسلامی را تهدیدکننده منافع منطقه‌ای خود می‌داند و بودن و یا نبودن او در سیاست آمریکا تغییری ایجاد نمی‌کند.