از بیاعتنایی به «مطالبات رهبری» تا اتهام «شیعه صهیونیستی»
۱۳۸۹ مهر ۲, جمعهوزیر اطلاعات، حیدر مصلحی، پنجشنبه اول مهرماه در شهر قم ادعا کرد «امروزه بسیاری از نخبگان حوزوی، مورد هدف سرویسهای غربی قرار گرفتهاند.» او نسبت به شکل گیری جریانی که آن را "صهیونیسم شیعی" خوانده هشدار داد و گفت: «امروزه در حوزه دینی تهاجماتی بسیار گسترده آغاز شده و همین برنامه در صدر برنامههای دشمنان است.»
حضور دشمن در "نشریههای خودی و ارزشی"
وزیر اطلاعات با متهم کردن روحانیان حوزهی علمیهی قم به آسیبپذیری گفت: «به محض این که یکی از نخبگان حوزوی ما به خارج از کشور میرود، به بهانه شیعه شناسی به او رجوع میکنند و افکار خود را به وی القاء میکنند.» مصلحی از تشکیل گروههای مختلفی سخن میگوید که به گفتهی او ظاهرا شیعیان معتقدند اما در عمل «به صورت علمی به مقابله با حوزههای علمیه و اندیشمندان ما میآیند.» او با انتقاد از فعالیت برخی تشکلهای مذهبی افزود: «با کمال تأسف بسیاری فکر میکنند که یک شبکه شیعی به راه افتاده است، حال آن که همان شبکه اهداف تفکر جدید صهیونیستها مبنی بر صهیونیسم شیعی را دنبال می کند.»
حیدر مصلی، در مراسم رونمایی از نرمافزار روحانیان کشته شده در جنگ ایران و عراق، که در سالن همایشهای دفتر تبلیغات اسلامی قم برگزار میشد، اظهار داشت: «امروز بزرگترین آسیب حوزههای علمیه، تبدیل شدن توجهاتش از مسائل اساسی به مشکلاتی است که دشمنان تعریف کردهاند.» مصلحی با اشاره به این که "بیشترین سرمایه گذاری دشمن در عرصه دین و فرهنگ تجلی کرده"، ابراز تاسف کرد که: «حتی در برخی از نشریات خودی و ارزشی نیز این موضوع از سوی دشمن دنبال میشود.»
آیتالله خامنهای خواستار "تحول در حوزه"
سخنان وزیر اطلاعات، که برخی منابع خبری داخلی آن را "غیرمترقبه" و "بیسابقه" توصیف کردهاند، ظاهرا در ادامهی تلاشهایی ابراز شده که هدف آن "ایجاد تحول" در ساختار و اداره حوزههای علمیه ارزیابی میشود. آیتالله علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی چندی پیش این تحول را "اجتنابناپذیر" خوانده و خواستار "مدیریت صحیح" حوزهها شده بود.
وزیر اطلاعات، که از نزدیکان و معتمدان خامنهای محسوب میشود، روز گذشته از "اندیشمندان حوزه" خواست به تحولی که مورد نظر رهبر جمهوری اسلامی است توجه بیشتری کنند. شورای مدیریت حوزه علمیه قم، که ریاست آن را آیتالله خامنهای منصوب میکند، از یکسال پیش طرحی را برای ایجاد تغییر در سیستم آموزشی و ادارهی حوزه ارائه کرد که اختلافها و تنشهای فراوانی به بار آورد. ظاهرا این طرح به دلیل مخالفت شدید برخی از مراجع تقلید سرشناس، فعلا کنار گذاشته شده است.
عقب نشینی نماینده رهبری
سایت خبری جرس در گزارشی که دوم مهرماه، منتشر شد نوشت: «این طرح با ظاهر خوب و مطلوبی که داشت، به این شکل مطرح بود که اساتید حوزه هر کدام شاگردان خود را حاضر و غایب نموده و سپس با دادن امتیاز و نمرههایی به شاگردان برتر، آنها را مشمول مزایای دیگر حاکمیت نمایند.» این گزارش میافزاید:«وابستگی حوزهها به دولت و حکومت، در طول سالهای گذشته، به طور غیر علنی و غیر رسمی، عملی شده بود»، اما با اجرای طرح یاد شده، حوزهی علمیه به طور کامل وابسته به حکومت میشود.
به نوشتهی سایت جرس، مرتضی مقتدایی که از سوی آیتالله خامنهای ریاست شورای مدیرت حوزههای علمیه را بر عهده دارد، ۲۷ شهریور خطاب به جمعی از طلاب گفته است اجرای طرح ارائه شده به علت مخالف مراجع منتفی شده است. او در مراسم رسمی آغاز سال تحصیلی جدید نیز، به طور تلویحی کنار گذاشتن طرح شورای مدیریت را تایید و از ضرورت استقلال حوزههای علمیه سخن گفت.
بیاعتنایی به "مطالبات رهبری"
به گزارش خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، آیتالله خامنهای آذر ماه ۸۶ با تأکید بر لزوم تحول در شیوههای آموزشی، پژوهشی و متون درسی حوزههای علمیه گفته بود: «همه این امور برای تحول لازم است، اما باید به گونهای مدیریت شوند که تحول در جهت صحیح باشد.» او در دیدار با شماری از استادان حوزههای علمیه اعلام کرده بود که برای پیشبرد این تحول، اصلاحاتی در مدیریت حوزهها اعمال شده است.
یک سال پس از این سخنان، موسی میرمدرس مسئول "دفتر پیگیری مطالبات و فرامین" آیتالله خامنهای گفته است: «همه نسبت به سخنان رهبری درباره تحول در حوزه کوتاهی کردهایم.» به گزارش خبرگزاری رسا، میرمدرس آذر ماه ۸۷ از برنامهای زیر عنوان "همایش بزرگ تحول و بالندگی در حوزه علمیه" خبر داد، که از سوی رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه تنظیم شده بود. او گفت که با این طرح موافقت نشد.
نیروهای امنیتی در حوزه علمیه؟
مسئول دفتر پیگیری مطالبات رهبر جمهوری اسلامی، بدون اشاره به دلایل مخالفت با برگزاری همایش، به وجود دیدگاههای متفاوت در مورد طرح تحول حوزه اعتراف میکند. سایت خبری جرس با اشاره به مخالفت و مقاومت شماری از مراجع تقلید در برابر تغییرات مورد نظر حکومت، طراحان این تغییرات را "عوامل امنیتی ذی نفوذ در شورای مدیریت و معاونتهای آن" معرفی میکند.
برخی از ناظران، سخنان اخیر وزیر اطلاعات در مورد نفوذ سازمانهای جاسوسی غربی در حوزه را، با این مخالفتها بیارتباط نمیدانند. آیتالله منتظری چهارم اسفند ۱۳۷۱ در نامهای خطاب به آیتالله گلپایگانی ابراز نگرانی کرده بود که «سیاستبازی و قدرتزدگی در حوزه علمیه قم بهشدت رو به گسترش است.» او حدود هجده سال پیش، با ابراز تاسف از حکومتی شدن حوزه نوشت: «متاسفانه مشاهده میشود كه مسیر حوزه علمیه قم به سمتی است كه در آینده چیزی شبیه حوزههای دولتی اهل سنت خواهد شد.»
BK/JT