از انستیتو گوته تا موسسه‌ی آموزش زبان آلمانی در تهران
۱۳۹۰ شهریور ۳۰, چهارشنبه
پیش از آن‌که انستیتو گوته در سال ۱۹۵۱ میلادی آغاز به کار کند، آکادمی آلمان (DA) عهده‌دار ترویج زبان و ادبیات آلمانی در این کشور بود. فعالیت‌های انستیتو گوته در اوایل دهه‌ی ۱۹۵۰ میلادی تنها به آموزش و تربیت معلمان غیرآلمانی زبان آلمانی محدود می‌شد. در سال ۱۹۵۳ میلادی اما اولین دوره‌های آموزشی زبان آلمانی توسط این نهاد فرهنگی و با هدف بسط و گسترش زبان و فرهنگ آلمان به راه افتاد.
تاسیس انستیتو گوته در ایران
هم‌زمان با افزایش فعالیت‌های انستیتو گوته در خارج از آلمان در بین سال‌های ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۰ میلادی، ایران نیز در میان کشورهایی قرار گرفت، که مورد توجه مسئولان وقت این موسسه بود. و بدین ترتیب در سال ۱۹۵۸ میلادی (۱۳۳۷ خورشیدی) فعالیت انستیتو گوته در ایران به طور رسمی آغاز شد.
انستیتو گوته امروزه با بیش از ۶۰ سال سابقه در زمینه‌ی آموزش زبان و ادبیات آلمانی، در ۹۲ کشور جهان (۱۳۶ شهر) شعبه دارد. در ۱۳ شعبه‌ی این موسسه در آلمان نیز امکان یادگیری زبان آلمانی برای علاقه‌مندان خارجی وجود دارد.
فعالیت انستیتو گوته در ایران همانند بسیاری از مراکز فرهنگی دیگر در زمینه‌ی زبان آلمانی تحت تاثیر اوضاع سیاسی روز قرار گرفت. در سال ۱۹۸۷ میلادی (۱۳۶۶ خورشیدی) و به دنبال اظهارات رودی کارل، طنزپرداز هلندی، در یکی از برنامه‌های سرگرم‌کننده‌ی تلویزیون آلمان که به "توهین به رهبر وقت جمهوری اسلامی، آیت‌الله خمینی" تعبیر شد، در اولین واکنش دولت ایران فعالیت‌های انستیتو گوته ممنوع اعلام شد.
انستیتو گوته در آن زمان و بعد از نزدیک به ۳۰ سال فعالیت در ایران، تعداد زبان‌آموزان موسسه را به ۱۲۰۰ نفر رسانده بود که توسط ۲۵ معلم و در قالب ۵۴ کلاس آموزشی به فراگیری زبان آلمانی مشغول بودند.
آموزش زبان آلمانی در کنار برنامه‌های فرهنگی
از آن‌جا که بخشی از فعالیت‌های انستیتو گوته به موضوعات فرهنگی و برگزاری مراسم هنری اختصاص دارد، در سال‌های پیش از انقلاب نیز این موسسه به مکانی برای گردهم‌آیی‌های شاعران و نویسندگان ایرانی بدل شده بود؛ چنانچه انجمن نویسندگان ایران مراسم شب‌های شعری با حضور روشنفکران و اندیشمندان در این موسسه فرهنگی برگزار می‌کرده است.
با توقف فعالیت‌های انستیتو گوته در سال ۱۹۸۷ میلادی، یکی از امکان‌های اصلی یادگیری زبان آلمانی در ایران از بین رفت. پیش از این تاریخ و هم‌زمان با تغییر حکومت در ایران در سال ۱۹۷۹میلادی، مدرسه‌ی آلمانی‌ها که تاسیس‌اش به سال ۱۹۰۵ میلادی می‌رسید نیز اجازه‌ی ادامه فعالیت نیافت. این امر همچنین در مورد مدرسه‌ی آلمانی-ایرانی‌ها و هنرستان صنعتی ایران و آلمان مصداق یافت که به ترتیب در سال‌های ۱۹۷۹ میلادی و اوایل دهه‌ی ۱۹۸۰ میلادی از ادامه‌ی فعالیت به دلایل عمدتا سیاسی بازماندند.
با بسته‌شدن موسسه‌های یاد شده هر روزه از امکان یادگیری زبان آلمانی در ایران کاسته می‌شد. حضور محمد خاتمی، رئیس‌جمهور سابق ایران، در ماه ژوئیه سال ۲۰۰۰ میلادی در آلمان و دیدار وی با رئیس جمهور وقت آلمان، زمینه را برای بازگشایی مجدد شعبه‌ای از انستیتو گوته در ایران تا حد زیادی فراهم کرد.
موسسه‌ی آموزش زبان آلمانی وابسته به سفارت آلمان
اما پیش از آن‌که وعده‌های دو رئیس جهور عملی شود که نشد، موسسه‌ی دیگری با حمایت سفارت آلمان در تهران به یکی از مهم‌ترین موسسات آموزش زبان آلمانی در تهران و سپس در ایران تبدیل شده بود.
موسسه‌ی آموزش زبان آلمانی وابسته به سفارت آلمان در تهران (DSIT)، فعالیت خود را در سال ۱۹۹۵ میلادی (۱۳۷۴ خورشیدی) آغاز کرد و در همان سال‌های شروع از سایر موسسات مطرح در آن زمان پیشی گرفت. روش تدریس در این موسسه و تمامی کتاب‌ها و وسائل آموزشی آن منطبق بر الگوی ارائه شده از سوی انستیتو گوته است.
این هماهنگی تا حدی است که تاریخ امتحانات سراسری در این موسسه نیز با سایر شعبه‌های انستیتو گوته درسراسر جهان، یکسان تعیین می‌شود. این شرایط این موسسه را به یکی از معتبرترین موسسه‌های آموزش زبان آلمانی در ایران تبدیل کرده است.
مقاطع آموزش زبان آلمانی در انستیتو گوته
در گذشته آموزش زبان آلمانی در انستیتو گوته و همچنین موسسه آموزش زبان آلمانی در تهران در سه بخش ابتدایی (G)، متوسطه (M) و پیشرفته (O) تقسیم می‌شد. سطح زبان بر پایه‌ی چارچوب یکسان ارائه شده در اروپا چند سالی است که جایگزین این تقسیم‌بندی رایج شده است.
در تقسیم‌بندی جدید دوره‌های آموزشی را به سه دوره‌ی اصلی (A)، (B) و (C) تقسیم می‌کنند که هریک از آن‌ها خود در دو دوره‌ی ۱و ۲ خلاصه می‌شود. به طور نمونه در بخش ابتدایی دوره‌های (A1) و (A2) تدریس می‌شود.
موسسه‌ی آموزش زبان آلمانی در تهران در ابتکاری که الگوی سایر موسسات آموزش زبان آلمانی در ایران شده است، این دوره‌ها را به تعداد بیشتری تقسیم و مفاد درسی را بر اساس حجم هر یک از این دوره‌ها مجدد تعریف کرده است. مدارک این موسسه با تایید سفارت آلمان، مورد قبول در دانشگاه‌های آلمان نیز است.
کاوه بهرامی
تحریریه: شهرام احدی