اثر بی‌بدیل جیمز جویس به فارسی؛ انتشار ترجمه جلد دوم یولسیز
۱۳۹۹ آبان ۱۳, سه‌شنبه
در وبسایت نشر «نوگام» ضمن راهنمایی خرید جلد دوم رمان یولسیز جیمز جویس به فارسی که ترجمه آن را اکرم پدرام‌نیا انجام داده، توضیح نسبتا جامعی در باره این اثر بی‌بدیل آمده است.
ناشر ابتدا چکیده داستان را در یک جمله می‌نویسد: یک روز (۱۶ ژوئن ۱۹۰۴) از زندگی مردی سی‌و‌هشت ساله، کارگر آگهی‌های روزنامه‌ها، یهودی تغییرمذهب‌داده، و زن بی‌وفا و درمانده‌اش، جوانی بیست و دوساله و افسرده، رهایی‌یافته از مذهب کاتولیک که دلش می‌خواهد او را نویسنده‌ای برجسته و سرشناس بدانند، گرچه جز مشتی مطالب عجیب چیزی ننوشته است.
نشر «نوگام» در ادامه به ویژگی‌هایی می‌پردازد که یولسیز را به یکی از بی‌بدیل‌ترین رمان‌های جهان تبدیل کرده است: شخصیت‌پردازی منحصربه‌فرد، بازی‌های زبانی، شیوه نگارش نو و ویژه، تکنیک جریان سیال ذهن و تک‌گویی درونی، تغییر مداوم زمان و مکان.
در ادامه این معرفی تاکید می‌شود که رمان یولسیز دارای ارجاع‌های بی‌شمار و اشاره‌های پنهان و عبارت‌ها و جمله‌های بغرنج است.
به همین دلیل ترجمه فارسی پر است از توضیحات و پانوشت‌هایی که بتواند خواننده را با منظور خالق اثر آشنا کند.
جیمز جویس خود در این باره می‌گوید: «آنقدر معما و راز در آن نهاده‌ام که استادان ناچار باشند قرن‌ها در مورد منظورم بحث کنند، و این تنها راه تامین جاودانگی است».
او علاوه بر این معتقد است که اگر روزی ناگهان شهر دوبلین به‌کلی ویران شود، می‌توان آن را به طور کامل از روی این کتاب بازسازی کرد.
نخستین ترجمه کامل فارسی
یولسیز به زبان‌های گوناگون ترجمه و بارها تجدید چاپ شده اما این نخستین بار است که داستان کامل به فارسی ترجمه می‌شود.
پیش‌تر بخش‌هایی از آن به فارسی برگردانده شده اما به صورت رمان کامل به چاپ نرسیده است.
جای تعجب هم نیست، زیرا در این کتاب موضوعاتی مطرح می‌شود که تابو به‌شمار می‌روند و بازگویی آنها برای حکومت ایران و بخش‌هایی از جامعه قابل پذیرش نیست.
جیمز جویس این اثر را در سال ۱۹۲۲ در پاریس منتشر کرد، زیرا زادگاهش ایرلند در آن زمان پذیرای بی‌پرده سخن‌گفتن در باره این موضوعات نبود.
اکرم پدرام‌نیا در مقاله‌ای که در وبسایت انجمن قلم بریتانیا منتشر شده می‌نویسد، در یولسیز موضوعاتی بیان شده است که در ایران سانسور می‌شوند: «سکس، سیاست، دین، مصرف نوشیدنی الکلی، روابط زن و مرد و حضور اقلیت‌های جنسی».
البته امروز به گفته شاهدان عینی سانسور در ایران دیگر مانع دسترسی مردم به آنچه که می‌پسندند نمی‌شود و در تهران و قم حتی می‌توان به فیلم‌هایی دست یافت که در غرب ممنوع هستند.
به گفته پدرام نیا، فروشندگان کتاب در ایران، «در بازار زیرزمینی» به بازنشر و توزیع یولسیز هم می‌پردازند. او همچنین نوشته است که «ارتش سایبری ایران» او را زیر فشار گذاشته است و تلاش می‌کند، مانع انتشار آنلاین این اثر شوند.
نسخه‌های دیگر
به‌دلیل حجم بالای پانوشت‌ها و تفسیرها، قرار است مابقی داستان در چهار جلد دیگر منتشر شود.
به گفته ناشر، کتاب ابتدا به صورت کاغذی منتشر می‌شود و شش تا نه ماه بعد، پیش از انتشار جلد بعدی، نسخه رایگان الکترونیکی آن در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.
ویراستاری جلد دوم یولسیز بر عهده علیرضا سیف‌الدینی بوده است و ویرایش فنی و نمونه‌خوانی این نسخه را سمیه شیخ‌زاده انجام داده است.
انتشار یولسیز به فارسی، در چهارچوب یک پروژه تلفیقی ترجمه و پژوهش یولسیز با حمایت بنیاد ادبیات ایرلند میسر شده است.
اکرم پدرام‌نیا منتخب بورسیه‌ی تحقیقاتی سال ۲۰۱۹ بنیاد جیمز جویس در زوریخ (سوئیس) است.
او تاکنون سه رمان نوشته و چند اثر ادبی و سیاسی-اجتماعی را از انگلیسی به فارسی برگردانده است.