آیا حفاظت از محیط زیست مقرون به صرفه است؟
۱۳۸۷ خرداد ۱۰, جمعه
« ارزش تنوع گونه‌ای از دید اقتصادی چیست؟ زیان اقتصادی‌ای که به دلیل نابودی تنوع گونه‌ای گریبان‌گیر بشر می‌شود چه‌قدر است؟ چه تدابیر مالی وجود دارد که ما را به نقطه‌ای برساند که در آن سود اقتصادی که از رهگذر حفاظت از محیط زیست نصیب مان می‌شود، با سود استفاده از این منابع همخوانی داشته باشد؟» این پرسش‌ها را زیگمار گابریل، وزیر محیط زیست آلمان در مراحل اولیه تدارک نهمین کنفرانس سازمان ملل برای حفاظت از محیط زیست، برای انجام تحقیقاتی در زمینه‌ی هزینه‌های ناشی از تخریب محیط زیست مطرح کرده بود. در نتایج تحقیقاتی که روز پنجشنبه، (۲۹ ماه مه) در کنفرانس بن ارائه شدند، می‌توان پاسخ این پرسش‌ها را یافت.
نتایج این تحقیقات را که توسط زیست‌شناس بریتانیایی، سر نیکلاس استرن انجام شده، شاید بتوان در چند جمله خلاصه کرد: مبارزه با گرم شدن زمین گران تمام می‌شود، اما اگر دست روی دست بگذاریم و تنها نظاره‌گر باشیم هزینه‌ای که خواهیم پرداخت، به مراتب بیشتر است.
به گفته‌ی یکی از کارشناسان بازارهای جهانی که برای "دویچه بانک" در هند فعالیت می‌کند، تنها زیان مالی از دست‌‌رفت مناطق جنگلی، برابر با ۶ درصد از تولید ناخالص جهانی است، یعنی مبلغی معادل دو بیلیون یورو. بار اصلی در این میان بر دوش کشورهای فقیر است؛ برای مثال در ۴۰ سال دیگر امکان صید تجاری ماهی وجود نخواهد اشت. نبود این امکان یعنی کاهش ۱۰۰ میلیون دلار درآمد ناشی از صید ماهی، حذف ۲۷ میلیون فرصت شغلی در بخش شیلات و فقدان مهمترین منابع پروتئین حیوانی برای یک میلیارد انسان در کشورهای در حال توسعه. این کارشناس معتقد است نگه‌داشت تنوع زیستی راهی است برای مبارزه با فقر.
سودبرندگان هم برای حفاظت از محیط زیست به فکر افتاده‌اند
یکی از دست‌آوردهای نهمین کنفرانس سازمان ملل در زمینه‌ی حفاظت از محیط زیست، امضاء طرح نگه‌داشت تنوع زیستی توسط ۳۴ شرکت مشهور، همچون شرکت Faber-Castell، بزرگترین تولیدکننده‌ی نوشت‌افزار در سراسر جهان بود.
Faber-Castell چوب مورد نیاز برای تولید نوشت‌افزار خود را از جنگل‌های برزیل به‌دست می‌آورد. یکی از مسئولان این شرکت در مصاحبه با هنریک بوم از دویچه وله، درباره‌ی اقداماتی که Faber-Castell برای حفاظت از تنوع گونه‌ای از یک‌سو و تضمین فعالیت‌های تجاری خود از سوی دیگر، انجام داده است می‌گوید: « در جنگل‌های برزیل مورچه‌هایی زندگی می‌کنند که برای چوب درختان مضرند. اما از طرف دیگر ما پرندگان بسیاری داریم که مورچه شکار می‌کنند. با ورود این پرندگان به منطقه، دیگر به محصولات شیمیایی برای مبارزه با مورچه‌ها نیازی نیست. این نوع مبارزه دو پی‌آمد مثبت دارد: کاهش هزینه‌های شرکت که می‌بایست صرف خرید محصولات شیمیایی شود، و جلوگیری از تآثیرات منفی این مواد بر روی منابع طبیعی.»
به این ترتیب می‌توان گفت تنوع زیستی نه تنها تضمینی است برای ادامه‌ی زندگی بر روی کره‌ی زمین، بلکه ضمانتی است برای ادامه‌ی تجارت. با اجرای چنین طرح‌هایی می‌توان امیدوار بود که سودبرندگان اصلی از تخریب محیط زیست هم، حتی برای تضمین سود خود در آینده هم که شده، در راه حفاظت از تنوع زیستی گام بردارند.