آرامش ابدى در آغوش سرزمین مادرى

بسیارى از مسلمانانى که سالهاى طولانى از عمرشان را در آلمان سپرى کرده‌اند، آرزویى مشترک دارند، آرزویى که شاید هرگز برآورده نشود. اشتیاق و حسرتى که با مرگ عجین است و چیزى نیست جز این‌که در آغوش سرزمین مادرى‌شان به خاک سپرده شوند.

مزین بالچوک که در موسسه‌ی برگزارى مراسم خاکسپارى "غربت" کار مى‌کند، مسئول پاسخگویى به سوالات دینى است. او مى‌گوید انگار که با مرگ، داستان "هم‌پیوندى فرهنگى" هم در آلمان به آخر مى‌رسد.

بالچوک ادامه مى‌دهد: «دل‌مشغولى آنها که مى‌خواهند عزیزانشان را این‌جا دفن کنند این است که در آلمان قبرستان مسلمان‌ها نیست. گذشته از آن‌که یک مسلمان با این باور بزرگ شده که جسد را نباید حتما درون تابوت دفن کرد. در حالی‌که در بسیارى از قبرستان‌هاى آلمان، تابوت اجبارى است.»

البته در حال حاضر در شصت قبرستان در سراسر آلمان، قبرهایى براى مسلمانان در نظر گرفته شده است. با این حال در همه این قبرستان‌ها نمى‌شود مردگان را بر اساس مراسم اسلامى‌ با کفن به خاک سپرد. استفاده از تابوت اجبارى است.

بسیارى از مسلمانان مهاجر تنها زمانى حاضر مى‌شوند مردگان خود را در قبرستان‌هاى آلمان دفن کنند که چاره دیگرى نداشته باشند. علی‌خان یکی از این افراد است. وی، پیرمردى است که جمعه‌ها بعد از ظهر سرى به قبرستان شهر اِسِن (Essen) مى‌زند و بر مزار نوه‌اش قرآن مى‌خواند. علی‌خان که سى سال پیش از لبنان براى کار به آلمان آمده با آلمانى دست‌وپا شکسته مى‌گوید: «پدر و مادر نوه‌ام این‌جا هستند. اگر مى‌خواستم به لبنان ببرمش و آن‌جا دفنش کنم، کسى نبود که سرى به مزارش بزند و برایش قرآن بخواند.» گذشته از این‌که، على‌خان در هرحال قادر به پرداخت هزینه انتقال جسد نوه‌اش نبود. او و پسرش هر دو بى‌کارند و با کمک هزینه اندک دولتى که ماهیانه دریافت مى‌کنند زندگى‌شان را مى‌چرخانند. خرج مراسم خاکسپارى را هم دولت داده است.

محمد بالچوک، مدیر موسسه‌ی مراسم خاکسپارى "غربت" مى‌گوید: «هزینه کفن و دفن در قبرستان‌هاى آلمان نزدیک دو هزار یورو تمام مى‌شود. فرستادن جسد به یک کشور دیگر هم همین قدر خرج برمى‌دارد. به همین دلیل خیلى‌ها ترجیح مى‌دهند مردگان خود را به سرزمین مادرى‌شان برگردانند.»

بالچوک از ترک‌هاى آلمان است. اقلیتى که بنا به آمار موجود تا ۹۵ درصد از موارد، پیکر درگذشتگان‌شان را براى خاکسپارى به ترکیه برمى‌گرداند. اغلب این درگذشتگان از نسل اول مهاجرانى هستند که با این‌که چند دهه از عمر خود را در آلمان گذارنده و مى‌گذرانند، کمتر خود را جزو جامعه آلمان مى‌دانند.

بالچوک که در آلمان متولد و بزرگ شده می‌گوید، وقت آن رسیده که آلمان قبرستان مخصوص مسلمانان داشته باشد. سرزمین مادرى نسل سوم مهاجران مسلمان‌‌، آلمان است.