گفتگو با آيت الله محسني

دويچه ويله: آقاي محسني، قسمي که شما خبر داريد، امروز در افغانستان به نام دين، به نام اسلام و به نام دموکراسي حق مردم خورده مي شود، مردم بيگناه کشته مي شوند و هزاران جنايات ديگر صورت مي گيرد؛ نخست مي خواستم از شما بپرسم که اين همه با اسلام و دموکراسي چه ربط دارد؟

محسني: اين ها نه ربطي به دين اسلام دارد و نه ربطي به دموکراسي دارد. افراد براي قدرت مي جنگند ... و مردم مورد يورش واقع مي شوند ...

ديچه ويله: بيست، سي سال پيش مردم آروزو داشتند و دعا مي کردند که مجاهدين پيروز گردند و اشغال گران روس و دست نشاندگان داخلي شان را شکست بدهند. اما وقتي که مجاهدين پيروز شدند، مردم ديدند که آنان با ايشان چه کردند!

محسني: در آن زمان اسلام (فقط) چند در صد بود. اين خواهشات افراد بود که کار را به اين جا رساند. ناداني و جهل نتيجه ندارد...

دويچه ويله: سوال اين است که ازين تجارب چه مي توان آموخت و چه بايد کرد که اين تجارب تلخ دوباره تکرار نگردند و ديگر از دين سوء استفاده صورت نگيرد؟

محسني: يک بار آموختن افراد است که در هر مملکت افراد پست و افراد خوب هم است، ولي آنها در اقليت واقع مي شوند. آگاهي عمومي مي خواهد ... ملت هاي نادان به نام دين، به نام دموکراسي، به نام حقوق انسان، به نام عدالت اجتماعي و به نام آزادي تباه مي شوند ...

دويچه ويله: وظيفه علماي دين براي آگاهي دادن به مرد م چيست؟ مثلا ً بعضي هستند که مي گويند ما جهاد کرديم و به اين خاطر امروز قدرت بايد از ما باشد، زمين ازما باشد، پول از ما باشد. آيا جهاد براي خداست يا براي رسيدن به مقام قدرت؟

محسني: هرکسي جهاد کرده، براي وظيفه شرعي خود کرده است، يک ذره هم بر مردم حق ندارد. معناي جهاد اين است که انسان پيش خدا امتياز پيدا مي کند؛ اما در حقوق اجتماعي هيچ کس بر هيچ کس حق ندارد و حق افراد محفوظ است. دراسلام نه سردار سالاري است، نه زور سالاري و نه مجاهد سالاري است. بايد مصالح اولياي کشور و مصالح عمومي را معيار قرار بدهند. ..

دويچه ويله: آقاي محسني شما مي بينيد که واقعيت ها در افغانستان به شکل ديگر است. قسمي که شما گفتيد جهاد براي خداست، اما در افغانستان مردم از زن مرد و پير و جوان به نام دين کشته مي شوند؛ در چنين حالت وظيفه روشنفکران و علماي دين جهت آگاه کردن مردم چيست؟

محسني: آنان بايد به آگاهي مردم بپردازند. چيزي که براي بشر مهم است مسأله عقلي و فکري است، اعتماد به خدا و خودشان است و فريب نخوردن از ديگران است و از عناوين گوناگون. امروز در ديناي ما اسلام، دموکراسي، دين، معنويت، حقوق بشر، آزادي همه عناوين پوچ هستند و هيچ کس به آنها معتقد نيست. به قول داروين تنازع بقاست ... هيچ کس به غم هيچ کس نيست.

دويچه ويله: پس وقتي شرايط به اين شکل است، پس شما آينده را چگونه مي بينيد؟

محسني: آينده جهل و ناداني غير از شکست و پشيماني نيست. تا زماني که سطح فرهنگ عمومي بالا نرود و مردم حقوق انساني خود را نشناسند، هر روز چنين اتفاقاتي رخ مي دهد.

دويچه ويله: آقاي محسني، يک از شما جهان تشکر.