کودکان مهاجر نظام آموزشی آلمان را تغییر می دهند

در کنار غرفه ها و میزهای مواد درسی برای مضمون آلمانی به عنوان زبان دوم در نمایشگاه بزرگ آموزشی "دیداکتا" (Didacta) که امسال در شهر کولن برگزار می شود، جمع و جوش زیاد است. در این جا بسیاری از معلمین در جستجوی کتاب هایی هستند که برای آموزش کودکان مهاجر نیاز دارند.

گوندولین دمبوسکی یکی از این معلمین است. او مسئول آموزش شاگردان مکتب از صنف پنج تا صنف ده در شهر راتینگن در ایالات نوردراین ویستفالن است. او به دویچه وله می گوید که شاگردان اش 21 کودک هستند و میان ده تا شانزده سال دارند: "بعضی از آنها تجارب زیاد مکتب دارند، بعضی از آنها اصلاَ بی سواد هستند."

در حال حاضر شمار زیادی از معلمین در آلمان همین تصور را دارند. براساس تخمین های کنونی، در سال جاری حدود 300 هزار کودک مهاجر در کودکستان ها و مکاتب جمهوری آلمان فدرال راه می آیند.

دمبوسکی می گوید که برای معلمین در قدم اول مهم این است که همراه با زبان آلمانی، موضوعات کاملاً عملی را به این کودکان بیاموزند: "به طور مثال این که شاگردان باید فقط در مواقع تفریح به توالت بروند."

در مکتب آنها 40 شاگرد از مجموع 270 شاگرد خارجی اند. این امر وضعیت عادی درسی را زیر تاثیر قرار می دهد که در آن شاگردانی می آیند که در "صنف های ویژه خوش آمدید" به اندازه کافی زبان آلمانی را آموخته اند. قسمی که دمبوسکی می گوید، "بعضی از آنها در صنف هشتم می نشینند و با زبان انگلیسی هیچ آشنایی ندارند."

وضعیت دشوار برای معلمین

دنیلا نویهاوس نیز قصه مشابهی دارد. او که در یکی از لیسه ها در نزدیکی شهر کولن معلم است، می گوید: "کودکان از هم تفاوت دارند: یک کودک انگلیسی می داند، کودک دیگر آلمانی می داند، یکی هم اصلاً هیچ چیزی نمی داند."

میشایل هنیگ معلم ریاضی در حال حاضر در مکتبی در ایالت نیدرزاکسن در صنفی درس می دهد که تقریباً همه شاگردانش کودکان مهاجر هستند. در واقع آنها باید در کنار 15 ساعت زبان آلمانی، پنج ساعت در هفته ریاضی نیز بیاموزند. هنیگ می گوید: "اما این عملاً اصلاَ ممکن نیست". نخست او باید ببیند که شاگردان در چه سطح آموزشی قرار دارند. او می گوید که در 43 سال تجربه معملی او وضعیتی مشابه با وضعیت کنونی را تجربه نکرده است.

نمایشگاه آموزشی "دیداکتا": تردید نسبت به طرح های آموزشی

زیاد بودن شمار کودکان مهاجر بسیاری معلمین را در برابر چالش های بزرگی قرار می دهد. به این دلیل موضوع اساسی در نمایشگاه امسال آموزشی "دیداکتا" نیز همین شمار بزرگ کودکان مهاجر است. تا روز شنبه، حدود 100 هزار بیننده از این نمایشگاه بزرگ آموزشی دیدن می کنند.

وایسیلوس فاتناکیس، رئیس انجمن "دیداکتا" خواهان طرح های جدید آموزشی است. او در گفتگو با دویچه وله در این باره گفت: "نباید تنها بر آموزش زبان تکیه کنیم"، بلکه این نیز مهم است که اتکا به نفس کودکان تقویت شود، مثلاً نسبت به زبان و فرهنگ خود آنها.

فاتناکیس می افزاید، در این ارتباط فن آوری های جدید نیز نقش تعیین کننده دارند، زیرا بسیاری از مهاجرین تیلفون های هوشمند دارند: "پیام این نمایشگاه این است که طرح های آموزشی مان را مورد تجدید نظر قرار داده و آنها را بازهم رشد دهیم."

نوربرت هوکه از اتحادیه امور تربیت و علم انتظار دارد که مهاجرین نظام آموزشی آلمانی را به صورت دایمی تغییر می دهند. او نیز مانند فاتناکیس رئیس انجمن "دیداکتا" تاکید می کند: "برنامه های آموزشی ما باید مورد بررسی و غور قرار گیرند."

اتحادیه امور تربیت و علم قبل از همه خواهان این است که در کنار معلمین باید دیگر امدادگران به مکاتب بیایند و مشترکاً در راستای ادغام کودکان و نوجوانان فعالیت کنند. نوربرت هوکه می افزاید: "این تنها کافی نیست که بگوییم ما به 25 هزار معلم جدید نیاز داریم."

راه های ساده سرگرم کننده برای آموزش آلمانی

ناشران کتاب های مکتب در این میان نشر کتاب های شان را با نیازهای کودکان مهاجر انطباق داده اند و مواد درسی زیادی را نشر کرده اند.

کلواس هولوخ از شرکت نشراتی معروف کتاب های درسی "کورنلسن" در این باره توضیح می دهد: "ما در این راستا فعالیت می کنیم تا [با نشر کتاب های درسی مساعد با نیازها] معلمین را به خوبی آماده کنیم."

او می افزاید که بسیاری تا هنور تجاربی در زمینه صنوف درسی ویژه خوش آمدید برای مهاجرین کودک نداشته اند. در مورد نشر مواد درسی حالا فعالیت های گسترده به میان آمده است: "در بیشتر موارد، آموزش در کتاب های درسی به صورت سرگرم کننده طرح ریزی می شوند."