پایان بی نتیجه مذاکرات سه روزه اتومی ایران

برای مدت طولانی چنین به نظر می رسید که بعد از سال ها بن بست، رسیدن به توافقی بر سر برنامه مورد مناقشه هسته یی ایران قریب الوقوع است. جان کری، وزیر خارجه ایالات متحده امریکا به صورت غیرمنتظره روز جمعه به دعوت کاترین اشتون، متصدی سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ژنیو سفر کرد تا با محمد جواد ظریف همتای ایرانی اش گفتگو کند.

در کنار جان کری، گیدو وستروله وزیر خارجه آلمان همراه با همتایان بریتانیایی و فرانسوی اش ویلیام هیگ و لوران فابیوس نیز به مدت کوتاهی برای شرکت در مذاکرات هسته یی ایران به ژنیو سفر کردند. همچنان روز شنبه سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه و لی باودونگ معاون وزیر خارجه چین نیز در این مذاکرات شرکت کردند. حضور این مقام ها در ژنیو نشانه ای از این بود که در این دور مذاکرات یک توافقنامه مشترک موقتی می تواند به امضا برسد.

مذاکرات سه روزه

طرف های دخیل در منازعه هسته یی ایران تا صبح روز یکشنبه (19 عقرب / 10 نوامبر) بر سر یک سازش مجادله کردند؛ اما ایران و گروه"5+1"بعد از مذاکرات سه روزه نتوانستند به توافق دست یابند. فرانسه به صورت غیرمترقبه مخالفت نشان داد.

کاترین اشتون در یک کنفرانس خبری مشترک با وزیر خارجه ایران گفت این دور مذاکرات پیشرفت بزرگتری بود، هرچند هنوز همه اختلاف ها برطرف نشده است. محمد جواد ظریف نیز از این مذاکرات راضی به نظر می رسید. دور بعدی مذاکرات میان ایران و گروه "5+1"به تاریخ 20 نوامبر برگزار می شود.

فرانسه مانع توافق شد

لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه جمعه شب انتظارها از این دور مذاکرات هسته یی ایران را کاهش داد. او گفت که "به هیچ وجه اطمینان وجود ندارد" که توافقنامه ای در مذاکرات ژنیو حاصل شود. او به رادیوی "فرانس انتر" گفت که یک مسوده ابتدایی تهیه شده است، اما پاریس آن را در این شکلش نمی پذیرد. به گفته فابیوس، یکی از مشکلات در رسیدن به توافق، ریاکتور تولید آب سنگین در نیروگاه اراک است که همچنان می تواند پلوتونیم را برای اهداف نظامی تولید کند. برعلاوه، به گفته او باید واضح ساخت که چگونه می شود ذخیره یورانیم غنی سازی شده ایران تا سرحد 20 درصد را به میزان کمتر خطرناک 5 درصدی کاهش داد.

به گفته فابیوس، توافق بر سر برنامه هسته یی ایران زمانی ممکن است که این موارد حل گردد. او در این رابطه همچنان از "فریب کاری" هشدار داد. برعلاوه وزیر خارجه فرانسه اشاره کرد که در این مذاکرات باید «نگرانی های امنیتی اسراییل و منطقه کاملاً در نظر گرفته شوند». برعکس خبرگزاری فرانس پرس به نقل از یک مقام امریکایی بدون ذکر نامش گزارش داده که او از موضع فرانسوی ها ابراز ناامیدی کرده و گفته است: «ایالات متحده امریکا، اتحادیه اروپا و ایران از ماه ها به این سو شدیداً روی یک توافقنامه کار می کنند. مقاومت فابیوس چیزی بیشتر از تلاشی برای قراردادن خود در معرض توجه عموم نیست».

عصبانیت اسراییل

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیراسراییل از ناکامی در رسیدن به توافق در این دور مذاکرات خوشحال می شود. او روز جمعه عصبانیت خود از توافق احتمالی با ایران بدون توقف کامل برنامه هسته یی اش را ابراز داشت و آن را "توافق قرن برای ایران" عنوان کرد. به گفته نتانیاهو، اسراییل خود را به توافق احتمالی جامعه بین المللی با ایران در برنامه هسته یی اش ملزم نمی داند.

زیبو یانسین، دانشمند علوم سیاسی در شهر کلن آلمان به دویچه وله گفت: «نتانیاهو و سیاستمداران دست راستی اسراییل منفعتی در حل قضیه هسته یی ایران ندارند». اوافزود: «تندروان در اسراییل پیش از همه به این دلیل بسیار نیرومندند که تصویر خصمانه از ایران را برای مردم ارائه می کنند. سازش غربی ها با ایران موقعیت سیاسی نتانیاهو را تهدید می کند».

نزدیکی ایران و ایالات متحده امریکا

یانسین مطمین است که نگرانی فرانسه در مورد اسراییل نیز در نهایت نمی تواند مانع یک توافق با ایران شود: «مانند همیشه، به نظر رسیدن به یک توافق در آینده در هر صورت گام نخست در عادی سازی مناسبات ایران و غربی ها هشت سال بعد از حکومت احمدی نژاد است».

مهرزاد بروجردی، دانشمند سیاسی در نیویارک می گوید که اسراییل در وضعیت کنونی خود را در یک تنگاه می بیند: «اسراییل به جز اعمال فشار بر واشنتگن از طریق گروه های لابی خود راه دیگری ندارد. اما در مورد تاثیر این فشارهای اسراییل بر واشنگتن شک و تردید وجود دارد. واشنگتن منفعت واضحی در حل این منازعه دارد».

یانسین به این نظراست که بعد از سال ها بن بست، سازش روی برنامه هسته یی زیر رهبری حکومت روحانی که یک شخص میانه رو است، به نیروهای اصلاح طلب و میانه رو در ایران قوت می بخشد: «کاهش تحریم های غرب علیه تهران هرچند محدود هم باشد، می تواند باعث ایجاد فضای بازتر و آزادتر در ایران گردد. توافق با غرب موضع روحانی را تقویت می کند و در سیاست داخلی سیگنالی به مخالفان او می فرستد. او نشان می دهد که سیاست خارجی محافظه کاران تندرو اشتباه بوده است».