ویروس کرونا: سردرگمی در مورد داروی ایبوپروفین

پژوهشگران بریتانیایی امیدوارند که یک نوع از ایبوپروفین بتواند روند بیماری کووید ۱۹ را کاهش دهد. از این طریق ممکن است از تنفس مصنوعی در بیماران شدید کووید۱۹ صرف نظر شود چرا که این کار اغلبا باعث مشکلات جدی می شود که حتی می تواند منجر به مرگ بیمار شود.

کمیسیون طب انسانی بریتانیا قبلا به این نتیجه رسیده بود که ایبوپروفین برای بیماران کووید ۱۹ بی ضرر است، می تواند تب را کاهش داده و از بروز علائم بیماری های شبیه آنفولانزا بکاهد. از ماه مارچ به این سو بحث و گفتگوهای کارشناسان در این باره جریان دارد که آیا ایبوپروفین در درمان بیماری کووید ۱۹ بیشتر کمک می کند یا ضرر می رساند.

داروهای مطمئن با عوارض جانبی خطرناک؟

این ظن وجود دارد که به خصوص انسان هایی که بیماری های مانند فشار خون بالا، بیماری های قلبی عروقی و یا دیابت دارند در صورت مبتلا شدن به بیماری همه گیر کرونا بیشتر در معرض خطرند. نه تنها به دلیل اینکه سیستم بدن آنها ضعیف است بلکه احتمالا به دلیل مصرف داروهایی که جریان بیماری کرونا را تشدید خواهد کرد.

حدود یک چهارم انسان ها در جهان فشار خون بالا دارند. در بسیاری کشورهای صنعتی مانند آلمان حتی یک سوم مردم از فشار خون بالا رنج می برند و بسیاری ها از داروهای کاهش فشار خون مانند «ای سی ای هِمِر یا زارتان» استفاده می کنند که احتمالا در صورت آلوده شدن به نوع جدید ویروس کرونا جریان شدیدتر بیماری را تجربه خواهند کرد.

در مورد داروهای دیابت مانند انسولین تیازولیدینون «گلیتازون» و داروهای شناخته شده ضد درد ایبوپروفین نیز این شک وجود دارد که احتمالا گیرنده های «ACE2» را بالا تنظیم می کند و ورود ویروس سارس را به سلول های ممکن سازد.

اما تا کنون این تنها یک تئوری تایید نشده است و هیچ تحقیق معتبری در این باره موجود نیست. کریستیان ایندمایر، سخنگوی سازمان صحی جهان روز هفدهم مارچ در ژنیو با اشاره به همین نکته هشدار داده بود که افراد آلوده به ویروس کرونا نباید داروی ایبوپروفین را بدون تجویز و یا مشوره داکتر مصرف کنند و در عوض آن پاراسیتامول استفاده کنند.

سازمان صحی جهان برای اینکه این سردرگمی را رفع کند، دو روز بعد از آن تغییر موضع داد. این سازمان به تاریخ هجدهم مارچ با نشر توییتی گفته بود باید در مورد استفاده از این دارو با داکتران مشوره شود:  

ویروس شناسان برجسته آلمانی در این رابطه چه می گویند؟

ویروس شناسان برجسته آلمانی با در نظر داشت نبود حقایق و داده ها تمایل چندانی برای اظهار نظر در مورد اثرات منفی احتمالی داروی ایبوپروفین ندارند. این مسئله در مورد داروهای دیگر اسید استیل سالیسیلیک «آسپرین» و «دیکلوفینک» نیز صدق می کند. یوناس اشمیت خانازیت ویروس شناس از انستیتوت طب برنارد نوخت (BNITM) در آن زمان گفته بود: «ما معلومات اندکی پیرامون پاتوژنز (ساز و کاری که باعث ایجاد بیماری می شود) ویروس سارس کووی ۲ داریم. علاوه بر این تا کنون داده های کلینیکی در این رابطه موجود نیست.»

کریستین دروستِن، ویروس شناس از کلنیک شاریته برلین نیز در مورد اثرات منفی این داروها شک و تردید دارد. چانچه دروستن گفته است گرچه این ویروس نو است اما انواع دیگر ویروس های کرونا مدت هاست که شناخته شده اند و حتی در این موارد «هیچ نشانه یی وجود ندارد که مصرف ایبوپروفین چیزی را بدتر کند. من فکر می کنم که اگر چنین می بود تا حالا معلوم می شد.»

با وجود این همه کارشناسان توصیه می کنند که مریضان از روی سراسیمگی به طور خودسرانه مصرف داروی کاهش فشار خون مانند «ای سی ای هِمِر و زارتان» را قطع و داروهای دیگر را مصرف نکنند.

این شک و شبهه از کجا نشات گرفت؟

مبنای شک و شبهه اخیر که «ای سی ای هِمِر» و ایبوپروفین می توانند تاثیر منفی مشابهی داشته باشند، مقاله یی بود که به تاریخ ۱۱ ماه مارچ ۲۰۲۰ در مجله معتبر طبی «لنست» نشر شده بود. سه نویسنده این مقاله ال. فانگ، جی. کاراکیولاکیس و ام. روت توضیح داده بودند که داروهای «ای سی ای هِمِر و زارتان» و همچنان تیازولیدیندیون و ایبوپروفین می توانند روند کووید ۱۹ را بدتر کنند. البته نویسندگان این مطلب آن را صریحا به عنوان فرضیه بیان کرده بودند.  

الکساندر فرویند/ پ. ع.