سرنوشت غمبار خانواده ای که چندین عضوش به کرونا مبتلا شدند

حتی زمانی که داکتر یوسف آریوبی و خواهران و برادران اش یکی پس از دیگری علایم بیماری کووید۱۹ را تبارز می دادند، این خانواده مطمئن بود که این یک زکام عادی است. آن ها به شفاخانه رفتند و آزمایش دادند. شفاخانه به آن ها گفت که در صورت مثبت بودن تست، به آن ها خبر می دهد. اما زمانی که این خانواده نتایج مثبت تست ها را در شفاخانه مزدحم افغان-جاپان یافتند، خیلی دیر شده بود. در ظرف چند روز آریوبی، برادر و خواهرش جان دادند. ده ها تن دیگر از این خانواده بیمار شدند.

سرنوشت غمبار این خانواده بیانگر این است که افغانستان در برابر یک پاندمی جهانی آسیب پذیر، نظام صحی اش ضعیف و پاسخ حکومت به این بحران بسیار کند است.

بعد از سرازیر شدن میلیاردها دالر کمک بین المللی که بخش اعظم آن از سوی ایالات متحده امریکا صورت گرفته، پایتخت افغانستان به ندرت شفاخانه  کارآمد دارد. به دلیل جنگ جاری و فساد در حکومت منابع تهی شده و نهادها کارآمد نیستند. افغان ها به صورت فزاینده فقیر شده اند و ۵۴ درصد جمعیت این کشور در سال ۲۰۱۹ زیر خطر فقر ۱،۹ دالر در روز زندگی می کردند. این وضعیت به دلیل بحران کرونا امسال احتمالاً بدتر شده است.

مرتبط:  ایجاد تیم های دفن اموات کرونایی در هرات

داکتر آریوبی نخستین فرد خانواده اش بود که علایم کرونا داشت. به تاریخ ۳۰ مارچ یک روز بعد از تماس با بیماری که تب و سرفه داشت، علايم کرونا در او دیده شد.

آریوبی ۵۳ ساله متخصص اطفال و پدر چهار فرزند بود. او در ساختمانی با اعضای خانواده بزرگ اش زندگی می کرد. مادر ۷۰ ساله و پنج خواهر و برادر او همه در همین ساختمان زندگی می کنند که تعداد مجموعی آن ها به بیش از ۳۰ نفر می رسد. آن ها اغلباً برای غذای شام گردهم جمع می شدند، اطراف یک دسترخوان می نشستند و از غذا لذت می بردند.

به تاریخ اول اپریل وضعیت صحی آریوبی خراب شد و جوان ترین دخترش، مریم ۲۱ ساله، نیز تب داشت. آن ها به شفاخانه افغان-جاپان رفتند و تست کرونا دادند. افغان-جاپان یکی از دو شفاخانه اختصاص یافته به بیماران کرونا در کابل است.

بهترین پکتیاوال، جوان ترین برادر آریوبی به اسوشیتدپرس گفت: «شفاخانه به ما وعده داد که اگر نتیجه تست مثبت بود در ظرف ۲۴ ساعت به ما زنگ می زند و برای تجرید ما آمبولانس می فرستد.»

روز بعد از شفاخانه هیچ خبری نیامد. پکتیاوال می گوید آن ها فکر کردند که حتماًنتیجه تست منفی است که شفاخانه خبر نداده است. آن ها باز هم همه برای غذای شام گردهم آمدند. آریوبی با مادرش و اعضای مرد خانواده در یک اتاق و مریم با اعضای زن خانواده در اتاق دیگر بر سر یک دسترخوان طبق معمول غذا خوردند و خندیدند.

در روزهای بعد خواهر و برادر آریوبی، خانم اش و مادرش همگی تب داشتند و سرفه می کردند. به تاریخ ششم اپریل زمانی که تقریباً همه اعضای خانواده ناخوش بودند و وضعیت آریوبی رو به وخامت بود، پکتیاوال دوباره به شفاخانه افغان-جاپان رفت.

او بعد از چندین ساعت جستجو لیست آزمایش ها را یافت که بر روی کاغذی نوشته شده و در دیوار شفاخانه نصب شده است. او دید که نام برادر و دختر برادرش در جمع کسانی است که نتیجه تست شان مثبت است.

مرتبط:  بیماری شیوع یافته در شرق افغانستان «محرقه نه، بلکه کروناست»

پکتیاوال می گوید: «تکان خورده بودم، مثلی که دنیا سرم قیامت شده باشد. نمی دانستم چه کار کنم. از چشمانم اشک جاری شد.» سپس او به خانواده گفت که همه باید آزمایش بدهند. او می گوید که تلاش کردند آریوبی بستری شود، اما کارمندان شفاخانه نپذیرفتند. پکتیاوال و یک برادر دیگرش گفتند که در این جنجال یک داکتر به روی آریوبی زد و دندان اش را شکست.

شفاخانه افغان-جاپان که در سال ۲۰۱۴ با پول جاپان ساخته شد، بازتاب دهنده وضعیت خراب نظام صحی افغانستان است، هرچند که بهتر از هر شفاخانه دیگر است. در هفته های اول شیوع کرونا مراجعین شکایت داشتند که از سوی این شفاخانه پذیرفته نشده و یا نتایج تست شان اصلاً معلوم نشده است. هفته ها وقت گرفت تا کارمندان این شفاخانه وسایل محافظتی دریافت کردند و به دلیل نداشتن این وسایل از معالجه بیماران کرونا ترس داشتند.

سید مسیح نوری، مسئول روابط عامه در شفاخانه افغان-جاپان، می پذیرد که کارمندان بی تجربه برخی اوقات نام ها بر روی تست ها یا کد نمونه ها را اشتباه می نویسند. او تخمین می زند که ۱۰ تا ۱۵ درصد مراجعین نتایج تست شان را سر وقت دریافت نمی کنند.

او گفت: «کارمندان طبی در خط مقدم مبارزه علیه بیماری کووید۱۹ تجربه کافی ندارند که ما را با چالش بزرگ تر مواجه می کند.» این شفاخانه بعد از اختصاص یافتن به بیماران کرونا بودجه جدیدی دریافت نکرده است. او افزود که بسیاری کارمندان این شفاخانه دو ماه می شود که معاش شان را دریافت نکرده اند.

رفتن به شفاخانه خودش ریسک آلوده شدن به ویروس کرونا را دارد. وقتی خبرنگاران اسوشیتدپرس اخیراً از این شفاخانه بازدید کردند، صدها تن به شمول افراد مشکوک به کرونا در خارج آن تجمع کرده بودند. کارمندان به آن ها صدا می کردند که فاصله را رعایت کنند، اما کسی به این صداها گوش نمی داد. برخی از مراجعین گفته اند که روزها در بیرون این شفاخانه بوده و حتی در آنجا خوابیده اند تا نتایج آزمایش وابستگان شان معلوم شود.

پاسخ حکومت افغانستان به شیوع این ویروس کند است، با وجود این که حدود ۲۰۰ هزار افغان از ایران، کشور شدیداً متاثر شده از کرونا، برگشته اند. حکومت مکاتب و دانشگاه ها را به تاریخ ۱۴ مارچ مسدود کرد. دو هفته بعدش در کابل محدودیت گشت و گذار اعلام شد و باشندگان شهر باید تنها برای خریداری مواد غذایی و دستیابی به خدمات صحی از خانه بیرون شوند. اما در عمل این قواعد عملی نمی گردد و مردم به صورت گسترده در شهر رفت و آمد دارند.

خانواده آریوبی زمانی که مشخص شد به ویروس کرونا آلوده شده اند خود را فوراً قرنطین کردند. همسایه های این خانواده حتی خانه شان را ترک کردند. فروشگاه های مواد غذایی از رساندن مواد خوراکه به این خانواده خودداری کردند.

مرتبط:  نگرانی از ابتلای شمار زیادی از پرسونل صحی افغانستان به کرونا

پکتیاوال می گوید: «مردم چنان از ما فرار می کردند که گویا ما هیولا هستیم.» این خانواده نیازمند کمک مجبور شد با دیگر اعضای فامیل در پکتیا تماس بگیرد. چهار تن از پسران کاکا همراه با خانواده شان برای کمک به کابل آمدند و با آن ها یکجا بود و باش داشتند. به زودی آن ها نیز علایم کرونا را تبارز دادند و شمار مجموعی مبتلایان این خانواده بزرگ به ۴۶ تن رسید.

به تاریخ دهم اپریل گل خمار خواهر آریوبی فوت کرد. وابستگان زیادی از پکتیا برای خاکسپاری او آمدند. پولیس مجبور به مداخله شد و از مردم خواست که فاصله بگیرند. به تاریخ ۱۱ اپریل خود داکتر آریوبی فوت کرد و سه روز بعد برادرش فضل رحمان جان باخت.

اعضای این خانواده چند هفته دیگر در قرنطین ماندند تا علایم کرونا در وجود آنها ناپدید شد.

پکتیاوال می گوید: «من هرگز به این بیماری باور نداشتم. من می گفتم که این بیماری یک دروغ و پروپاگندا است. [سرانجام] درک کردیم که این یک خطر بزرگ است و برای کسانی که آن را نادیده می گیرند ممکن است به قیمت جان شان تمام شود.»

Af/rsh (AP)