وضعیت دردآورد کودکان کار
۱۳۹۰ خرداد ۱۱, چهارشنبه
یحیا طفل نه سالهای است که عینک دودی به چشم کرده و مصروف قطع کردن آهن برای ساختن کلکین و دروازه است. این کودک افغان صدایم را در میان سروصداهایی که از کارخانه فلزکاری بلند میشود به مشکل میشنود.
یحیا در حالی که با دستان لاغر و کوچکش دستگاه برش آهن را میفشارد، به سوال من در رابطه به این که آیا از روزجهانی کودک خبر دارد، میگوید: «نه، خبری ندارم».
نشانههای فشار کار در چهره یحیا آشکار است. در نه سالگی، چین و چروکهایی بر پوست صورتش به چشم میخورد. اما این کودک افغان از آینده ناامید نیست. او میگوید در کنار کار، در صنف سوم مکتب درس نیز میخواند. پیش از ظهرها کار میکند و بعد از ظهرها به مکتب میرود.
او میگوید: «تصمیم دارم داکتر شوم». یحیا به جز روزهای جمعه در روزهای دیگر هفته وقتی برای تفریح ندارد.
در شهر کابل میتوان کودکان زیادی را دید که مصروف کارهای مختلف سبک و سنگین هستند. رجب علی، یکی دیگر از کودکان افغان که مصروف برش کردن تخته برای ساختن الماری دریکی از کارخانههای نجاری شهر کابل است، نیز پیش از ظهرها کار میکند و بعد از ظهرها به مکتب میرود.
رجب در حالی که عرق از سرو صورتش جاری است، بادستان کودکانهاش چوبی را اره میکند. او تنها شبها وقت دارد تا درس بخواند در حالی که از صبح تا شام مصروف کار نجاری و آموزش در مکتب است. این کودک نیز از روزجهانی طفل خبر ندارد. او میگوید: «نه، از این روز خبر ندارم».
رجب در شش روز هفته برای ورزش و یا تفریح وقت ندارد و تنها در روزهای جمعه فوتبال بازی میکند. این کودک افغان میگوید صاحب کارش در بدل یک هفته کار برای او 150 افغانی مزد میدهد.
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان میگوید هدف از روز جهانی کودک متوجه ساختن حکومتها، والدین و جوامع برای رعایت حقوق کودکان است. به گفته مسوولان بخش حمایت از حقوق اطفال در این کمیسیون، دسترسی به حقوق اساسی مانند تعلیم و تربیه، صحت، تفریح و سرگرمی سالم و سایر حقوق کودکان هدف اصلی تجلیل از روز جهانی کودک است.
محمد بلال صدیقی، یکی از مسوولان بخش حقوق طفل در کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان وضعیت کودکان در افغانستان را «دردآور» میخواند. او میگوید هم اکنون پنج میلیون کودک در افغانستان به حق اساسی بشری خود که عبارت از حق تعلیم است دسترسی ندارند.
صدیقی میگوید: «تعلیم و تربیه یکی از حقوق اساسی برای رشد شخصیت یک طفل است که با تاسف این اطفال به دلیل ناامنی، فقر، بیتوجهی والدین و ضعف حاکمیت قانون از این حق مسلم محروم اند».
این مسوول کمیسیون حقوق بشر میگوید براساس تحقیقی که از سوی این نهاد انجام شده، حدود 60 درصد کودکان افغان مصروف کار هستند. او میگوید چوپانی، دهقانی و دستفروشی کارهایی اند که این کودکان انجام میدهند و هشت درصد کودکان افغان برای ادای قرضداری والدین شان مصروف کار هستند.
دویچه وله/ حسین سیرت
ویراستار: عارف فرهمند