افغانستان قانون جرایم سایبری تصویب می‌کند

وزارت مخابرات گفته است که افغانستان با پیروی از پالیسی دسترسی باز به انترنت تلاش میکند تا انترنت ارزان و سریع را برای شهروندانش عرضه کند. مقامها در این وزارت گفتهاند که یکی از پلان های این وزارت کاهش قیمت انترنت است تا به این وسیله شرکتها و نهادهای خصوصی را برای استفاده بهتر از انترنت تشویق شوند.

وزارت مخابرات وعده داده است که قیمت انترنت را تا ۸۰ درصد در آینده نزدیک کاهش میدهد.  حکومت افغانستان اما تاکنون نتوانسته است که خدمات انترنت ارزان و پر سرعت در اختیار شهروندان بگذارد. در حال حاضر قیمت انترنت در افغانستان نسبت به تمام کشورهای همسایه بلندتر است و تلاشهای وزارت مخابرات برای کاهش آن موفق نبوده است.

انترنت ضعیف و بیکیفیت دردسر دیگری است که شهروندان افغانستان از آن رنج میبرند. در حال حاضر هم انترنتی که توسط حکومت توزیع میشود و هم انترنت مربوط به شرکتهای خصوصی سرعت قناعت بخش ندارند و خدمات انترنت هنوز خیلی ضعیف و بیکیفیت میباشد.

حکومت داری الکترونیک

در همین حال مقامها در وزارت مخابرات میگویند که این وزارت برای نخستین بار مسوده قانون حکومت داری الکترونیک را تهیه کرده که براساس آن حکومتداری در افغانستان شفافتر، سریعتر و آسانتر میشود.

خان زمان امرخیل، مشاور وزارت مخابرات روز چهارشنبه در گفتگو با دویچه وله گفت: «قانون حکومتداری اساس تمام حکومت داری را میماند و ما بالای این قانون کار کردهایم.»

در حال حاضر از سیستم حکومت داری الکترونیکی در برخی از وزارتخانهها استفاده میشود و این شیوه توانسته است که از سرگردانیها و کاغذپراگنیهای بیشتر در ادارات بکاهد.

براساس آمار وزارت مخابرات در حال حاضر ۱۸ میلیون نفر در این کشور به خدمات انترنتی دسترسی دارند؛ ولی تنها ۶ میلیون افغان از آن استفاده میکنند. بیشتر ساکنان شهرها از انترنت استفاده میکنند و خدمات انترنتی در روستاها قابل دسترس نیست.

دسترسی جوانان و زنان به انترنت موضوع دیگری است که حکومت برای آن تلاش میکند. در حال حاضر بیشتر نسل جوان در افغانستان از انترنت استفاده میکند ولی به دلیل محدودیتهای اجتماعی و عدم دسترسی دختران به مراکز تعلیمی و تحصیلی، دسترسی دختران به انترنت کمتر است.

سوء استفاده از انترنت

استفاده از انترنت در افغانستان پس از سال ۲۰۰۱ آغاز شد و در حال حاضر در بین نسل جوان رو به گسترش است. انترنت از یک سو سهولتهای چشمگیری را در عرصههای ارتباطات، خدمات و  دسترسی به اطلاعات به وجود آورده ولی استفاده از این پدیده بدون دردسر هم نبوده است.

سوء استفاده از انترنت توسط اشخاص و گروههای خاص دردسرهای جدیدی را برای شهروندان و دولت افغانستان به بار آورده است. 

مشاور وزارت مخابرات گفت که مسوده قانون جرایم سایبری یا انترنتی نیز آماده شده که با تنفیذ آن جرایم انترنتی مکافات خواهد داشت: «براساس این قانون اگر کسی در شبکههای اجتماعی خلاف قانون عمل کند، این عملکردها کنترول میشود.»

اما متخصصان عرصه انترنت میگویند که هنوز حکومت افغانستان راه حل مشخصی برای جلوگیری از جرایم سایبری و یا انترنتی ندارد. زیرا قوانینی که فعالیتهای جرمی انترنتی را مشخص و برای آن جزا تعیین کند، وجود ندارد.

احمد ضیا محمدی، متخصص عرصه انترنت گفت: «مخالفین حکومت میتوانند به راحتی با استفاده از انترنت از طریق شبکه های اجتماعی شایعه پراکنی کنند و یا این که جوانان را از این طریق جلب و جذب نمایند.»

نهادهای امنیتی نیز در سالهای اخیر با شکایت از این موضوع گفتهاند که در حال حاضر گروههای تروریستی با استفاده از فضای باز انترنت، جوانان را در صفوف این گروهها جلب و جذب میکنند و میتوانند به این وسیله از جوانان علیه محکومت استفاده نمایند.

روش دیگر سوء استفاده انترنتی، اخاذی است. به این معنا که برخی از کاربران با پخش و نشر عکس و ویدیو دیگران به خصوص زنان و دختران از آنها پول میخواهند و در صورتی که طرف پول نپردازد، دست به نشر و پخش عکسها و ویدیوهایی میزنند که کرامت انسانی قربانیان را خدشه دار میسازد. وزارت مخابرات افغانستان برای دسترسی به خدمات انترنتی با کیفیت تر جواز فعال شدن خدمات ۴جی را نیز داده اند و قرار است خدمات ۴جی به تمام افغانستان گسترش یابد.

همچنین براساس اظهارات مقام ها در وزارت مخابرات در ۲۵ ولایت افغانستان پروژه فایبر نوری که سهولتهای بیشتری را در زمینه سرعت خدمات انترنتی ایجاد میکند، تطبیق شده است و ۹ ولایت دیگر تا پایان سال ۲۰۱۸ میلادی تحت پوشش پروژه فایبر نوری قرار خواهد گرفت. وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی افغانستان، از ایجاد سهولت و سرعت در خدمات انترنتی صحبت میکند؛ اما حتی برخی از باشندگان کابل نیز از سرعت پایین انترنت شاکی اند.

ح. همراز