هیچ طرحی برای حمایت از مادران تنها در افغانستان وجود ندارد

همه ساله از دومین یکشنبه ماه می میلادی به عنوان روز جهانی مادر در بیش از ۱۰۰ کشور جهان تجلیل می شود. مردم افغانستان نیز که در تقویم خودش روز مادر را دارد، این روز را به مادرانشان تبریک می گویند. اما مادرانی که سرپرست خانواده هستند روز به روز تعدادشان بیشتر و وضع شان بدتر می شود. 

حمیرا شریفی ۳۳ ساله است و چهار فرزند دارد. او شوهرش را چند سال قبل در ولایت سرپل از دست داده و حالا خودش سرپرست خانواده می باشد. برای تامین مخارج فرزندانش کارگری و آموزگاری می کند.

حمیرا زندگی اش را بسیار سخت است وصف می کند و نگران آینده فرزندانش می باشد: «در کورس سوادآموزی برای زنان درس می دهم. ماهانه یک یا دو هزار افغانی می دهند و من قناعت می کنم. به هیچ کاری نه نگفته ام، حتی کالاشویی می کنم؛ چون باید یک کاری باشد که روزم را بگذرانم.»

جنگ، ناامنی و حوادث در افغانستان همه روزه باعث کشته شدن مردان می شود و به گفته وزارت امور زنان، شمار مادران تنهایی که سرپرست خانواده هستند، افزایش یافته است.

نبیله مصلح، معاون وزارت امور زنان افغانستان می گوید آمار دقیقی از شمار این زنان و کودکان شان وجود ندارد. همزمان میکانسیم و برنامه مشخصی نیز برای حمایت از این مادران وجود ندارد: «برخی اوقات که حکومت تصمیم می گیرد به مسائل اجتماعی توجه کند، با خراب شدن وضع امنیتی توجه دوباره به مسائل امنیتی جلب می شود. متاسفانه تاکنون ایجاد میکانیسمی دقیق برای رسیدگی به چالش ها و مشکلات اطفال و مادران تنهایی که از آنان سرپرستی می کنند، روی دست گرفته نشده است.»

وی می افزاید این وزارت تنها کاری که می کند این است که زنان و مادران سرپرستی که علاقمند آموزش حرفه باشند را به نهادهای محلی فعال در این زمینه معرفی می کند.

حوریه مصدق، فعال حقوق بشری می گوید بزرگترین مشکل اکثر زنان و مادران سرپرست در افغانستان بی سوادی و یا کم سوادی می باشد: «وقتی که سطح سواد پایین باشد، دسترسی به کار، اشتغال و منابع مالی دشوار است. این یکی از مشکلات بزرگ این خانم ها است.»

مصدق نیز می افزاید هیچ توجهی به وضع حقوق بشری و آینده کودکانی که در چنین خانواده هایی تربیت و بزرگ می شوند، صورت نمی گیرد. از سویی هم به گفته وی "برداشت و برخورد نادرست اجتماعی از زنان تنها و مادران سرپرستی که شوهران شان را به هر دلیلی از دست داده یا از آنان جدا شده اند، یک چالش بزرگ دیگر است".

 به هر حال، هم مصدق و مصلح می گویند برخی از موسسات غیرحکومتی در افغانستان برنامه هایی برای آموزش حرفه ای و قرضه های کوچک برای زنان بی بضاعت را پیش می برند، اما راه حل اساسی را ایجاد یک میکانسیم حمایتی قانونی می دانند.

حمیرا شریفی که خودش مادری تنها و سرپرست خانواده است، بی سوادی، کم سوادی و وابستگی اقتصادی بانوان را یکی از مشکلات اصلی می داند و به همین دلیل از زنان سرپرستی که در صنف های سوادآموزی اش اشتراک می کنند، پولی نمی گیرد.