1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

هشدار مسکو در مورد استفاده شورشیان سوریه از گاز سمی

۱۳۹۷ شهریور ۶, سه‌شنبه

مسکو از یک حمله احتمالی مخالفان اسد با گاز سمی در شهر ادلب سوریه هشدار می دهد. اما در مورد موجه بودن این هشدار سوال‌هایی وجود دارد. کشورهای غربی برعکس در مورد استفاده احتمالی از گاز سمی توسط حکومت سوریه هشدار می دهند.

https://p.dw.com/p/33t4R
Syrien Angriffe auf Ost-Ghuta
عکس: Reuters/B. Khabieh

وزارت دفاع روسیه روز شنبه به جامعه بین المللی هشدار داد که شورشیان سوریه، اعضای گروه اسلامگرای تحریر الشام، در حال حاضر یک حمله با سلاح کیمیایی در ادلب در شمال غرب سوریه را تدارک می بیند. طبق گفته ایگور کوناشنکوف، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، این گروه می خواهد حمله را صحنه سازی کند و با این کار رژیم اسد را به استفاده از سلاح کیمیایی متهم گرداند.
طبق روایت روسیه، این شورشیان قبلا مواد کیمیایی کلروفین را به یک روستا در نزدیکی شهر جسر الشغور انتقال داده اند. همچنین گفته شده که این شورشیان یک شرکت خارجی را استخدام کرده تا در تدارک این حمله به آنها کمک کند. علاوه بر این، گفته شده که برخی از مهاجمان خود را با لباس های نیروهای کلاه سفید ملبس می کنند تا در محل حادثه که صحنه سازی شده است، قربانیان را نجات بدهند. معمولاَ پس از حملات واقعی رژیم اسد، تیم نجات کلاه سفید، کار خود را برای نجات غیرنظامیان آغاز می کند.
به گفته کوناشنکوف، هدف شورشیان از صحنه سازی این حمله کیمیایی این است که می خواهند به ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه برای حمله هوایی بالای اهداف حکومت دست‌آویز بدهند.


"دروغ و اتهامات میان خالی"

هشدار روسیه زمان زیادی بدون واکنش باقی نماند. نهاد دیدبان حقوق بشر سوریه مستقر در لندن که با شورشیان این کشور نزدیکی دارد اما در سطح بین المللی قابل اعتماد است، این هشدارهای مسکو را "دروغ" عنوان کرد.
رامی عبدالرحمان، مدیر دیدبان حقوق بشر سوریه، با توجه به گزارش رسانه های بین المللی، گفته است: "این اتهامات صرفا به منظور راه اندازی نبرد در ادلب است." او در ادامه گفته است که گاز کیمیایی کلور برای یک دلیلی کاملا متفاوت به منطقه انتقال داده شده است. عبدالرحمان گفت: «وقتا فوقتا گاز کلور برای غیرعفونی سازی آب به دستگاه های آب محلی انتقال داده می شود.»
وزارت دفاع روسیه از قبل باید روی مخالفت ها و واکنش ها به دلیل هشدارش حساب می کرد. ساده ترین پرسش توسط روزنامه اینترنتی العربی الجدید، روزنامه ای که در لندن منتشر می شود، مطرح شده است: از چه زمانی اردوی روسیه اقدامات تروریستی را که قبلا هم از آن آگاهی دارد، اجازه می دهد؟
"روس ها به اسد اعتماد ندارند"
سوال دیگر: چرا در این میان تنها مسکو با چنین هشداری به جامعه جهانی تماس می گیرد، با وجودی که قابل پیش بینی است که تمام طرف های درگیر، از جمله نمایندگان سازمان های بین المللی، اکنون به سوریه توجه خاصی دارند؟
الیاس پرابو، از ابتکار عمل  موسوم به "Adopt a Revolution" که با خارجی ها رابطه نزدیک دارد، به این باور است که "احتمالا حتی روس ها نیز به رژیم اسد اعتبار نمی کنند". او در مصاحبه با دویچه وله می گوید که ظاهرا چنان معلوم می شود که مسکو مطمئن نیست که حکومت اسد در واقع از سلاح های کیمیایی استفاده می کند یا خیر. او در ادامه می گوید که "در گذشته، ۳۴ مورد گاز سمی توسط بازرسان سازمان ملل مورد بررسی قرار گرفته و در ۲۸ مورد رژیم اسد مسئول شناخته شده است که نه تنها از کلور، بلکه از گاز سارین و سایر مواد نیز استفاده کرده است."
بر این اساس، تحلیلگران می گویند که ممکن است که حکومت اینک در ادلب نیز از گاز سمی  استفاده کند. ادلب یکی از چهار منطقه به اصطلاح "وخامت زدایی شده" است. این مناطق برای حفاظت از غیرنظامیان ایجاد شده اند. اما ادلب جایگاه مخالفان مسلح، مخصوصا جبهه النصره نیز است.

گاز سمی و جنگ روانی

در نخستین روزهای ماه آگست، جبهه النصره به شدت توسط حکومت مورد حمله قرار گرفت، بدون اینکه کاملا از بین برده شود. شورشیان همچنان به مبارزه شان ادامه می دهند. این امر به باور پرابو می تواند دلیلی باشد که حکومت سوریه از سلاح های کیمیایی استفاده کند.  پرابو می گوید که گاز سمی بسیار سریع می کشد. از همه مهمتر، مردم از آن بسیار هراس دارند. او می گوید که "با استفاده از سلاح های کیمیایی به مردم نشان داده می شود که آنها در هیچ جای امن نیستند. نه در پناهگاه ها و نه در جاهای دیگر". از آنجائیکه این گاز به طرف پائین حرکت می کند، می تواند انسان ها را در پناهگاه های شان نیز از بین ببرد. به همین دلیل مردم کاملا آسیب پذیر هستند. به قول  پرابو این امر همچنین دارای تاثیر روانی زیادی است. بنابراین روحیه مردم به ویژه غیرنظامیان ضعیف می گردد.
ظاهراَ حکومت اسد در مورد استفاده از گاز سمی تامل اخلاقی ندارد. از نقطه نظر نظامی نیز استفاده از سلاح کمیایی مشکلی برای اسد ایجاد نکرده است. زیرا تا حال استفاده از سلاح های کیمیایی بدون مجازات باقی مانده است. هشدار اوباما در تابستان سال ۲۰۱۳، که گفته بود "با استفاده از سلاح های سمی، حکومت اسد از خط قرمز عبور کرده است"، بدون عواقب باقی ماند.

Syrien Idlib Giftgas Angriff
شهر ادلب، حمله با گاز سمیعکس: picture alliance/dpa/M.Karkas


هشدار از واشنگتن

با این حال، جان بولتون، مشاور امنیت ملی ایالات متحده امریکا، همچنین به حکومت اسد در برابر استفاده از سلاح های سمی هشدار داده است. بولتون خطاب به اسد گفته است که اگر این اتفاق بیافتد، ایالات متحده "پاسخ بسیار قوی" خواهد داد. هشدار روسیه در مورد حملات گاز سمی توسط شورشیان می تواند پاسخی باشد به اظهارات مشاور امنیت ملی ایالات متحده امریکا.
با این حال، اینکه کاخ سفید از این هشدار چه برداشت خواهد کرد، هنوز معلوم نیست. اگرچه ایالات متحده امریکا از سال های به این طرف در سوریه فعالیت می کند، اما اساسا این فعالیت پنهانی است. همچنین به این دلیل که یک درگیری مستقیم با حکومت اسد به راحتی می تواند منجر به برخورد با قدرت محافظتی این کشور، روسیه شود. مشخص نیست که آیا حکومت ترامپ مایل به چنین کاری است یا نه.


الیاس پرابو می گوید که گام مناسب برای جلوگیری از استفاده بیشتر از گاز سمی باید اقدامات متفاوت باشد. از نظر او، برای پوتین باید واضح ساخته شود که در صورت استفاده دوباره از گاز سمی، کمک ها برای بازسازی سوریه توقف داده می شود. او در ادامه می گوید: «هرگونه استفاده از سلاح های کشتار جمعی و گاز سمی باید مجازات شود، صرف نظر از آن که کی آغاز کرده است. و تا زمانی که روسیه از روشن سازی این موضوع ابا می ورزد، نمی تواند با این کشور همکاری وجود داشته باشد.»

Symbolbild Syrien IS-Giftgasangriff
عکس: picture alliance/AA/H. Nasir


انتظار می رود با تسخیر ادلب، آخرین سنگر شورشیان سقوط کند. از این لحاظ، باید بعد از این بیشتر جنبه های اقتصادی مطرح باشند تا جنبه های نظامی. روسیه پس از چند سال مداخله نظامی در سوریه، از نظر مالی تحت فشار قرار دارد. همچنین دومین کشور حامی اسد، ایران نیز بعد از تحریم های اقتصادی ایالات متحده امریکا، از لحاظ مالی بسیار با مشکل روبرو است. کشورهای غربی در جریان جنگ داخلی سوریه نسبتا محتاطانه برخورد کرده اند. با این حال، در مرحله بعدی کشورهای غربی می توانند از قدرت واقعی شان یعنی اقتصاد  استفاده کنند.
nka, af (Knipp)

عبور از قسمت بیشتر در این زمینه

بیشتر در این زمینه