معضله مهاجرت بین مراکش و اروپا

مراکش خودش از مدت ها پیش به کشوری مهاجرپذیر تبدیل شده است. بسیاری از مهاجران از کشورهای افریقایی به اینجا می آیند. این مهاجران یا در مراکش می مانند و به دنبال پیدا کردن کار اند و یا هم از مراکش به اروپا سفر می کنند. این وضعیت برای مراکشی ها به یک معضل بزرگ تبدیل شده است. از یک طرف آنها می خواهند به برادران و خواهران افریقایی شان کمک کنند. از سوی دیگر، مراکش با اتحادیه اروپا در حفاظت مرزهایش به منظور جلوگیری از مهاجرت های بیشتر از کشورهای افریقایی، همکار می کند. با این حال، مراکش مکررا این نکته انکار می کند که گویا در سیاست مهاجرت به عنوان یک پاسبان برای اروپا عمل می کند.

 
خالد ظروالی به وضاحت بیان می دارد که "مراکش هرگز برای کسی به عنوان پاسبان عمل نکرده و نخواهد کرد." او یکی از شخصیت های مهم در وزارت داخله مراکش است. ظروالی رئیس امور مهاجرت و نظارت بر مرزها است. او به این پرسش که چرا هر چه بیشتر مهاجران از طریق مراکش به اسپانیا می آیند، سه دلیل را ذکر می کند. اولا، مردم شنیده اند که مهاجران و پناهجویان از سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ به این طرف فرصت خوبی برای دریافت اقامت قانونی در اروپا دارند. دوم، تلاش های نجات توسط سازمان های کمک رسانی در مدیترانه موجب شده که بسیاری از مردم به این باور باشند که اگر داخل آب های مدیترانه شوند، نجات داده می شوند؛ و سوم، قاچاقچیان مواد مخدر به مهاجران و پناهندگان می گویند که آنها را از مراکش به اروپا بدون پرداخت پول می برند. او به این باور است که "در این منطقه، عواملی که مهاجرت را جذاب تر می کنند، قوی تر از اقداماتی هستند که برای جلوگیری از مهاجرت روی دست گرفته شده اند."

در بندر تانگر مراکش، محمد ۱۴ ساله می تواند سواحل اسپانیا را ببیند. محمد که نمی خواهد نام واقعی خود را بگوید، می خواهد به اسپانیا برود. محمد ادعا می کند که ۱۱ ساله بود که شهر زادگاه اش "فیس" را ترک کرد. او با پدراندر خود مشکل داشت و همواره مورد لت و کوب و تحقیر او قرار می گرفت. سپس او نزد کاکایش در "تانگر" مشغول به کار شد، اما این کار را هم رها کرد.

او در یک بازار حرفه خیاطی آموخت و در همین بخش کار هم می کرد. اما او می گوید که با او بد رفتار می کردند و از این همه خسته شده است.  حالا محمد می خواهد اینجا را چون بسیاری جوانان دیگر ترک گوید. محمد می خواهد در یک لاری خود را پنهان کند و از طریق کشتی های باربری به اسپانیا برود و یا هم با قایق سفر کند. دلیل اش را محمد چنین بیان می دارد: «من فکر می کنم آنجا (اسپانیا) بهتر از مراکش است. آنها ترا به یک مرکز انتقال می دهند، برایت غذا و لباس می دهند. آموزش می دهند. در مراکش مراکز جوانان مانند زندان هستند، شما مورد سوء استفاده قرار می گیرید و غذای کافی وجود ندارد.»

محمد این همه معلومات را از دوستان اش که در اسپانیا هستند به دست آورده است. اما او از خطراتی که در راه فرار با آن می تواند مقابل شود نیز آگاه است. او می داند که حتی خطر مرگ او را تهدید می کند.

کمی بیشتر روی یک چوکی دیگر، افریقایی ها نشسته اند. آنها همچنین منتظر فرصتی برای عبور از بحیره میدترانه به اروپا هستند. این مسئله به مشکلی برای مراکش تبدیل شده است. این پناهجویان و مهاجران از کشورهای جنوب صحرای افریقا می آیند. برخی از جنگ و ترور فرار کرده اند، بعضی دیگر به دنبال یک چشم انداز اقتصادی برای آینده شان هستند. بعضی ها می خواهند در مراکش باقی بمانند، دیگران سفر شان را به سوی اروپا ادامه می دهند. شماری از آنها در شهرها خیمه می زنند، گروه های دیگر در جنگل های شمال مراکش پنهان می شوند و منتظر فرصتی برای عبور از مدیترانه هستند. زمانی که مقامات مراکش عملیات را به منظور دور کردن مهاجران از ساحل انجام می دهند و مهاجران را به جنوب کشور انتقال می دهند، اتهاماتی مطرح می شوند. گفته می شود که پولیس در چنین عملیات های حقوق بشر را نقض می کند.

خدیجه اینانی از سازمان حقوق بشر مراکش می گوید: «مقامات امنیتی مراکش به طور گسترده و با خشونت های بیش از حد علیه مهاجران صحرای افریقا عمل می کنند. این مهاجران یکی از ضعیف ترین گروه ها در این کشور هستند.»

وزارت داخله مراکش، این برخورد ها را رد می کند. علاوه بر این، خالد ظروالی همچنین اشاره می کند که مراکش برای ده ها هزار مهاجر اقامت قانونی فراهم ساخته است.
اما در اینجا تنها مهاجران دیگر کشورهای افریقایی مطرح نیستند. علاوه بر این، تعداد بیشتری از مراكش ها می خواهند به اروپا بروند. همچنین همواره شمار مهاجران زیر سن از مراکش و افریقای غربی افزایش یافته است که می خواهند به اسپانیا بروند. برای خالد ظروالی در وزارت داخله مراکش، یک چیز بسیار روشن است: مافیای قاچاق انسان از همه چیز برای به دست آوردن پول استفاده می کند. او در ادامه می گوید: «زمانیکه شبکه های قاچاق انسان بدانند که گروه های مشخص پناهجویان از اروپا اخراج نمی گردند، سپس آنها بالای همین گروه های پناهجویان تمرکز می کنند.»

از آنجا که کشورهای اروپایی مانند اسپانیا، فرانسه یا آلمان مهاجران زیر سن قانونی را اخراج نمی کنند، ظروالی می گوید که خانواده های بیشتری و البته مافیای قاچاق انسان نیز دقیقا این گروه سنی را هدف قرار می دهند. او می گوید که علیه این امر باید کشورهای افریقایی و اروپایی با هم همکاری کنند. مراکش در قدم اول به ویژه مهاجرت های غیرقانونی، جرایم سازمان یافته مرتبط به قاچاق انسان و خطر ورود افراط گرایان را به عنوان یک مسئله مهم امنیت ملی می بیند و سپس مساله همکاری با اروپا برایش مطرح می گردد. اما مقامات مراکش همواره ادعا می کنند که منابع مالی و انسانی محدودی در دسترس دارند. بنابراین، خالد ظروالی از وزارات داخله مراکش می گوید، مذاکرات جدید با اتحادیه اروپا در مورد کمک های مالی در حال حاضر یک شروع خوب است. او در ادامه می گوید: «در حال حاضر در مورد ۱۴۰ میلیون یورو صحبت ها جریان دارد. اما واضح است که این مبلغ کافی نیست. اما یک آغاز خوب است و ما روی همکاری های پایدار حساب می کنیم، زیرا پدیده مهاجرت به سادگی فردا از بین نخواهد رفت.»

nka, af(Borchers)