مشکلات دوام دار خبرنگاران زن در افغانستان

خبرنگاران زن می گویند که دید مردسالارانه در جامعه سبب شده تا نتوانند آزادانه به کار خبرنگاری بپردازند. حساسیت های اجتماعی نسبت به زنانی که در محضر عام کار می کنند، در مقایسه با آن هایی که در اداره ها به کار مشغول هستند، بیشتر می باشد. بعضی وقت ها حجابی که زنان خبرنگار به دلیل خصوصیت کاری شان انتخاب می کنند، خلاف عرف حاکم در جامعه مذهبی افغانستان است.

برخوردهای ناپسند اجتماعی

بهار جویا، خبرنگار تلویزیون فارسی بی بی سی از برخوردهای تبعیض آمیزی می گوید که در زمان انجام کار با آن روبرو شده است: «وقتی من به عنوان یک دختر برای تهیه گزارش در سطح اجتماع می روم، برخوردهای خوبی با من نمی شود. با پوشش من مشکل دارند، با نوع برخورد من مشکل دارند. نمی توانند اصولا بپذیرند که یک خانم بیاید در اجتماع، در بازار در یک مورد صحبت کند یا مصاحبه بگیرد».

این خبرنگار افغان می گوید که هنگام تهیه گزارش، مردم از کلمه های زشت و رکیک علیه او استفاده می کنند: «الفاظی را استفاده می کنند که شایسته نیست. می گویند، چرا آمدی؟ چی کاری می کنی؟ چرا خانه نمی روی و یا می گویند چادرت را بپوش».

هرچند قوانین افغانستان به زنان حق داده که در جامعه فعالیت داشته باشند. اما نگاه های محافظه کارانه و باورهای زن ستیزانه که در جریان سال های جنگ نهادینه شده، زمینه کارهایی مانند خبرنگاری را برای زنان دشوار کرده است.

زنان خبرنگار همچنین می گویند که در عرصه کاری به وضوح مشاهده می کنند که مقام ها در مصاحبه ها و ارایه معلومات، خبرنگاران زن را جدی نمی گیرند. بهارت صابر، خبرنگار رادیو صدای آشنا می گوید: «مقام ها برای زنان خبرنگار ارزش کمتری قایل هستند. آن ها معلومات را بیشتر به مردها می دهند و با آن ها همکاری می کنند، در حالی که چنین همکاری با زنان بسیار کم است».

حقوقی که ضایع می‌شوند

زنان خبرنگار افغان می گویند که نه تنها زمینه سفر به ولایت ها و تهیه گزارش از زندگی مردم در روستاها برای شان میسر نیست، بلکه در شهرها نیز به سختی کارشان را انجام می دهند.

خانم صابر می گوید که زنان در برخی موارد مجبورند در سفرهای نزدیک نیز، حمایت یک مرد را با خود داشته باشند: «حتا حالا هم مانند دوران طالبان، زنان ژورنالیست نمی توانند به تنهایی سفر کنند. حتما باید مردی را با خود داشته باشند تا در برابر چالش های امنیتی مصوونیت او را تامین کند».

فریده سوما، خبرنگار دیگر افغان شکایت دارد که محدودیت کاری زنان خبرنگار آن ها را امتیازهایی که به آنان تعلق می گیرد، محروم می کند: «به دلیل همین مشکلات، فامیل ها و رسانه ها اجازه نمی دهند که خانم ها به سفر بروند. حق سفرهای خارجی زنان خبرنگار نیز تلف می شود».

موسسه نی که از رسانه های آزاد در افغانستان حمایت می کند، اخیرا گزارشی را نشر کرد که نشان می دهد، حضور خبرنگاران زن در رسانه های افغانستان در یک سال اخیر ده درصد کاهش یافته است.

در 11 سال گذشته، حمایت جامعه جهانی از حقوق و آزادی زنان سبب شد تا صدها دختر و زن افغان در عرصه های خبرنگاری، عکاسی، فلمبرداری و گویندگی فعالیت کنند. اما این دست آوردها قربانی هایی نیز به همراه خود داشته است.

با فرا رسیدن سال 2014 این نگرانی وجود دارد که زنان مجبور شوند در خانه بنشینند و یا اموری را پیش ببرند که از دید عمومی پنهان باشد.