طارق نبی : کرسی نشینان کابل مانع رشد هرات می شوند

گفتگوبا طارق نبی استاد دانشگاه هرات وتحلیلگرمسایل سیاسی :

دویچه ویله : آقای نبی ؛ دراین اواخر ولایت هرات دستخوش ناآرامی هابوده ودرجریان دوماه اخیردرهرات سوقصدهای علیه ملاامامان نرمش پذیر اتفاق افتاده اند که درهرات این گونه حملات کم نظیربوده است. فکرمی کنید که این وحشت درمنطقه را به میان خواهد آورد؛ چه پیامد های را درهرات خواهد داشت؟

طارق نبی : هرات تقریباً درسه سال گذشته وضعیت قبلی خود را ازدست داده که البته عوامل گوناگون داشته که سبب اصلی این ناامنی ها کابل بوده وبه این اساس این حرفهای گوناگون درپی این ناامنی ها وجود داشته است.

دویچه ویله :آقای نبی ، دلیل آن را درچه می دانید؟

طارق نبی : من فکرمی کنم که دلیل آن مسایل اقتصادی می باشد. هرات منحیث یک {منطقه} با پیشینه تاریخی ویک کرکترمنحصربه فرد درافغانستان، داشت شکل می گرفت ویک حرکت اقتصادی بسیارخوب درآن ایجاد شده بودکه با تاسف بعضی ازکسانی که درکابل گویی سیاست رشد متوازن را طرح می کنند؛ می گویند بایدافغانستان رشد متوازن داشته باشد، ومانع پیشرفت هرات شده ودست به ناامنی های درهرات زده اند. که منجربه فراراقتصاد ، فرارسرمایه ازهرات شده وهم فرارتجارازاین شهر. وقتی که اهل فن یا کسانی که دست اندرکار مسایل اقتصادی اند آمار ارائه می کنند تکان دهنده است.

دویچه ویله : آقای نبی می شود مشخص مثال بیاورید ؟

طارق نبی : بله ؛ آقای یوسف که مسوول بخش ترانزیت حوزه جنوبغرب می باشدمی گوید: که ترانزیت اموال ازهرات هشتاد درصد کاهش یافته است. بنابرگفته ی ایشان فعلاً این کارازمناطق نیمروز با پاکستان صورت می گیرد که این واقعاً ضربه ای بزرگیست برپیکر افغانستان وخصوصاً هرات که همان قصرنشینان کابل با طرح رشد متوازن ، این رشد نسبی را که درکنج افغانستان وجود داشت ازبین بردند وازبین می برند.

من می خواهم وارد جزییات شوم ؛ به جواب سوال شما باید گفت: ناامنی ها درهرات درچهار- پنج ماه گذشته به اوج رسیده بود ترورها افزایش یافته بود که با تغییر قوماندان امنیه تا اندازه ای درهفته های اول که یک هراتی به حیث قوماندان امنیه تعیین شد کاهش یافت. اما با تاسف که دویا سه هفته می شود که ناامنی ها درهرات بیداد می کند وعلت این ناامنی ها همانطورکه قبلاً گفتم نمی تواند طالبان باشند؛ دست های گوناگونی درهرات درحال فعالیت اند ؛ چه ازاجانب وچه ازدوستان یا براداران داخلی ما.

واما کشتن ملاامامانی را که شما تعبیرنرمش پذیررا به ایشان اطلاق کردید؛ آنها واقعاً خطبه های می دهند و به سیاست های دولت می تازند. من فکرمی کنم، بیشترازاین که طالبان آنها را مورد حمله قرارداده باشند این خود دولت است که می خواهد همچوحرکت هایی را بگیرد.

دویچه ویله : نظرشما درمورد حمله بالای ملاامام ولسوالی کرخ چیست؟

طارق نبی : درقسمت ملاصاحب که درولسوالی کرخ به شهادت رسیده است ؛ من فکرمی کنم که نمی شود همه چیز را ما جنبه سیاسی بدهیم ؛ احتمال دارد مسایل داخلی ذات البینی بوده باشد. همواره علمادرمناطق که هستند شرعیه امربالمعروف ونهی ازمنکراجرامی کنند. البته علما عامل .

احتمال دارد که این باعث شده باشد واینک ما با تروراین شخصیت ها ترکیدن عقده ها را می بینیم . این هم بعید نیست که دست های اجانب درهرات خیلی فعال است هرات منحیث یک میدان رقابت برای امریکا وایران وقدرت ها تبدیل شده وهرکس به نفع خود سعی می کند که به اصطلاح سود ببرند.

دویچه ویله : فکرمی کنید این ناآرامی هایی که شما پیشترگفتید؛ ازسوی به قول شما کرسی نشینان کابل است یا ازطرف طالبان ؟

طارق نبی : طالبان درهرات حضورندارند ونداشتند هرات هم ازلحاظ فرهنگی وسیاسی وازلحاظ نژادی پذیرای حرکت طالب ها نیست؛ یا استقبال ازطالب ها نمی کند وبا آنها همکاری دراین زمینه مساعد نیست. مردم وهراتی ها هرچند ازدولت رنجیده اند وهرچند ازدولت ناراض هم باشند اما هیچگاه به دامن طالب سقوط نخواهند کرد.

امامن قسمی که پیشترگفتم بازهم تاکید می کنم حرکات یا تحرکات که فعلاً برای ناامن سازی درهرات انجام می شوند، بیشترازکابل (سوی ) کابل است. من سریعاً می گویم وتحلیل شخص من این است که کرسی نشینان کابل برعلاوه عقده های نژادی که با مردم هرات دارند ، برعلاوه عقده های لسانی که دارند ، برعلاوه عقده های منطقوی که دارند، نمی خواهند که هرات منحیث یک منطقه پیشرفته عرض اندام کند که البته این برای آنها خیلی مخوف خواهد بود ، هرات درگذشته پایتخت خراسان زمین بوده این کرکتررا دارد که درآینده هم منحیث یک قطب اقتصادی وحتا سیاسی افغانستان بروزکند.

دویچه ویله : آقای نبی؛ بازهم بقول شما کرسی نشینان کابل ، درمجموع ازسلیقه ها ی مختلف تشکیل شده اند. چه دست گروهی می خواهد که هرات پیشرف نکند وآیا درآنجا درمیان کرسی نشینان هم کسانی هستند که ازخواسته های مردم هرات دفاع بکنند؟

طارق نبی : نه، با تاسف هرات فعلاً یتیم می باشد . هرات رأس ندارد . اگرچهارنفردرکابل ازهراتی ها نمایندگی می کنند یا درکابینه قراردارند به نظرشخصی من ،یک گروه معامله گرواشخاص حرفه یی هستند که وقتی که به کابل رفتند نتوانستند که مقام شایسته خود را درپارلمان احرازکنند؛ سخت گله مند هستیم ازنمایندگان که درکابل حضوردارند . چهارتا معامله گرهم که براساس روابط ، امریکا خواسته آنها به قدرت باشند ورهبری هرات ومردم هرات را دردست داشته باشند، آنها هم با اندک ترین به اصطلاح معامله ازهمه چیزمی گذرند . هرات فعلاً یتیم است . هیچکس نیست که ازموقعیت وازجایگاه تاریخی هرات قویاً دفاع کند.

دویچه ویله : یک جهان تشکرازشما.