صلح و انتخابات؛ طالبان با چه قیمتی حاضر به صلح می‌شوند
۱۳۹۷ آبان ۲۳, چهارشنبه
ایالات متحده امریکا در ماه‌های اخیر تلاش‌هایش برای دادن به جنگ ۱۷ ساله و گفتگو با طالبان را شدت بخشیده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که یکی از گزینه‌های زیر بحث در امریکا این است که از حکومت افغانستان بخواهد انتخابات ریاست جمهوری سال آینده را به تعویق بیاندازد.
به دنبال نشر این گزارش، سفیر امریکا در کابل در صفحه تویترش نوشت: «ما در امر کمک با کمیسیون‌های انتخاباتی و حکومت افغانستان به منظور آمادگی‌ها برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال آینده متعهد می‌باشیم. افغان‌ها در باره وقت آن تصمیم می‌گیرند.»
احمد سعیدی، تحلیلگر مسایل سیاسی به دویچه گفت که طالبان در گفتگو با آقای خلیلزاد شرط گذاشته‌اند: «یک شرط این است که انتخابات به تعویق بیفتد، قانون اساسی تغییر کند و ده تا دوازده ولایت به این گروه واگذار شود.» او افزود که خروج نیروهای خارجی از افغانستان شرط دیگر طالبان است. اما نه مقام‌های امریکایی و نه هم طالبان این جزئیات را تایید کرده اند.
سعیدی که نمی‌گوید اطلاعات‌اش را از کجا گرفته است، می‌افزاید که طالبان به آقای خلیلزاد گفته اند در صورتی که انتخابات برگزار شود، شمولیت این گروه در پروسه سیاسی منتفی می‌شود و جنگ نیز ادامه می‌یابد.
ریاست جمهوری افغانستان قبلاَ هرگونه تعویق در برگزاری انتخابات پارلمانی را رد کرده است.
در همین حال شاه محمود مل، عضو هیئت رهبری سازمان دیدبان انتخابات می‌گوید از نظر تخنیکی نیز کمیسیون انتخابات آماده برگزاری انتخابات ریاست جمهوری نیست:«حکومت گفته که متعهد است انتخابات برگزار شود ولی وضعیت طوری است که فرصت کم است و مدیریت کمیسیون تقویت نشده است.»
آیا طالبان حاضر به مصالحه اند؟
در ماه‌های اخیر تلاش‌ها برای صلح با طالبان افزایش یافته است. اخیرا یک نشست صلح در مسکو برگزار شد و نمایندگان طالبان و شورای عالی صلح در آن حضور یافتند.
عزیزالله دین محمد، عضو شورای صلح گفته است که ایالات متحده امریکا زلمی خلیلزاد را موظف کرده تا در مدت شش ماه، به جنگ در افغانستان پایان دهد و صلح را در این کشور تامین کند. آقای خلیلزاد برای دومین‌بار سفرهای منطقه‌ای اش را آغاز کرده و تلاش دارد تا حامیان منطقه‌ای طالبان را وادار به حمایت از پروسه صلح کند.
در نتیجه تلاش‌های آقای خلیلزاد ملا عبدالغنی برادر معاون پیشین گروه طالبان و برخی دیگر از رهبران این گروه از زندان پاکستان آزاد شده‌اند و قرار است در روند صلح نقش بازی کنند.
محمد عارف کیانی، آگاه امور سیاسی و سخنگوی جریان سیاسی «محور مردم» می‌گوید تاکنون چشم‌انداز روشنی در رابطه به صلح وجود ندارد: «تا این دم هیچگونه چشم‌اندازی از جانب گروه طالبان پیرامون آشتی با مردم افغانستان که بتواند متضمن آینده شفاف برای مردم افغانستان باشد وجود ندارد.»
صلح به چه قیمتی؟
یک پرسش این است که طالبان چگونه وارد عرصه سیاست خواهند شد. این گروه در سال‌های اخیر همواره شریک شدن در قدرت را رد کرده و گفته است که برای رسیدن به صلح قانون اساسی تغییر کند.
وقتی از حفظ دست‌آوردهای گذشته صحبت می‌شود، انتخابات به عنوان یک روند دموکراتیک انتقال قدرت، بازرترین نمونه آن است. سوال این است که آیا طالبان اصلاَ انتخابات را قبول دارند یا بر حکومت شرعی باورمند اند. این سوال و سوال‌های مشابه پاسخ نیافته اند.
آقای سعیدی می‌گوید برای ایالات متحده امریکا منافع مهتر از ارزش‌هایی چون حقوق بشر و دموکراسی است: «منافع آن‌ها در برابر دموکراسی خیلی ارزش دارد. دموکراسی و حقوق بشر در جهان سومی که ما هستیم حرف احمقانه و میان‌تهی بیش نیست.»
آیا صلح با طالبان به معنی ختم جنگ است؟
در حالی که تلاش‌ها برای صلح با طالبان ادامه دارد، گروه‌های تروریستی دیگر مانند داعش در افغانستان فعال شده‌اند. براساس اظهارات مقام‌ها در حکومت افغانستان در حال حاضر بیش از ۲۰ گروه تروریستی در کنار طالبان می‌جنگند.
حالا این سوال مطرح است که اگر طالبان صلح کنند، جنگ در افغانستان پایان می‌یابد یا گروه‌های تروریستی دیگر با خشونت بیشتر جنگ را دامه خواهند داد. گذشته از این، آیا همه جنگجویان طالبان زیر یک چتر فعالیت می‌کنند یا پراکنده شده اند.
آقای سعیدی در این مورد گفت: «به عقیده من زمانی جنگ در افغانستان خاتمه می‌یابد که کشورهای منطقه و فرامنطقه یعنی ایران، پاکستان، سعودی، روسیه و امریکا برسر منافع خود در افغانستان به توافق برسند. در غیرآن جنگ ادامه می‌یابد.»
در کنار گروه‌های تروریستی، مافیای مواد مخدر نیز در همدستی با این گروه‌ها در جنگ افغانستان سهم دارند و تلاش می‌کنند با گسترش ناامنی زمین‌های بیشتری را کوکنار کشت کنند و سود اقتصادی ببرند.
ح. همراز/ کابل